Hoạt động của các mô hình phòng, chống bạo lực gia đình ở TP Quy Nhơn:
Cần sinh động, hiệu quả hơn
Nhiều xã, phường trên địa bàn TP Quy Nhơn đã thành lập các câu lạc bộ (CLB) đội, nhóm can thiệp, hỗ trợ phòng, chống bạo lực gia đình (BLGÐ). Dù bước đầu đã có đóng góp thiết thực vào công tác phòng, chống BLGÐ, nhưng hiệu quả hoạt động của các mô hình này vẫn còn hạn chế.
Can thiệp giảm thiểu BLGĐ
Là một trong những địa phương của tỉnh sớm được chọn triển khai xây dựng mô hình điểm về phòng, chống BLGĐ (từ năm 2009), đến nay phường Đống Đa có 5/11 khu dân cư thành lập mô hình phòng, chống BLGĐ. Mô hình ở mỗi khu vực gồm CLB gia đình phát triển bền vững và Nhóm phòng, chống BLGĐ. Với 20-30 thành viên ở mỗi khu vực, nhiều năm qua, mô hình trên đã góp phần vào công tác hòa giải mâu thuẫn gia đình và nâng cao nhận thức về xây dựng gia đình hạnh phúc, tiến bộ.
Cần tổ chức nhiều hơn các hoạt động mang tính bề nổi như văn hóa văn nghệ, thể thao dành cho gia đình để tạo sự gắn kết.
- Trong ảnh: Biểu diễn văn nghệ tại mít-tinh hưởng ứng Năm Gia đình Việt Nam 2013. Ảnh: HOA KHÁ
Từ khi mô hình phòng, chống BLGĐ ở khu vực 7, phường Đống Đa, được thành lập, bà Tô Thị Việt, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ khu vực luôn là thành viên năng nổ nhất. Bà kể: “Với BLGĐ, “phòng” còn dễ chớ can thiệp khó lắm, ai không kiên nhẫn, dễ tự ái không làm được. Trong lúc vợ chồng người ta đang “nóng như lửa”, thành viên của Nhóm “vác mặt” vào là bị đuổi ra ngay. Phải thật sự gần gũi, chí tình, cảm thông thì mới khiến họ dần dần chịu chia sẻ, chịu nghe mình tư vấn, khuyên giải”.
Được biết, trong 3 năm đầu sau khi thành lập mô hình, phường Đống Đa đã có 27 vụ nguy cơ BLGĐ, 4 vụ bạo lực thể xác (nạn nhân là phụ nữ) được phát hiện. Trong cả năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, các cán bộ hòa giải đã phát hiện 3 vụ nguy cơ BLGĐ và hòa giải thành công, đồng thời trong các khu vực trên không xảy ra vụ bạo lực thể xác nào.
Trong khi đó, đã có 4 phường Bùi Thị Xuân, Đống Đa, Ghềnh Ráng, Trần Quang Diệu và xã Phước Mỹ bố trí được nơi tạm lánh, tư vấn, điều trị cho nạn nhân BLGĐ ở các cơ sở y tế phường, xã; thiết lập 21 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng, đường dây nóng để đảm bảo thông tin liên lạc giữa nạn nhân và các thành viên Nhóm phòng, chống BLGĐ ngay khi có vụ việc xảy ra. Dự kiến đến năm 2016, việc thành lập, bố trí nơi tạm lánh BLGĐ sẽ được “phủ sóng” đến 21 phường, xã. Với thành viên chủ lực là công an viên, nhân viên y tế, cán bộ các tổ chức đoàn thể, việc tăng cường về nhân lực cũng như tạo cơ sở pháp lý sẽ giúp cho các mô hình này hoạt động hiệu quả hơn.
Còn nhiều rào cản
Tuy vậy, công tác phòng, chống BLGĐ vẫn còn vấp phải nhiều khó khăn. “Rào cản lớn nhất là từ nhận thức của nạn nhân BLGĐ và cộng đồng, bởi nếp nghĩ ăn sâu rằng không nên “vạch áo cho người xem lưng”, “đèn nhà ai nấy tỏ”… Suy nghĩ ấy dù đã giảm nhưng chưa triệt để, khiến cho công tác dự báo, can thiệp BLGĐ gặp trở ngại”, ông Nguyễn Xuân Tịnh, cán bộ văn hóa thông tin phường Bùi Thị Xuân, cho biết. Có không ít trường hợp, hàng xóm biết được một cặp vợ chồng đang cãi vã kịch liệt, có thể dẫn đến xô xát, bèn báo với Nhóm phòng, chống BLGĐ, kết quả là cả thành viên nhóm này lẫn người hàng xóm đều bị “dọa đánh”.
Mặt khác, phương thức hoạt động của các mô hình vẫn còn bị động, thiếu sức hấp dẫn nên chưa thu hút các gia đình tham gia. CLB gia đình phát triển bền vững hoạt động dưới hình thức tham gia tự nguyện của các gia đình trong khu vực, là một tổ chức để các gia đình thường xuyên gặp gỡ, trao đổi kiến thức, kinh nghiệm xây dựng đời sống gia đình… Qua đó, chia sẻ và kịp thời phát hiện những trường hợp gia đình nảy sinh mâu thuẫn hoặc vi phạm BLGĐ. Nhóm phòng chống BLGĐ có nhiệm vụ tuyên truyền, giải tỏa, can thiệp các vụ BLGĐ và là địa chỉ tin cậy để người dân thông báo kịp thời các vụ việc BLGĐ.
“Nhìn chung, phân công nhiệm vụ cho CLB và Nhóm khá rõ ràng, song trên thực tế, hoạt động ở các mô hình khá lúng túng về phương thức và nội dung. Mô hình hoàn toàn không có kinh phí hoạt động, tất cả đều phải lồng ghép trong hoạt động của các tổ chức đoàn thể nên chưa tập trung, chưa tạo hiệu quả như mong muốn”, ông Nguyễn Hữu Phúc, Phó Chủ tịch UBND phường Đống Đa, Trưởng Ban chỉ đạo phòng, chống BLGĐ của phường này, cho biết.
Thêm vào đó, người làm công tác gia đình ở tuyến xã hầu hết đều kiêm nhiệm, mức độ đáp ứng công việc chưa cao. Bà Tô Thị Việt chia sẻ: “Một trong những cách đưa phòng, chống BLGĐ từ luật đi vào cuộc sống là thông qua tuyên truyền, tổ chức các hoạt động mang tính bề nổi như văn hóa văn nghệ, thể thao dành cho gia đình để tạo sự gắn kết… Song thành viên các mô hình phòng, chống BLGĐ đều hoạt động theo hình thức kiêm nhiệm, tự nguyện, không có nguồn để đứng ra tổ chức chương trình. Lâu dần, hoạt động của các mô hình và con người làm công tác ấy như cũng có… sức ỳ”.
KHẢI THƯ