Mục tiêu tái cơ cấu lĩnh vực thủy sản trong năm 2017:
Nâng cao giá trị gia tăng, phát triển theo hướng bền vững
Năm 2017, ngành Nông nghiệp tỉnh cùng chính quyền các địa phương tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu lĩnh vực thủy sản theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển theo hướng bền vững. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, xung quanh vấn đề này.
Ông Trần Văn Phúc
* Xin ông cho biết thực trạng nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản ở tỉnh ta hiện nay?
- Những năm gần đây, các chính sách hỗ trợ phát triển thủy sản của Chính phủ theo tinh thần Quyết định 48/2010 và Nghị định 67/2014 của Chính phủ đã đi vào cuộc sống, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân đóng mới, cải hoán tàu cá, vươn khơi bám biển khai thác thủy sản (KTTS). Tỉnh ta cũng đã đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ sở hạ tầng các cảng cá, bến cá và nhiều khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão, phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá, từng bước đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo an toàn tàu thuyền của ngư dân. Nhờ vậy, năm 2016, ngư dân tỉnh ta đã đóng mới thêm 486 tàu cá công suất 90 CV trở lên; tổng sản lượng thủy sản khai thác đạt 212.011 tấn, tăng 5,7% so với năm 2015, trong đó sản lượng cá ngừ đại dương đạt 9.210 tấn tăng 1,4%. Hoạt động nuôi trồng thủy sản (NTTS) cũng đạt kết quả khả quan. Tổng sản lượng NTTS toàn tỉnh đạt 9.626 tấn, tăng 2,4%.
Tuy vậy, khách quan nhìn nhận, hoạt động KTTS và NTTS của tỉnh ta còn nhiều tồn tại, hạn chế. Trên lĩnh vực KTTS, mặc dù tỉnh ta đã nỗ lực “hiện đại hóa” đội tàu, nhưng vẫn còn khoảng 1.400 tàu vỏ gỗ công suất nhỏ, đã qua sử dụng nhiều năm, máy móc thiết bị thiếu và lạc hậu, khả năng hoạt động và chống chịu sóng gió yếu, nên hiệu quả KTTS không cao. Cơ sở hạ tầng phục vụ nghề cá tuy đã được cải thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển. Công tác bảo vệ phát triển nguồn lợi thủy sản cũng đã được chú trọng hơn trước, nhưng hoạt động KTTS các nghề cấm và tình trạng người dân sử dụng chất nổ, xung điện xiếc máy còn diễn ra phổ biến ở nhiều địa phương làm ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản trên các đầm phá, vùng biển ven bờ và môi trường sinh thái biển.
Trên lĩnh vực NTTS, hạn chế dễ nhận thấy là cơ sở hạ tầng các vùng nuôi tôm chưa được đầu tư đúng mức. Phần lớn hệ thống thủy lợi được sử dụng chung cho sản xuất nông nghiệp và nuôi tôm, nên môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng, dịch bệnh phát sinh gây hại vật nuôi.
* Vậy mục tiêu phát triển ngành nghề khai thác và NTTS của tỉnh ta trong năm 2017 như thế nào, thưa ông?
- Từ năm 2017 đến năm 2020, Sở NN&PTNT tiếp tục thực hiện tái cơ cấu lĩnh vực thủy sản theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, gắn với bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn, hiệu quả. Trong đó, đối với ngành nghề KTTS, tập trung thực hiện chủ trương hiện đại hóa đội tàu, giảm dần số tàu công suất nhỏ, đầu tư nâng cao công suất tàu cá, hiện đại hóa các trang thiết bị khai thác và bảo đảm an toàn hàng hải. Tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm cá ngừ đại dương, phấn đấu đến năm 2020, sản lượng cá ngừ đạt 11.000 tấn/năm, giảm tổn thất sản phẩm dưới 10%.
Ngư dân Hoài Nhơn đóng mới tàu cá công suất lớn. Ảnh: T.SỸ
Về NTTS, tỉnh ta sẽ đẩy nhanh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất con giống và nuôi thương phẩm tôm, nhằm tăng giá trị hàng hóa và bảo vệ môi trường. Bảo tồn, bảo vệ nguồn lợi và môi trường sống của thủy sản vùng nước ven bờ, gắn với quản lý có hiệu quả các hoạt động KTTS bền vững, giữ gìn đa dạng sinh học.
* Ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì để đảm bảo mục tiêu đề ra?
- Trước hết, tiếp tục thực hiện mạnh mẽ chính sách hỗ trợ phát triển thủy sản theo tinh thần Quyết định 48/CP và Nghị định 67/CP, tạo điều kiện cho ngư dân đóng mới tàu cá, nâng cao năng lực khai thác, đảm bảo an toàn trên biển. Ðồng thời, thực hiện nghiêm Công văn số 9443/2015 của Bộ NN&PTNT về việc tăng cường quản lý hoạt động KTTS. Theo đó, ưu tiên phát triển các nghề: Lưới vây, lưới rê, nghề câu, nghề chụp và dịch vụ hậu cần; khuyến khích các tàu cá làm nghề lưới kéo chuyển sang các nghề được ưu tiên phát triển. Tạm dừng việc đóng mới tàu cá làm nghề lưới kéo và việc cải hoán đối với các tàu từ nghề khác sang làm nghề lưới kéo.
Bên cạnh việc cơ cấu lại đội tàu cá cùng các nghề khai thác phù hợp với ngư trường và nguồn lợi, chúng tôi sẽ củng cố và phát triển các mô hình hợp tác sản xuất, như: Tổ đội, hợp tác xã, liên kết giữa sản xuất - thu mua - chế biến - tiêu thụ sản phẩm. Ðẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong KTTS, bảo quản sản phẩm, giảm tổn thất sau thu hoạch, nâng cao hiệu quả sản xuất trên đơn vị tàu thuyền và thu nhập của ngư dân.
Sở NN&PTNT cũng sẽ tiếp tục tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ để nâng cấp các bến cá, cảng cá, chợ cá phù hợp với quy mô vùng nước, số lượng tàu cá neo đậu, dịch vụ hậu cần nghề cá, đảm bảo cho tàu thuyền neo đậu tránh trú bão. Hỗ trợ các cơ sở đóng tàu nâng cấp, mở rộng quy mô sản xuất, đảm bảo an toàn hàng hải, phù hợp với nghề nghiệp của ngư dân. Mặt khác, xây dựng và nhân rộng các mô hình bảo vệ nguồn lợi, hệ sinh thái ven bờ gắn với phát triển sinh kế bền vững cho người dân để giảm dần cường lực KTTS ven bờ.
Ðối với hoạt động NTTS, Sở NN&PTNT tập trung phát triển nghề nuôi tôm thẻ chân trắng theo hình thức thâm canh, bán thâm canh. Xây dựng các khu nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao, công nghệ nuôi tiết kiệm nước, giảm thiểu tối đa các tiêu cực từ việc xả thải, gây ô nhiễm môi trường và dịch bệnh. Ứng dụng quy phạm thực hành nuôi trồng thủy sản tốt (VietGAP). Hình thành một số mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm, truy xuất nguồn gốc trong nuôi tôm. Duy trì ổn định diện tích nuôi tôm sú gắn với phát triển rừng ngập mặn. Phát triển nuôi nhuyễn thể trên vùng đầm. Bên cạnh đó, tập trung phát triển nuôi cá lồng bè trên hồ chứa thủy lợi, với đối tượng nuôi là cá rô phi có nhiều ưu điểm về sinh trưởng, thị trường tiêu thụ và xây dựng một số mô hình sản xuất đối tượng nuôi mới để chuyển giao cho người dân.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)