Giao đất rừng thu hồi cho dân sản xuất tại huyện Vân Canh: Chỗ bị lấn chiếm, nơi “qua mặt” huyện
Ðây là kết luận thanh tra việc thực thi chính sách pháp luật trong việc sử dụng diện tích đất rừng thu hồi của Công ty PISICO giao lại huyện Vân Canh để giao cho dân sản xuất theo chủ trương của tỉnh tại một số xã trên địa bàn huyện.
Trong tổng số 187,55 ha đất rừng trồng của Công ty PISICO bị thu hồi theo chủ trương của UBND tỉnh (theo Quyết định số 255/QĐ-UBND ngày14.3.2006, Văn bản số 978/UBND-KT ngày 4.3.2012, Quyết định số 491/QĐ-UBND ngày 30.8.2012), năm 2006 Công ty bàn giao 157,4 ha cho UBND xã Canh Hiển; cuối năm 2015 giao đủ 21,4 ha cho UBND xã Canh Vinh; năm 2012, bàn giao cho UBND xã Canh Hiệp6,75 ha đất...
Người dân xã Canh Hiển, huyện Vân Canh trồng keo trên đất nông nghiệp. Ảnh: VĂN LỰC
Quản lý lỏng lẻo để đất bị chiếm trên 1/3
Năm 2006, UBND xã Canh Hiển được Công ty PISICO bàn giao 157,4 ha, nhưng đến tháng 8.2007 mới xây dựng phương án giao đất giai đoạn 1 (76,5ha) và giai đoạn 2 (80,9 ha); đến cuối năm 2008 mới cơ bản hoàn thành giao đất cho nhân dân sản xuất. Nguyên nhân chậm trễ là do trong quá trình xã tổ chức giao đất cho nhân dân thôn Chánh Hiển, thì từ ngày 15.3.2008 một số hộ dân làng Suối Đá của xã Canh Hiệp và một số hộ dân khác đã lấn chiếm đất trái phép với tổng diện tích là 50,22 ha (trong đó có 48,28 ha thuộc phần đất Công ty PISICO bàn giao và 11,46 ha đất dự phòng do xã Canh Hiển quản lý) khiến việc giao đất bị chậm trễ và gián đoạn. Theo Thanh tra tỉnh, cũng vì xã quản lý không chặt chẽ nên mới để xảy ra tình trạng trên.
Mặt khác, dù trong Đề án số 03/ĐA - UBND ngày 1.3.2007 do UBND xã Canh Hiển lập có đề cập giao 70 ha đất có khả năng sản xuất nông nghiệp để nhân dân sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp. Nhưng, trong thực tế, do xã chưa có biện pháp quản lý kịp thời, đã để cho các hộ tự ý chuyển đổi thành mục đích đất lâm nghiệp (trồng cây keo lai). Việc này - theo kết luận Thanh tra tỉnh - là không đúng quy định.
Theo thống kê, đến cuối năm 2015, UBND xã Canh Hiển đã giao được 107,76 ha/157,4 ha nhận bàn giao từ Công ty PISICO cho 148 hộ sử dụng ổn định; 48,28 ha còn lại tuy đã giao cho các hộ ở 3 thôn: Chánh Hiển, Tân Quang, Hiển Đông nhưng lại không thể sản xuất được vì bị người khác lấn chiếm. Dù UBND huyện và UBND xã Canh Hiển đã thực hiện nhiều biện pháp thu hồi đất, song đến nay vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm.
Xã “qua mặt” huyện bán đấu giá
Trong khi đó, tại xã Canh Vinh, UBND xã này “qua mặt” huyện, tự ý cho đấu giá quyền thuê đất sản xuất đối với 11,9 ha đất Công ty PISICO bàn giao.
Năm 2012, sau khi nhận đất Công ty PISICO bàn giao, UBND xã Canh Vinh xây dựng phương án đấu giá đất trồng cây lâm nghiệp, xin ý kiến UBND huyện Vân Canh nhưng không được đồng ý. Huyện yêu cầu xã lập phương án sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp.
Phớt lờ chỉ đạo của huyện, năm 2013, UBND xã Canh Vinh lập phương án đấu giá quyền hợp đồng thuê đất sản xuất nông nghiệp đối với 10,4 ha (đo lại diện tích đất Công ty PISICO giao) trong thời hạn 5 năm (2013 - 2018) với mức giá 50 - 79 triệu đồng/lô (phân thành 5 lô), không hề báo cáo với UBND huyện phương án này để xin chủ trương. Đây là việc làm trái với chỉ đạo của UBND tỉnh và UBND huyện Vân Canh. Theo giải trình của UBND xã Canh Vinh thì: Diện tích đất 10,4 ha được bàn giao ít, trong khi dân có nhu cầu về đất và thuộc diện được xét giao đất quá đông, rất khó giải quyết. Vì vậy, UBND xã cho đấu giá đất, đồng thời tạo thêm nguồn thu cho ngân sách địa phương(!).
Riêng tại xã Canh Hiệp, dù UBND xã đã xây dựng phương án giao đất nông nghiệp để giao 5,25 ha đất cho 13 hộ sản xuất nông nghiệp, nhưng hiện khu đất này đang bị bỏ không. Sau khi nhận đất, các hộ đã trồng mỳ nhưng hiệu quả kinh tế không cao, định chuyển sang trồng keo lai nhưng xã yêu cầu phải sử dụng đúng mục đích ban đầu.
Ngày 24.2.2017, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng đã ban hành Quyết định số 517/QÐ-UBND xử lý kết quả thanh tra vụ việc trên theo Kết luận số 26/KT-TTT ngày 18.1.2017 của Thanh tra tỉnh.
Theo đó, Chủ tịch tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Vân Canh tổ chức kiểm điểm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với các xã trong việc sử dụng đất được bàn giao từ Công ty PISICO; đồng thời chỉ đạo chủ tịch UBND các xã Canh Hiển, Canh Vinh, kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến các khuyết điểm, tồn tại đã nêu trên. Cụ thể, yêu cầu Chủ tịch huyện chỉ đạo UBND xã Canh Vinh kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân liên quan đến việc đấu giá hợp đồng thuê đất sản xuất; thu hồi diện tích đất đã cho đấu giá quyền sử dụng sau khi hết thời hạn hợp đồng; yêu cầu Chủ tịch UBND xã Canh Hiệp rà soát lại phần đất đã giao, yêu cầu các hộ phải sử dụng đất đúng mục đích; nếu không có nhu cầu sử dụng nữa thì thu hồi, giao cho hộ có nhu cầu.
Riêng đối với 50,22 ha đất ở xã Canh Hiển bị dân làng Suối Ðá, xã Canh Hiệp và một số khác lấn chiếm, Chủ tịch tỉnh yêu cầu Chủ tịch huyện Vân Canh kiểm tra, làm rõ số hộ dân lấn chiếm, nguồn gốc, quá trình lấn chiếm và sử dụng; báo cáo Chủ tịch tỉnh để chỉ đạo xử lý...
NGUYỄN NAM