Canh mứt biển cá phai
Những món ăn dân giã đậm chất miền biển là những món được chế biến đơn giản trong thực đơn hàng ngày của người dân vùng biển. Đơn giản nhưng vẫn quyến rũ. Một trong những món ăn ấy là canh mứt biển.
Mứt biển là một loại rong biển mọc thành chùm trên các gành đá, những nơi sóng lớn vỗ vào. Mứt thường xuất hiện khi thời tiết có gió mùa Đông Bắc kèm theo những cơn mưa, khoảng từ tháng 10 - 11 âm lịch hàng năm. Mứt lúc này có màu đen bóng, còn non, ăn ngon nhất; khi trời nắng lên, mứt sẽ già chuyển sang màu nâu bạc, ăn ít ngon hơn.
Mứt biển thường được người dân biển dùng để nấu canh; có thể dùng nấu với thịt heo, cá; ngon hơn thì nấu với cá kình, cá dìa. Đặc biệt nhất là món canh mứt nấu với cá phai (hay còn gọi cá khoai).
Mứt sau khi mua về, rửa sạch qua nhiều lượt với nước để loại bỏ sạn đá, vỏ ốc, các loại rong tạp, để ráo. Cá làm và rửa sạch để ráo. Bắc nồi nước (có kèm chút dầu phụng sống chế vào nồi) lên bếp đun to lửa. Nước sôi, cho rong mứt vào, nêm nếm vừa miệng mới cho cá vô. Canh sôi thì tắt bếp, cho ít lá hành, ngò vào, vậy là có nồi canh mứt nấu với cá nóng hổi, thơm ngon (Còn nấu với thịt heo thì ngược lại, phải xào thịt với dầu, rồi cho nước vào; nấu chín thịt mới cho mứt vô, nêm nếm và nhắc xuống).
Mứt biển thanh mát, ăn vào rào rạo, sừng sựt khi nhai. Thịt cá mềm, ngọt ngon hòa quyện với mùi đặc trưng hơi tanh tanh của mứt. Trời lạnh, cơm nóng chan canh mứt, cá phai chấm mắm ớt cay cay, thơm ngon, ăn vào tới đâu thấy ấm người tới đó.
Canh rong mứt biển có tác dụng giải nhiệt, bồi bổ sức khỏe, rất tốt cho người già và trẻ em. Nghe người dân quê tôi kể lại, những người Hoa sống ở Quy Nhơn hồi trước thường lấy mứt đã phơi khô, nướng trên lò than rồi cho vào ly sữa bò khuấy với nước sôi để uống, nhằm tăng cường sức khỏe.
Mứt biển ngày nay được các nhà hàng dùng chế biến món súp phục vụ trong các bữa tiệc. Vậy nhưng, tôi vẫn thấy không ngon và ấn tượng bằng món canh mứt dân giã của người dân miền biển quê mình.
NGỌC NHUẬN