Tăng cường bảo vệ tài nguyên, môi trường ven biển
Vùng ven biển Bình Ðịnh có nguồn tài nguyên khá phong phú, đa dạng, nhất là tài nguyên sinh vật và hệ sinh thái (HST) ven biển. Tuy nhiên, vùng ven biển tỉnh ta cũng đang phải đối diện với tình trạng ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên. Giải pháp quản lý và bảo vệ môi trường (BVMT) vùng ven biển đang được các nhà khoa học, nhà quản lý quan tâm.
Vùng ven biển Quy Nhơn có HST đa dạng và nhiều tiềm năng về tài nguyên biển.
- Trong ảnh: Một góc đầm Thị Nại. Ảnh: V.L
Ða dạng tài nguyên ven biển
Theo nhóm nghiên cứu (NNC) của Công ty TNHH MTV Nghiên cứu và phát triển nông - lâm- thủy sản (thuộc Đại học Huế), tài nguyên ven biển Bình Định khá phong phú, đa dạng, nhất là tài nguyên sinh vật và HST ven biển. Đồng thời, vùng ven biển Bình Định còn có nhiều danh lam thắng cảnh và các công trình văn hóa.
PGS-TS Nguyễn Quang Linh, Phó giám đốc Đại học Huế, cho biết: Qua phân tích 1.944 cá thể sinh vật đáy thu được của 4 huyện và TP Quy Nhơn ở vùng biển ven bờ, NNC đã phát hiện 200 dạng loài thuộc 149 giống, 97 họ, trong đó, thân mềm 56 dạng loài (28%); giáp xác 32 dạng loài (16%)… Qua kết quả tính toán, quần thể sinh vật đáy vùng biển ven bờ tỉnh Bình Định có tính đa dạng tương đối cao.
Theo TS Mạc Như Bình, thành viên NNC, vùng ven biển Bình Định còn có sự đa dạng của tài nguyên HST rừng ngập mặn, HST có thảm cỏ biển; HST rạn san hô. HST rừng ngập mặn ở Bình Định tiêu biểu như đầm Thị Nại, với diện tích mặt nước khoảng 5.060 ha, bãi triều rộng 1.800 ha, đa dạng sinh học rất cao. HST rạn san hô ở vùng ven biển khá phong phú với diện tích khoảng 1.200 km2. Về san hô sống, có khoảng 108,5 ha, đã xác định được 42 giống, trong đó có 38 giống san hô cứng và 2 giống san hô mềm. HST thảm cỏ biển ước khoảng 250 ha. Đây là HST có năng suất sinh học cao và là nguồn thức ăn quan trọng đối với nhiều sinh vật biển.
Ngoài ra, vùng ven biển Bình Định còn có khá nhiều danh lam thắng cảnh và các công trình văn hóa rất thuận lợi để phát triển du lịch, nhất là du lịch sinh thái, du lịch lịch sử, tâm linh.
Giải pháp quản lý và bảo vệ
Có thể nói, tài nguyên vùng ven biển tỉnh Bình Định phong phú, đa dạng, song đang đối diện trước tình trạng ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên. Theo PGS-TS Nguyễn Quang Linh, qua khảo sát, hầu hết các điểm nước mặt tại khu vực ven biển các huyện và TP Quy Nhơn đều có dấu hiệu bị ô nhiễm hữu cơ, vi sinh, chất dinh dưỡng do rác thải sinh hoạt. Trong đó, khu vực ô nhiễm cao nhất là nước biển ven bờ, cửa biển Đề Gi, nơi tiếp nhận nguồn nước từ các con sông, có cảng cá hoạt động, và là nơi tiếp nhận nguồn nước thải công nghiệp. Hoạt động nuôi tôm trên cát ven biển phát triển nhiều nơi, đã thải vào môi trường nguồn nước chưa xử lý, gây mất an toàn môi trường. Việc khai thác và sử dụng nguồn lợi thiên nhiên cũng đang bị lạm dụng, gây mất cân bằng sinh thái và có nguy cơ làm cạn kiệt tài nguyên biển.
Ông Đinh Văn Tiên, Phó giám đốc Sở TN-MT, cho biết: Trước tình trạng trên, được sự nhất trí của UBND tỉnh, từ năm 2015 đến nay, Sở đã phối hợp với Đại học Huế triển khai khảo sát, nghiên cứu về hiện trạng quản lý tài nguyên và BVMT vùng ven biển; đồng thời lập kế hoạch quản lý tổng hợp tài nguyên và BVMT vùng ven biển tỉnh Bình Định giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2030.
Qua khảo sát, đánh giá, NNC của Đại học Huế đã đề nghị cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần có kế hoạch, định hướng khai thác tài nguyên biển, hoạt động nuôi trồng thủy sản, thực hiện cơ chế phối hợp với cộng đồng dân cư trong quản lý tài nguyên và BVMT vùng ven biển. Cần quan tâm đầu tư, phát triển công nghệ cao (nhất là lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp, bảo vệ TN-MT biển); đẩy mạnh điều tra, khảo sát, quan trắc, nghiên cứu về TN-MT biển để sử dụng bền vững tài nguyên và BVMT biển. Nghiên cứu, phân tích hiện trạng tài nguyên và dự báo môi trường biển; nghiên cứu ngăn ngừa và phòng chống tai biến môi trường; nghiên cứu quản lý môi trường biển; xây dựng tiềm lực về giám sát và nghiên cứu môi trường biển.
Ngoài ra, tỉnh Bình Định cần đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học có kiến thức về biển và đại dương để đề xuất các hợp tác nghiên cứu và ứng dụng cho việc quản lý tài nguyên và BVMT ven biển.
VIẾT HIỀN