Cảng cá Tam Quan và cảng cá Quy Nhơn: Còn nhiều “lỗ hổng” an toàn
Thời gian qua, tỉnh ta đã đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, luồng lạch ra vào cảng cá Tam Quan (tại xã Tam Quan Bắc - Hoài Nhơn) và cảng cá Quy Nhơn (tại phường Hải Cảng - TP Quy Nhơn) nhằm tăng hiệu quả sản xuất thủy sản. Tuy nhiên, hạ tầng các cảng cá này vẫn chưa đảm bảo an toàn cho tàu thuyền của ngư dân ra vào, neo đậu bán sản phẩm và lấy tổn phục vụ khai thác thủy sản.
Cảng cá Quy Nhơn đã trở nên chật hẹp, quá tải, không đảm bảo an toàn tàu cá. Ảnh: Tiến Sỹ
Cảng cá bị bồi lấp và quá tải
Cảng cá Tam Quan và cảng cá Quy Nhơn là 2 trong 3 cảng cá lớn của tỉnh. Đây vừa là nơi ngư dân bán sản phẩm và lấy tổn phục vụ khai thác thủy sản, vừa là điểm neo đậu tàu thuyền trú tránh bão. Điều đáng nói là các cảng cá nói trên đã bị bồi lấp đáng kể, khu vực tàu cá neo đậu bị thu hẹp, dẫn đến tình trạng quá tải và không đảm bảo an toàn tàu cá.
Riêng tại cảng cá Tam Quan, luồng lạch ra vào cảng đã bị bồi lấp nghiêm trọng, tàu cá ra vào thường bị mắc cạn, hư hỏng. Hơn 1/2 diện tích khu vực neo đậu tránh bão cũng đã bị bồi lấp nặng, mỗi khi thủy triều xuống, tàu cá thường bị đổ nghiêng, không đảm bảo an toàn.
Ngư dân Lê Văn Chiều, ở xã Hoài Thanh, chủ tàu cá vỏ thép BĐ 99786- TS, cho biết: “Luồng lạch ra vào cảng bị bồi lấp quá nặng, vất vả lắm tôi mới đưa tàu vào được khu neo đậu, song nơi đây cũng bị bồi lấp, tàu phải neo đậu xa cầu cảng nên không thể lấy tổn mở chuyến biển mới”.
Theo ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn, cảng cá Tam Quan được quy hoạch, xây dựng khá lâu, luồng lạch ra vào cảng và khu vực neo đậu tàu cá của ngư dân đã bị bồi lấp nặng. Hơn nữa, những năm gần đây số lượng tàu thuyền công suất lớn ở Hoài Nhơn tăng nhiều, trong khi năng lực tiếp nhận tàu cá của cảng hạn chế dẫn đến tình trạng quá tải, tàu cá ra vào cảng gặp khó khăn và không đảm bảo an toàn. Cuối năm 2016, có 8 tàu cá bị mắc cạn tại luồng lạch ra vào cảng cá, trong đó có 3 tàu bị chìm, 5 tàu bị hư hỏng nặng. Từ đầu năm 2017 đến nay, mỗi lần ra vào cảng để bán sản phẩm hoặc sắm tổn vươn khơi, nhiều chủ tàu phải thuê 1 chiếc ghe dẫn đường, mỗi lượt phải chi trả từ 300 - 500 ngàn đồng, mất nhiều thời gian và chi phí.
Luồng lạch ra vào cảng cá Quy Nhơn cũng đang bị thu hẹp, tàu cá ra vào cảng gặp rất nhiều khó khăn; việc neo đậu tàu thuyền để bán sản phẩm và lấy tổn để mở chuyến biển mới cũng không đơn giản. Ngư dân Nguyễn Việt Hằng, ở phường Hải Cảng, chủ tàu cá vỏ thép BĐ 99009-TS, cho biết: “Dịch vụ hậu cần nghề cá tại cảng cá Quy Nhơn khá tốt, nhưng luồng lạch ra vào cảng cá bị thu hẹp, tàu thuyền khó ra vào. Khu neo đậu tàu thuyền cũng quá chật hẹp và cạn, nên tôi phải neo đậu tàu ở khu vực cầu cảng thuộc Hải đoàn 48”.
