Mất cảnh giác và bàng quan với tội phạm
Hiện tượng người dân mất cảnh giác và bàng quan trước những vi phạm của kẻ khác đã vô tình tạo điều kiện để kẻ gian lợi dụng và hoạt động ngày càng liều lĩnh, táo bạo.
Cả xóm cùng bị trộm
Trong đó, khá phổ biến là tình trạng nhiều người ban đêm đi ngủ không đóng cửa, sáng hôm sau phát hiện tài sản không cánh mà bay thì đã muộn. Ở TP Quy Nhơn đã từng có nhóm đối tượng ban đêm bắc thang trèo tường đột nhập vào những ngôi nhà tầng không đóng cửa tầng trên trộm cắp tài sản. Mặc dù đã tăng cường tuần tra, tuyên truyền, vận động nhân dân tăng cường phòng chống trộm cắp nhưng đến nay, CA Quy Nhơn vẫn còn nhận được nhiều tin báo mất trộm do mất cảnh giác. Đêm 13 rạng sáng 14.6, nhà số 50 đường Nguyễn Du bị mất cắp 2 điện thoại di động, 1 mặt dây chuyền, 1 đôi bông tai bằng vàng 18K; tiếp đó đêm 15 rạng sáng 16.6, nhà trọ của ông Nguyễn Văn Long, ở KV1, phường Lê Lợi, TP Quy Nhơn cho sinh viên thuê trọ bị mất cắp 2 điện thoại di động và 1 máy vi tính xách tay, trị giá khoảng 15 triệu đồng. Cả 2 vụ trộm trên đều do ban đêm không đóng cửa bị kẻ gian lợi dụng lẻn vào trộm cắp tài sản.
Tại xóm 3, thôn Thịnh Văn 1, thị trấn Vân Canh (Vân Canh), cũng do ban đêm không đóng cửa, đêm 10 rạng sáng 11.7 có đến 5 nhà bị kẻ gian đột nhập trộm tài sản với tổng trị giá ước tính khoảng 100 triệu đồng. Thủ phạm là Nguyễn Đức Hiệp (SN 1993, ở thị trấn Vân Canh) khi bị bắt đã khai nhận, lúc đầu chỉ định trộm 1 nhà, nhưng khi thấy những nhà bên cạnh để cửa trống nên tiếp tục “ghé” vào cho đến khi trời hừng sáng mới dừng lại.
Tình trạng mất cảnh giác như trên cũng đã xảy ra ở nhiều địa phương khác. Đêm 18 rạng sáng 19.7, ông Nguyễn Hữu Oanh (SN 1972, ở thôn Tân Xuân) và ông Lê Văn Học (SN 1950, ở thôn Vạn Trung, xã Ân Hảo Đông, huyện Hoài Ân) do dựng mô tô ngoài sân bị kẻ gian lén lấy cắp lúc nào không hay. Ngoài ra, nhiều người đi làm, dựng mô tô ngoài đồng ruộng, dưới chân núi vắng người, đến khi quay về thì xe không còn chỗ cũ.
Bàng quan trước hành vi vi phạm
Một thực trạng khác đáng lo ngại và cũng là nguyên nhân làm cho tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, đó là thái độ thờ ơ, vô trách nhiệm và bàng quan trước những hành vi vi phạm của đối tượng. Nếu ở đô thị, hiện tượng sống theo kiểu “đèn nhà ai nấy rạng” mang tính phổ biến thì ở nông thôn, tình trạng “dĩ hòa vi quý” là lối sống của nhiều người. Thực tế, nhiều tiệm karaoke chứa mại dâm, nhiều quán cà phê là tụ điểm số đề, ma túy… tồn tại được vì nhiều người biết nhưng không ai nói. Thái độ thờ ơ đó còn vô tình thúc đẩy đối tượng hoạt động táo bạo. Trưa 25.7, một thanh niên vào tiệm tạp hóa trên đường Chương Dương, TP Quy Nhơn cướp giật hộp card điện thoại di động bị chủ nhà phát hiện tri hô, đuổi theo nắm giữ yên xe nhưng cuối cùng không bắt được. Sự việc diễn ra khi có nhiều người đứng gần nhưng không ai can thiệp nên kẻ gian mới có cơ hội thoát thân.
Bên cạnh đó, tình trạng thanh thiếu niên tụ tập ăn uống nhậu nhẹt say xỉn, đánh nhau diễn ra trước mắt nhưng ít người phê phán hay khuyên can. Đối tượng vi phạm, chính quyền đưa ra kiểm điểm trước dân, bà con cũng ngại góp ý, nên thường chỉ nói lấy lệ.
Mặt khác, nhiều gia đình vì mưu sinh đã không quan tâm đến việc quản lý, giáo dục con cái để chúng trở thành tội phạm. Nhiều thanh thiếu niên ở TP Quy Nhơn vắng nhà nhiều ngày đêm liền nhưng cha mẹ không quan tâm cho đến khi chúng bị bắt họ mới biết con mình bỏ nhà đi cướp giật, trộm cắp. Cách nay không lâu, CA huyện Phù Cát điều tra triệt phá một nhóm đối tượng từ 15 đến dưới 20 tuổi chuyên trộm cắp kiếm tiền ăn chơi, qua đó mới biết một gia đình vào TP Hồ Chí Minh mua bán, giao nhà cho con trai, đứa con đó đưa bạn bè về ở và hình thành nên nhóm tội phạm gây ra hàng chục vụ trộm tài sản của nhân dân trước khi bị phát hiện. Tình trạng tương tự cũng đã xảy ra trên địa bàn huyện Phù Mỹ.
Thông qua công tác nghiệp vụ, CA đã phát hiện, ngăn chặn không để đối tượng thuộc diện quản lý có cơ hội, điều kiện tụ tập đánh nhau, cướp giật, trộm cắp... Tuy nhiên, hiện nay án giết người do nguyên nhân xã hội như mâu thuẫn gia đình và đối tượng phạm tội không thuộc diện quản lý nghiệp vụ xảy ra nhiều vụ nghiêm trọng lại là một thách thức.
Để ngăn chặn đối tượng hoạt động phạm pháp, bên cạnh nỗ lực của lực lượng CA, chính quyền các cấp, nhất là xã, phường và cơ quan chức năng cần thực hiện tốt hơn nữa công tác tuyên truyền pháp luật, vận động nhân dân cảnh giác, phòng ngừa và tham gia đấu tranh với các loại tội phạm. Đặc biệt, mọi người, mọi nhà cần tự bảo vệ mình và góp phần bảo vệ người khác, đồng thời luôn quan tâm quản lý, giáo dục con em không để chúng tự do tụ tập ăn chơi và tham gia vào các hoạt động vi phạm pháp luật.
MAI LINH GIANG