Ông Phan Phú Hải - Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Bình Ðịnh:
Thực hiện Thông tư 39 thuận lợi cho cả ngân hàng và khách hàng
Theo kế hoạch, ngày 15.3.2017, Thông tư (TT) số 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng, chính thức có hiệu lực. Thông tư 39 có nhiều nội dung mới, góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho cả ngân hàng và khách hàng. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Phan Phú Hải, Giám đốc NHNN - Chi nhánh tỉnh, về vấn đề này.
* Ông có thể cho biết những điểm mới trong quy định của Thông tư 39?
Ông Phan Phú Hải
- TT số 39/2016/TT-NHNN được NHNN Việt Nam ban hành ngày 30.12.2016, gồm 3 chương, 35 điều, trong đó có một số nội dung quan trọng, như: Quyền tự chủ của TCTD; nguyên tắc cho vay, vay vốn; điều kiện vay vốn; hồ sơ đề nghị vay vốn; mức cho vay; lãi suất cho vay; bảo đảm tiền vay; thẩm định và quyết định cho vay; trả nợ gốc và lãi tiền vay; cơ cấu lại thời hạn trả nợ; nợ quá hạn; chấm dứt cho vay, xử lý nợ, giảm lãi tiền vay, phí; thỏa thuận cho vay; kiểm tra sử dụng tiền vay; phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại.
TT 39 có nhiều điểm mới so với những quy định trước đây, nhằm khắc phục các bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện Quyết định 1627/2001/QÐ-NHNN, thực hiện các quy định tại các luật liên quan như Bộ luật dân sự 2015, Luật các TCTD 2010; đồng thời tạo lập khuôn khổ pháp lý đồng bộ cho hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng. Có thể đơn cử một số quy định mới liên quan đến các vấn đề: Chủ thể vay vốn; về áp dụng pháp luật trong hoạt động cho vay; về điều kiện vay vốn và hồ sơ vay vốn; mục đích vay vốn; phương thức cho vay; cách tính thời hạn cho vay; lãi suất cho vay; tính minh bạch hoạt động cho vay, bảo vệ quyền lợi của người vay vốn…
Về chủ thể vay vốn, TT 39 xác định: Chỉ bao gồm cá nhân Việt Nam, cá nhân có quốc tịch nước ngoài, pháp nhân thành lập và hoạt động tại Việt Nam, pháp nhân thành lập ở nước ngoài và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Như vậy, tổ chức không có tư cách pháp nhân (như hộ gia đình, tổ hợp tác, hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân...) sẽ không đủ tư cách chủ thể vay vốn. Ðồng thời, TT 39 cũng quy định cá nhân được vay vốn cho nhu cầu sử dụng vốn của hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân do chính cá nhân là chủ hộ kinh doanh hoặc chủ doanh nghiệp tư nhân.
Về điều kiện vay vốn, TT 39 bỏ điều kiện quy định về tài sản bảo đảm tiền vay, đồng thời bổ sung thêm đối tượng cá nhân được vay vốn là cá nhân từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự. Về hồ sơ vay vốn, TT 39 bỏ yêu cầu khách hàng phải gửi giấy đề nghị vay vốn cho TCTD và đơn giản hóa phương án sử dụng vốn đối với hoạt động cho vay đời sống. TT 39 không giới hạn mục đích vay vốn mà chia nhu cầu vay vốn thành 2 nhóm: Cho vay phục vụ nhu cầu đời sống và cho vay phục vụ hoạt động kinh doanh, hoạt động khác.
* Còn về những quy định về nhu cầu vốn, phương thức cho vay, trần lãi suất… thưa ông?
- TT 39 bổ sung một số nhu cầu không được vay vốn gồm: Vay để thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh thuộc ngành, nghề mà pháp luật cấm; vay để thanh toán các chi phí, đáp ứng các nhu cầu tài chính của các giao dịch, hành vi mà pháp luật cấm; vay để mua, sử dụng các hàng hóa, dịch vụ thuộc ngành, nghề mà pháp luật cấm.
Khách hàng giao dịch tại Phòng giao dịch Nam Á Bank chợ Lớn Quy Nhơn.
Cách tính thời hạn cho vay, TT 39 quy định: Thời hạn cho vay được tính từ ngày tiếp theo của ngày TCTD giải ngân vốn vay cho khách hàng cho đến hết ngày khách hàng phải trả hết nợ gốc và lãi tiền vay theo thỏa thuận của TCTD và khách hàng. Ðối với thời hạn cho vay không đủ một ngày thì thực hiện theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015 về thời điểm bắt đầu thời hạn. Ðối với khách hàng là pháp nhân, thời hạn cho vay không quá thời hạn hoạt động hợp pháp còn lại của khách hàng vay.
TT 39 quy định: TCTD và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp áp dụng mức lãi suất tối đa đối với cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam đối với 5 lĩnh vực ưu tiên (phát triển nông nghiệp, nông thôn; kinh doanh hàng xuất khẩu; doanh nghiệp nhỏ và vừa; công nghiệp hỗ trợ và lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao).
TT 39 cũng bổ sung khá nhiều phương thức cho vay mới, như: Cho vay từng lần (mỗi lần cho vay, TCTD và khách hàng thực hiện thủ tục cho vay và ký kết thỏa thuận cho vay); cho vay hợp vốn (có từ 2 TCTD trở lên cùng thực hiện cho vay đối với khách hàng để thực hiện một phương án, dự án vay vốn); cho vay lưu vụ (cho vay để nuôi trồng, chăm sóc các cây trồng, vật nuôi có tính chất mùa vụ theo chu kỳ sản xuất); cho vay theo hạn mức (TCTD xác định và thỏa thuận với khách hàng một mức dư nợ cho vay tối đa được duy trì trong một khoảng thời gian nhất định)…
* Vậy NHNN Chi nhánh tỉnh đã triển khai TT 39 như thế nào?
- Có thể nói, TT 39 có khá nhiều quy định mới quan trọng, góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho cả TCTD và khách hàng. NHNN Việt Nam đã tổ chức hội nghị tập huấn cho các TCTD và NHNN Chi nhánh tỉnh. Căn cứ TT 39, các TCTD có quy định nội bộ về hoạt động cho vay đối với khách hàng. Bên cạnh việc đã gửi nội dung TT 39 đến toàn bộ các NHTM trên địa bàn, NHNN Chi nhánh tỉnh đã tổ chức họp phổ biến triển khai thực hiện TT 39 và yêu cầu các NHTM trên địa bàn hướng dẫn triển khai đến các phòng giao dịch và cán bộ tín dụng để tổ chức thực hiện có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các TCTD kịp thời báo cáo về NHNN Chi nhánh tỉnh để có hướng dẫn và xử lý theo thẩm quyền.
* Xin cảm ơn ông!
VIẾT HIỀN (Thực hiện)