Ngư dân Nguyễn Văn Thanh - ở xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn, chủ 2 tàu cá BĐ 96624 TS và BĐ 95742 TS - bức xúc: “2 tàu của tôi về cảng cá Quy Nhơn để bán sản phẩm, nhưng chỉ một tàu vào được, còn một tàu phải neo đậu phía ngoài vì trong cảng không còn chỗ trống. Cảng chật hẹp, tàu thuyền nhiều, nên việc di chuyển và neo đậu tàu trong cảng rất khó khăn. Tình trạng tranh giành chỗ neo đậu tàu cá đã xảy ra giữa ngư dân. Nếu xảy ra hỏa hoạn sẽ rất khó xử lý vì tàu cá đậu rất sát nhau, chúng tôi rất lo lắng cho sự an toàn khi tàu neo đậu ở cảng cá Quy Nhơn.
Theo ông Đào Xuân Thiện, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Bình Định, từ khi Công ty cổ phần Tân Cảng Quy Nhơn xây dựng cầu cảng, bao bọc gần như toàn bộ cảng cá, làm cho diện tích mặt nước trong cảng cá bị thu hẹp, tình trạng quá tải thường xuyên xảy ra. Luồng lạch ra vào cũng không còn thông thoáng như trước, bởi cảng Quy Nhơn đang đổ đất lấn biển gần khu vực luồng lạch ra vào cảng cá, nên ngư dân gặp rất nhiều khó khăn khi ra vào, neo đậu bán sản phẩm và lấy tổn.
Thiếu vốn đầu tư nâng cấp các cảng cá
Thời gian qua, tỉnh ta đã triển khai nhiều biện pháp nhằm hạn chế tình trạng bồi lấp cũng như quá tải tại cảng cá Tam Quan và cảng cá Quy Nhơn. Hiện việc nạo vét luồng lạch ra vào cửa biển Tam Quan Bắc đã và đang được thực hiện, nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Theo chính quyền địa phương, tỉnh cần quy hoạch tổng thể cảng cá Tam Quan và đầu tư kinh phí lớn mới có thể khắc phục một cách triệt để tình trạng bồi lấp tại đây.
Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Sở NN&PTNT, UBND tỉnh đã nhiều lần có văn bản báo cáo Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu các giải pháp khả thi giúp tỉnh ta khắc phục tình trạng bồi lấp tại cảng cá Tam Quan. UBND tỉnh cũng đã báo cáo và đăng ký Bộ NN&PTNT các danh mục dự án ưu tiên của chính sách phát triển thủy sản theo tinh thần Nghị định 67/CP, đầu tư thực hiện các dự án thuộc chương trình cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão và các dự án thuộc chương trình giống và nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2016-2020 với tổng kinh phí gần 514,7 tỉ đồng. Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT thông báo không bố trí kinh phí đầu tư thực hiện các dự án thuộc chương trình cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão.
Vừa qua, trong buổi làm việc với Hội Hữu nghị Nhật - Việt tại Sakai, tỉnh cũng đã đề nghị tổ chức này xem xét tìm nguồn tài trợ để lập dự án tiền khả thi xây dựng cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão Tam Quan, đề xuất Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) cho tỉnh ta vay vốn thực hiện dự án. Hội Hữu nghị Nhật - Việt tại Sakai cho biết sẽ làm việc với JICA và hỗ trợ tỉnh ta tìm kiếm nguồn vốn thực hiện.
Cũng theo ông Hổ, ngành chức năng sẽ tiếp tục khảo sát thực trạng luồng lạch và khu neo đậu ở cảng cá Quy Nhơn để báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo. Trước mắt, để bảo đảm an toàn tàu cá, Sở NN&PTNT chỉ đạo Ban quản lý Cảng cá Bình Định hoàn thiện tổ chức, thực hiện tốt đề án hoạt động và quy chế quản lý, khai thác cảng cá nói trên; đồng thời triển khai các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn cho các tàu cá neo đậu, bảo vệ môi trường khu vực cảng.
PHẠM TIẾN SỸ