Cát Nhơn (Phù Cát): Khai thác đá lấp mất ruộng dân

Dù được tỉnh cấp phép khai thác mỏ đá ở khu vực Núi Bà, thôn Liên Trì, xã Cát Nhơn (huyện Phù Cát), song Công ty TNHH Hoàn Cầu - Granite (trụ sở tại khu vực Tân Hòa, phường Nhơn Hòa, TX An Nhơn) chưa làm tròn trách nhiệm trong việc đảm bảo môi trường, làm ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất mùa vụ của người dân địa phương.

Nhiều diện tích ruộng ở cánh đồng Hóc Ông Phong, thôn Liên Trì, xã Cát Nhơn (huyện Phù Cát) bị đất, đá, sỏi bồi lấp không gieo sạ vụ Đông Xuân 2016 - 2017.

Lấp ruộng dân

Theo ghi nhận của PV Báo Bình Định, sau một thời gian Công ty TNHH Hoàn Cầu - Granite triển khai hoạt động khai thác đá, hàng ngàn mét vuông thảm thực vật và cây cối tại khu vực Núi Bà (thuộc thôn Liên Trì, xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát), đã bị xóa sổ. Nhiều vách núi bị đào bới tung tóe, còn trơ đất, đá. Đáng nói, trong quá trình hoạt động, Công ty chưa xây dựng kè chắn, nên mỗi khi trời mưa, đất, đá, sỏi từ mỏ theo nước tràn xuống cánh đồng Hóc Ông Phong (ở thôn Liên Trì, xã Cát Nhơn) làm bồi lấp nhiều héc ta đất sản xuất nông nghiệp của người dân. Đáng kể nhất là trong đợt mưa lũ kéo dài từ ngày 12 - 17.12.2016, hàng ngàn mét khối đất, đá, sỏi từ khu mỏ khai thác của Công ty ồ ạt đổ xuống, làm bồi lấp 3 ha đất sản xuất lúa, khiến 20 hộ dân có ruộng ở khu vực này không gieo sạ được vụ sản xuất Đông Xuân 2016- 2017.

Ông Nguyễn Văn Thạnh, 61 tuổi, ở xóm Đông, thôn Liên Trì, cúi xuống nhặt nhạnh rễ cây, đá, sỏi từ ruộng của mình, than phiền: “3 đám ruộng của tôi có tổng diện tích hơn 2.000m2 nằm ngay dưới khu vực mỏ đá của Công ty TNHH Hoàn Cầu- Granite. Sau đợt mưa lũ cuối tháng 12 vừa qua, đất, đá, sỏi từ trên đó theo nước mưa đổ xuống, vùi lấp mặt ruộng. Than phiền lắm, đến nay, Công ty mới chịu đền bù được 1 sào với mức 300kg lúa/sào; phần diện tích còn lại, Công ty đòi chỉ đền bù một phần nên đến nay tôi chưa đồng ý. Mà có đền cũng chẳng thấm thía gì. Hàng ngàn mét khối đất, sỏi phủ dày trên ruộng thế này thì chỉ máy đào, máy ủi mới có thể hốt dọn sạch. Song, đất cũng khó giữ được độ phì nhiêu. Cây lúa sẽ sinh trưởng chậm”.

Theo UBND xã Cát Nhơn, Công ty TNHH Hoàn Cầu - Granite được UBND tỉnh cấp phép khai thác đá trên Núi Bà (địa phận thôn Liên Trì) vào ngày 5.5.2016 trong thời hạn 30 năm trên diện tích 5,25 ha. Ông Trần Văn Cư - Phó Chủ tịch UBND xã Cát Nhơn - cho biết, trước đây khi có mưa lớn xảy ra thì lượng đất, đá, sỏi từ mỏ khai thác của Công ty cũng có theo nước mưa tràn xuống suối Hốc Đá, làm bồi lắng một ít diện tích ruộng nhưng không quá nghiêm trọng, nhưng đợt mưa lũ vào trung tuần tháng 12.2016 đã làm ảnh hưởng lớn đến sản xuất của bà con nông dân. Kết quả kiểm tra tại hiện trường của chính quyền xã cùng ngành chức năng có liên quan cho thấy, có 3 ha lúa ở cánh đồng Hóc Ông Phong bị đất, đá, sỏi bồi lấp không thể gieo sạ được vụ Đông Xuân 2016 - 2017. Đến nay, Công ty đã đền bù gần hết đối với 20 hộ bị ảnh hưởng, chỉ còn 3 hộ (trong đó có hộ ông Nguyễn Văn Thạnh) là chưa nhận bồi thường do chưa thỏa thuận được mức đền bù.

Cần xây dựng kè chắn, mương thoát nước

Theo UBND xã Cát Nhơn, tại buổi lập biên bản vụ việc đất, đá, sỏi từ mỏ đá làm bồi lấp ruộng của dân, xã đã yêu cầu Công ty TNHH Hoàn Cầu - Granite phải giải quyết đền bù thỏa đáng cho các hộ bị ảnh hưởng; đồng thời, Công ty phải đưa phương tiện cơ giới để nạo vét, thu gom hết khối lượng đất, đá bồi lấp trên ruộng Hóc Ông Phong để tạo điều kiện cho bà con kịp sản xuất vụ Hè Thu. Hiện Công ty cũng đã hứa đợi đến khi bà con thu hoạch xong lúa vụ Đông Xuân (phần diện tích không bị ảnh hưởng) vào cuối tháng 3.2017, sẽ tiến hành việc nạo vét, thu gom. Tuy nhiên, ông Trần Văn Cư đề nghị: “Để đảm bảo môi trường xung quanh về lâu dài, Công ty cần xây dựng kè chắn xung quanh mỏ và hệ thống bể lắng đảm bảo yêu cầu kỹ thuật để ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất nạn sa bồi, thủy phá đối với cánh đồng Hóc Ông Phong khi xảy ra mưa, lũ”.

Trao đổi qua điện thoại với chúng tôi về giải pháp mà chính quyền xã Cát Nhơn yêu cầu, bà Diệp Chi Minh Thi, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hoàn Cầu - Granite, nói: “Cuối năm 2016, phía Công ty đã gửi công văn cho UBND xã Cát Nhơn đề nghị chính quyền địa phương hỗ trợ cho đơn vị triển khai các giải pháp bảo vệ môi trường đến nơi đến chốn, trong đó có việc xây dựng kè, suối thoát nước. Vì vậy, thời gian tới, Công ty sẽ làm việc với UBND xã Cát Nhơn cùng ngành chức năng của huyện Phù Cát để trao đổi, bàn bạc phương án khắc phục tối ưu nhất, nhằm ngăn chặn, hạn chế các sự cố tương tự xảy ra”.

TRỌNG LỢI