Những miền quê không yên tĩnh
1. Bàn về tình hình trật tự an toàn xã hội 6 tháng đầu năm, ĐB Nguyễn Minh Phụng (Phù Cát) và Phan Trọng Hổ (An Nhơn) cùng tỏ ra quan ngại về tình hình an ninh nông thôn đang diễn biến phức tạp, nhất là nạn thanh thiếu niên lập băng nhóm đánh nhau gây rối trật tự công cộng. ĐB Trương Thiên Thành (Tây Sơn) và Đinh Yang King (Vĩnh Thạnh) cũng lên tiếng báo động tình trạng tội phạm đã len lỏi xuống các vùng nông thôn. Đáng lo ngại hơn, tội phạm đang ngày càng trẻ hóa. Nguyên nhân phạm tội không có gì to tát, thậm chí chẳng có gì, song hậu quả để lại rất nặng nề, thậm chí mất cả mạng người.
Một buổi hòa giải mâu thuẫn giữa hàng xóm láng giềng tại xã Hoài Xuân, huyện Hoài Nhơn.
Như vụ án mạng xảy ra vào ngày 20.7 tại xã Cát Hải, huyện Phù Cát, xuất phát từ nguyên nhân hai nhóm thanh niên đi xe máy hơn thua nhau, không xe nào chịu cho xe nào vượt mặt. Đêm 20.7.2013, Võ Quang Sáng (22 tuổi, ở thôn Tân Thanh, xã Cát Hải), cùng 2 người bạn trong thôn đi chơi. Trên đường về, nhóm của Sáng gặp một nhóm thanh niên khác, trong đó có Phạm Văn Quang (19 tuổi, ở thôn Chánh Oai). Hai bên cùng đi song song với nhau nhưng không bên nào muốn nhường bên nào, cố tình lạng lách nhau để không cho xe bên kia vượt qua mặt. Đến đoạn đường vắng gần thôn Tân Thanh, hai nhóm lao vào đánh nhau. Trong lúc hỗn chiến, Sáng cầm dao bấm đâm loạn xạ nhiều nhát, trúng ngực Phạm Văn Quang (19 tuổi) khiến thanh niên này tử vong. Sáng bỏ trốn lên Gia Lai, và bị bắt ngay sau đó.
2. Những miền quê vốn là chốn yên ả, thanh bình, nay đã không còn giữ được không khí như xưa, mà trái lại, ngày một bất an hơn, bởi nạn thanh thiếu niên đánh nhau, gây rối, bởi nạn trộm cắp hoành hành. Trong một buổi tiếp xúc cử tri, một cử tri đã minh chứng tình trạng mất ANTT ở địa phương mình bằng câu chuyện thật tưởng chừng như bịa. Rằng, hàng xóm nhà ông chắt chiu nuôi một bầy gà rất đẹp, đến sáng ra đã bị trộm gần hết. Táo tợn hơn, kẻ cắp còn để lại thông báo “hẹn vài tháng sau sẽ quay lại bắt nốt những con còn lại”.
Nhiều người dân quê than vãn rằng, họ nuôi chó cốt để giữ nhà, nhưng nay phải đang làm điều ngược lại: Canh chừng chó để khỏi bị trộm bắt mất. Thậm chí, có bao đậu phộng để ngoài sân, chưa kịp mang vào nhà cất, thì đêm trộm đã nhảy vào “rinh” mất. Rồi, những vụ cãi vã, xô xát, đánh nhau mất tình cảm họ hàng anh em, hàng xóm láng giềng “tối lửa tắt đèn có nhau” ngày một nhiều hơn chỉ vì lợi ích cá nhân bị xâm phạm, mâu thuẫn nhỏ nhặt nhưng lại không được hòa giải kịp thời và triệt để…
3. Từng dự nhiều phiên tòa, tôi thấy kẻ phạm tội phần lớn là những thanh thiếu niên hư hỏng, siêng chơi nhác làm hoặc quá nghiện game. Để có tiền thỏa mãn nhu cầu cá nhân, họ trộm cắp. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp phạm tội xuất phát từ những mâu thuẫn kiểu “con gà tức nhau tiếng gáy” như vụ án mạng nêu trên, hoặc nể “tình anh em chiến hữu” mà phạm tội.
Lãnh đạo CA một địa phương xảy ra nhiều vụ án đánh nhau gây thương tích do thanh thiếu niên gây ra, có lần nhận xét: “Chỉ cần một người điện thoại cầu cứu thì mươi phút sau cả hàng chục người tụ tập với hung khí trên tay, sẵn sàng lao vào ứng chiến, nhiều người vì một người. Giá như nhiệt huyết ấy được phát huy, đi đúng hướng thì tốt quá. Đáng buồn là vai trò của đoàn thanh niên địa phương hiện nay rất mờ nhạt, không tập hợp được những thanh thiếu niên này…”.
Đại biểu Đinh Yang King cũng cho rằng, nguyên nhân dẫn đến thanh thiếu niên phạm tội tăng như hiện nay là do ở nông thôn không có các sân chơi thể thao để thu hút thanh niên, nên họ chỉ biết rủ nhau đi nhậu, từ đó, mới phát sinh tội phạm.
4. Tội phạm nảy sinh xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó không thể không kể đến sự tác động tiêu cực của lối sống hiện đại, mặt trái của nền kinh tế thị trường, khiến các giá trị đạo đức bị lơi lỏng; ngoài ra, còn chính từ sự thờ ơ, hoạt động thiếu hiệu quả của các tổ chức đoàn thể, chính trị xã hội ở thôn, xóm. Thực tế cho thấy, ở những nơi nào mà chính quyền địa phương thực sự vào cuộc, chăm lo đến tình hình ANTT, củng cố các tổ hòa giải thôn, xóm; các tổ chức đoàn thể, mặt trận đoàn kết, tập hợp được các hội, đoàn viên và phát huy vai trò của họ trong tham gia phát triển KT-XH, giữ gìn trật tự an toàn xã hội địa phương, thì nơi đó tình hình ANTT mới được giữ vững.
THU HÀ