Xã Mỹ Hòa (Phù Mỹ): Khai thác đá ảnh hưởng đến dân sinh

Trong quá trình hoạt động, các doanh nghiệp khai thác các mỏ đá tại khu vực Núi Chùa (ở thôn Hội Khánh, xã Mỹ Hòa, huyện Phù Mỹ) đã tác động tiêu cực đến đời sống và sản xuất của người dân sống ở 2 thôn Hội Khánh và Hội Phú, xã Mỹ Hòa (Phù Mỹ).

Hoạt động cưa, xẻ đá tại nhà máy chế biến đá của Công ty CP VRG đá Bình Định.

Làm sa bồi đồng ruộng

Trong số 6 đơn vị được ngành chức năng cấp phép khai thác đá tại khu vực Núi Chùa, đang có 4 đơn vị đang khai thác, gồm: Công ty Cổ phần (CP) VRG đá Bình Định; Công ty TNHH Hoàn Cầu; DNTN Bảo Thắng và DNTN Tuấn Đạt. Công ty CP VRG đá Bình Định vừa khai thác, vừa xây dựng nhà máy sản xuất tại khu vực mỏ; Công ty TNHH Granite Đông Á tạm ngưng hoạt động để làm thủ tục gia hạn giấy phép; còn Công ty TNHH Minh Hoàng đã dừng khai thác.

Hiện, hàng ngàn mét vuông thảm thực vật và cây cối tại khu vực Núi Chùa đã bị “xóa sổ” trong quá trình khai thác đá. Nhiều vách núi bị đào bới tung tóe, còn trơ đất, đá. Dù các đơn vị khai thác mỏ đã xây dựng kè chắn, nhưng mỗi khi trời mưa, đất, đá từ các mỏ vẫn theo nước tràn xuống cánh đồng thôn Hội Khánh và thôn Hội Phú, làm bồi lấp một phần đất sản xuất nông nghiệp của người dân. Riêng nhà máy chế biến đá của Công ty CP VRG đá Bình Định, do bể lắng để chứa bột đá xây dựng chưa đảm bảo,  đã thải ra môi trường một khối lượng bột đá khá lớn, theo nước mưa chảy ra con mương bên cạnh nhà máy ảnh hưởng đến canh tác, sản xuất của người dân.

Đặc biệt, trong đợt mưa lũ từ ngày 15 - 17.12.2016, hàng ngàn mét khối đất, đá từ các mỏ khai thác đá của các Công ty TNHH Hoàn Cầu, Công ty TNHH Granite Đông Á,  DNTN Bảo Thắng và DNTN Tuấn Đạt đã  ồ ạt đổ xuống cánh đồng thôn Hội Khánh và Hội Phú, bồi lấp 2 ha đất sản xuất nông nghiệp của khoảng 100 hộ dân; trong đó có nhiều thửa ruộng trồng kiệu chuẩn bị thu hoạch. Tuyến kênh thủy lợi N2 có nhiệm vụ dẫn nước tưới cho cánh đồng xóm 4, thôn Hội Khánh cũng bị lấp gần như toàn bộ.

Ông Trần Văn Lộc, ở thôn Hội Khánh, than: “Đất, đá, cát, sỏi từ các mỏ khai thác đá theo nước mưa đổ xuống làm ruộng bị vùi sâu dưới đất, cát. Hàng chục người dân ở Hội Khánh và Hội Phú không thể sản xuất vụ Đông Xuân 2016 - 2017. Với hàng ngàn mét khối đất, cát phủ phía trên ruộng thì chỉ máy ủi, máy đào mới có thể hốt dọn sạch sẽ”.

Cần xây dựng kè chắn

Theo ông Đỗ Danh, cán bộ địa chính xã Mỹ Hòa, trước đây, các mỏ khai thác đá thi thoảng gây ra sa bồi đối với một phần cánh đồng thôn Hội Khánh và Hội Phú nhưng không quá nghiêm trọng. Nhưng đợt mưa lũ vào trung tuần tháng 12.2016 đã gây ra hậu quả cực kỳ nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất của bà con nông dân. Sau khi xảy ra sự cố, chính quyền địa phương, các ngành chức năng liên quan và các đơn vị khai thác đá đã kiểm tra hiện trường, thống kê mức độ thiệt hại.

Một lãnh đạo Phòng TN-MT huyện Phù Mỹ xác nhận: Đối với nạn sa bồi, thủy phá trước đây, các đơn vị đã khắc phục xong. Riêng đợt mưa lũ giữa tháng 12.2016, tình trạng sa bồi làm ảnh hưởng lớn đến diện tích đất sản xuất của nhân dân, nên UBND huyện đã chỉ đạo UBND xã Mỹ Hòa làm việc với các đơn vị khai thác đá yêu cầu khẩn trương khắc phục, bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng theo đúng quy định.

Theo ông Trương Quang Hùng, Chủ tịch UBND xã Mỹ Hòa, đến nay, đơn vị khai thác đá cam kết bồi thường thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng; hứa bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng đối với những gia đình có diện tích đất nông nghiệp bị sa bồi không thể canh tác, sản xuất vụ Đông Xuân 2016- 2017 trước Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 và có biện pháp hốt dọn toàn bộ khối lượng đất, cát bồi lấp trên đồng ruộng. “Về lâu dài, địa phương mong UBND huyện Phù Mỹ và các ngành chức năng của tỉnh yêu cầu các đơn vị khai thác đá xây dựng kè chắn xung quanh mỏ và hệ thống bể lắng đảm bảo yêu cầu kỹ thuật để ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất nạn sa bồi, thủy phá đối với cánh đồng thôn Hội Khánh và Hội Phú vào mùa mưa lũ”- ông Hùng kiến nghị thêm. 

VĂN LỰC