Chương trình hỗ trợ giảm nghèo theo NQ 30a: Tạo sức bật cho các huyện nghèo
Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững trên địa bàn 3 huyện nghèo của tỉnh theo Nghị quyết (NQ) 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ được thực hiện từ đầu năm 2009. Đến nay, sau 8 năm thực hiện, nhờ sự hỗ trợ nhiều mặt của Nhà nước và các doanh nghiệp, bộ mặt các huyện miền núi ở tỉnh ta đã từng bước khởi sắc, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện.
“Ðiểm tựa” thoát nghèo
Tỉnh ta có 3 huyện miền núi gồm: Vĩnh Thạnh, Vân Canh, An Lão được hưởng chính sách hỗ trợ đầu tư theo NQ 30a. Sau 8 năm thực hiện (2009-2016), ngân sách Trung ương đã hỗ trợ kinh phí trên 954 tỉ đồng để đầu tư các chương trình, dự án nhằm nâng cấp hệ thống hạ tầng, hỗ trợ đất sản xuất, giống cây trồng, vật nuôi… Bên cạnh đó, từ nguồn ngân sách của tỉnh, vốn hỗ trợ của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước và các nguồn kinh phí lồng ghép khác, các huyện miền núi đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng để hỗ trợ phát triển hạ tầng điện, đường, trường, trạm…; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi để người dân phát triển sản xuất, nâng cao mức sống và thu nhập.
Ông Phan Đình Hòa, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, cho biết: Qua thực hiện các dự án đầu tư theo NQ 30a của Chính phủ đã mang lại nhiều kết quả khả quan, làm “điểm tựa” để người dân tại các huyện miền núi thoát nghèo. Đến nay, 100% số xã tại các huyện miền núi Vân Canh, An Lão, Vĩnh Thạnh có đường giao thông được bê tông hóa đến trung tâm xã, 100% số xã được sử dụng điện lưới quốc gia, 100% thôn có nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng, có công trình nước sinh hoạt tập trung. Người dân trên địa bàn các huyện miền núi đã dần thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, biết ứng dụng tiến bộ KHKT, sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi tốt để sản xuất; nhiều hộ đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Xây dựng kênh mương nội đồng từ nguồn vốn NQ 30a trên địa bàn xã Canh Vinh (Vân Canh). Ảnh: NGUYỄN HÂN
Theo ghi nhận, nhờ sự “trợ lực” của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương, cùng với sự chung tay góp sức của các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn, cơ sở hạ tầng tại các huyện miền núi từng bước được đầu tư hoàn thiện. Theo ông Trần Kim Vũ, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh, qua thực hiện NQ 30a, huyện đã đầu tư trên 245 tỉ đồng xây dựng 111 công trình điện, đường, trường, trạm…, tạo thuận lợi cho các địa phương phát triển KT-XH. Nhờ vậy, các chỉ tiêu phát triển của huyện đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra, tỉ lệ hộ nghèo giảm bình quân hàng năm 4 - 5%. Các hoạt động giáo dục, văn hóa, xã hội chuyển biến tích cực; đời sống của đại đa số nhân dân cơ bản được ổn định; an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm.
Theo đánh giá của UBND tỉnh, qua thực hiện Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững tại 3 huyện nghèo đã tạo bước chuyển biến tích cực về đời sống vật chất, tinh thần cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số. Việc triển khai NQ 30a đã huy động được nguồn lực lớn của xã hội, cùng với sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, sự nỗ lực phấn đấu vươn lên thoát nghèo của người nghèo, hộ nghèo - đây là những nhân tố quyết định sự thành công của chương trình. Ngoài ra, công tác giao khoán quản lý, bảo vệ rừng cho nhân dân; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi; chuyển giao tiến bộ kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi; xây dựng nhà ở cho hộ nghèo; xúc tiến quảng bá sản phẩm; xuất khẩu lao động… cũng đã được các địa phương triển khai có hiệu quả. Bình quân mỗi năm, tỉ lệ hộ nghèo tại các huyện Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão giảm 4 - 5%, đảm bảo mục tiêu tỉ lệ giảm nghèo bình quân theo NQ 30a.
Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc
Mới đây, Đoàn công tác Trung ương do ông Ngô Trường Thi - Vụ trưởng, Chánh Văn phòng Quốc gia giảm nghèo thuộc Bộ LĐ-TB&XH làm Trưởng đoàn - đã về kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện NQ 30a tại tỉnh ta. Qua kiểm tra thực tế công tác giảm nghèo tại 2 huyện Vĩnh Thạnh, Vân Canh và làm việc với Ban chỉ đạo giảm nghèo nhanh và bền vững tỉnh, Đoàn công tác đã tập trung phân tích những kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện 8 năm qua, và bàn các giải pháp đẩy mạnh thực hiện trong giai đoạn 2017-2020.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh, việc thực hiện NQ 30a tại các huyện nghèo trong tỉnh đã đạt kết quả khả quan, song vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Đó là công tác truyền thông, thông tin, quán triệt NQ 30a chưa được thực hiện một cách sâu rộng tại các địa phương. Nhận thức và trách nhiệm đối với công tác giảm nghèo nhanh và bền vững của một số cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể tại các xã đặc biệt khó khăn, xã có đông hộ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống chưa sâu sắc và toàn diện, nên công tác phối hợp chỉ đạo điều hành thực hiện NQ chưa nhất quán, còn lúng túng. Một bộ phận nhân dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa quyết tâm trong đầu tư phát triển sản xuất, vượt khó thoát nghèo. Tỉ lệ hộ nghèo tại An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh giảm so với trước, nhưng hiện còn ở mức cao, từ 50 - 60%; thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Nguồn vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ đầu tư cho các huyện nghèo vẫn còn hạn chế, trong khi nguồn vốn huy động, lồng ghép các chương trình, dự án tại các địa phương chưa nhiều.
Để thực hiện NQ 30a có hiệu quả trong giai đoạn 2017-2020, UBND tỉnh đã đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương có cơ chế, chính sách đối với hộ mới thoát nghèo, thoát cận nghèo, ưu tiên chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục, vốn vay, đào tạo nghề…, tạo điều kiện thoát nghèo bền vững. Trung ương cần cấp đủ nhu cầu vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cho 3 huyện nghèo của tỉnh; sửa đổi, bổ sung chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc diện hộ nghèo ở những vùng khó khăn theo Quyết định số 102/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh cũng kiến nghị Chính phủ tiếp tục phân công các tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp giúp đỡ 3 huyện nghèo của tỉnh.
Ông Ngô Trường Thi đã đánh giá cao sự điều hành, chỉ đạo của tỉnh trong việc thực hiện NQ 30a. Đoàn công tác cũng ghi nhận các khó khăn, vướng mắc để báo cáo với Chính phủ nhằm điều chỉnh, ban hành các chính sách mới sát với thực tế; đồng thời, lưu ý với chính quyền địa phương cần phải đẩy mạnh việc phát huy nội lực để hỗ trợ người dân phát triển KT-XH, giảm nhanh tỉ lệ hộ nghèo.
NGUYỄN HÂN