Phát triển nhà ở xã hội: Nhiều khó khăn, vướng mắc
Kế hoạch phát triển nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp giai đoạn 2016-2020 của tỉnh khó đảm bảo khi mới chỉ có 1 dự án (DA) hoàn thành đưa vào sử dụng và 1 DA khác đang thi công. Công tác quản lý nhà nước đối với các DA nói trên cũng gặp không ít khó khăn.
Dự án Nhà ở xã hội Phú Mỹ, tại khu vực 11, đường Hoàng Văn Thụ, phường Ngô Mây - TP Quy Nhơn đang xây dựng.
“Cung” chưa đáp ứng “cầu”
Theo Sở Xây dựng, giai đoạn 2016-2020, tỉnh ta cần xây dựng 1.200 căn hộ tại 7 điểm với diện tích sàn khoảng 78.000 m2 để đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp (cán bộ, công chức, viên chức; lực lượng vũ trang; các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ; hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại đô thị…). Tuy nhiên, kế hoạch nói trên gặp khó khăn nhất định khi DA đầu tiên (DA chung cư nhà thu nhập thấp - cao ốc Long Thịnh, phường Ghềnh Ráng) đã xảy ra sự cố đáng tiếc, ít nhiều ảnh hưởng đến tâm lý của các đối tượng thuê, mua căn hộ.
Các DA khác cũng không đảm bảo tiến độ vì nhiều nguyên nhân khác nhau. DA Nhà ở xã hội Phú Mỹ, ở khu vực 11, đường Hoàng Văn Thụ, phường Ngô Mây được đánh giá là DA triển khai nhanh, nhưng đến nay chủ đầu tư cũng chưa đảm bảo tiến độ. Ông Phạm Nam Quảng, Giám đốc DA này cho biết: Theo kế hoạch, DA hoàn thành đưa vào sử dụng trong quý I.2017, với 2 block cao 9 tầng gồm 236 căn hộ, nhưng đến nay chúng tôi mới chỉ hoàn thành phần cứng của các căn hộ. Nguyên nhân là do thời tiết bất lợi, mưa nhiều, đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Hơn nữa, chúng tôi đã thay một số cấu kiện nhằm nâng cao chất lượng các căn hộ, nên đã kéo dài thời gian thực hiện công trình. Dự kiến đến tháng 8.2017 sẽ hoàn thành DA và bàn giao căn hộ cho khách hàng.
Nhiều DA nhà ở dành cho người thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh cũng chưa được triển khai do nhiều nguyên nhân khác nhau. Ông Đào Quý Tiêu, Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: DA xây dựng nhà ở xã hội - chung cư Hoàng Văn Thụ đã được tỉnh bàn giao mặt bằng tại khu đất Lò Vôi - Tiến Đạt thuộc địa bàn phường Quang Trung cho Công ty cổ phần xây dựng Hạ tầng đô thị và Giao thông thực hiện xây dựng 2 block, mỗi block cao 12 tầng, gồm 418 căn hộ. Theo kế hoạch, công trình hoàn thành đưa vào sử dụng trong quý IV.2017, nhưng do hồ sơ và nguồn vốn thực hiện DA không rõ ràng, chưa phù hợp theo quy định nên DA chưa đủ điều kiện vay vốn để thực hiện. Các DA khác đã được tỉnh quy hoạch địa điểm, nhưng chưa có nhà đầu tư đăng ký thực hiện, nên việc đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp còn hạn chế.
Khó quản lý chất lượng công trình và xử lý sai phạm
Theo Sở Xây dựng, việc quản lý nhà nước đối với các DA nhà ở xã hội nói chung, nhà ở dành cho người thu nhập thấp nói riêng hiện gặp rất nhiều khó khăn. Đối với việc quản lý chất lượng công trình, hiện không có chính sách quản lý chất lượng riêng đối với nhà ở xã hội, nên việc kiểm tra chất lượng công trình của cơ quan quản lý nhà nước không được thực hiện một cách thường xuyên, chủ yếu là hậu kiểm, do đó chất lượng các cấu kiện ngầm trong công trình khó nhận biết.
Việc đánh giá chất lượng công trình chủ yếu thông qua các văn bản nghiệm thu kiểm định, nên khó phát hiện và xử lý sai phạm. Việc xác định đơn giá căn hộ bán cho người sử dụng cũng gặp không ít khó khăn. Theo quy định tại khoản 1, Điều 21 Nghị định 100/2015 của Chính phủ, giá bán nhà ở xã hội do chủ đầu tư DA xác định trên cơ sở tính đủ các chi phí để thu hồi vốn đầu tư xây dựng nhà ở, lãi vay nếu có và lợi nhuận định mức của toàn bộ DA, không tính vay các khoản ưu đãi của nhà nước. Nhưng thực tế, khi xây dựng đơn giá bán nhà ở, ngoài việc xác định chi phí đầu tư xây dựng công trình, chủ đầu tư còn tính thêm các loại phí như: Chi phí quản lý xây dựng công trình; chi phí marketing và bán hàng… khiến cho giá căn hộ tăng cao.
“Hiện ngoài các hạng mục thiết yếu phục vụ cho khách hàng sở hữu các căn hộ, một số chủ đầu tư DA còn đầu tư xây dựng nhiều hạng mục phụ chưa thực sự thiết yếu dành cho người thu nhập thấp, chi phí đầu tư sẽ được tính vào giá bán căn hộ. Việc nâng cao chất lượng sống cho người dân là cần thiết, nhưng sau khi các hạng mục nói trên đưa vào sử dụng, người thu nhập thấp sẽ phải đóng thêm phí bảo dưỡng, tiền công cho những người quản lý và nhiều vấn đề khác phát sinh. Do chưa có hướng dẫn cụ thể, nên chúng tôi không biết các chi phí đầu tư do chủ đầu tư đưa ra có hợp lý và có được tính vào đơn giá hay không, do vậy việc thẩm định giá do chủ đầu tư đề xuất gặp nhiều khó khăn” - ông Đào Quý Tiêu cho biết thêm.
PHẠM TIẾN SỸ