Ðầu tư KH&CN bám sát nhu cầu thực tiễn
Ðầu tháng 3.2017, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Ðại hội XII của Ðảng và Nghị quyết Ðại hội XIX Ðảng bộ tỉnh về phát triển khoa học, công nghệ (KH&CN) tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020. Ðây chính là “kim chỉ nam” cho hoạt động KH&CN trong cả chặng đường phía trước, hướng KH&CN ngày càng gần gũi, bám sát nhu cầu thực tiễn.
Chú trọng phát triển đồng bộ
Kế hoạch hướng đến mục tiêu phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ, khoa học nông nghiệp, y - dược… Mục tiêu quan trọng nhất đặt ra đến năm 2020 là nâng tỉ trọng đóng góp của năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) vào tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh lên 25-30%.
Công ty cổ phần Dược - Trang thiết bị Y tế Bình Định là một trong số ít DN sản xuất của tỉnh chú trọng đầu tư đổi mới công nghệ. Ảnh: V.L
Ði vào cụ thể, lượng hóa bằng các mục tiêu kết thúc kế hoạch này sẽ có 10-15 doanh nghiệp (DN) trong tỉnh được hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, trong đó 2-3 DN ứng dụng công nghệ cao. Tốc độ đổi mới công nghệ của các DN công nghiệp đạt bình quân 12-15%/năm. Xây dựng 1 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và 2-3 vùng nông nghiệp chất lượng cao đạt giá trị xuất khẩu, hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích ít nhất gấp 1,5 lần mức bình quân chung của cả tỉnh. Hình thành 3-5 DN KH&CN và 1 cơ sở ươm tạo công nghệ cao. Ðặc biệt, từng bước xây dựng và hoàn chỉnh Khu đô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa tại phường Ghềnh Ráng (TP Quy Nhơn) trở thành điểm đến của các nhà khoa học trên thế giới và trong nước.
Ðể đạt được các mục tiêu đó, kế hoạch đã đặt ra các nhiệm vụ cụ thể thuộc 7 nhóm lĩnh vực: khoa học xã hội và nhân văn; khoa học tự nhiên; khoa học nông nghiệp; khoa học kỹ thuật và công nghệ; khoa học y - dược; tập trung xây dựng Khu đô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa; đầu tư tiềm lực KH&CN.
Trên cơ sở đó, danh mục các nhiệm vụ, nội dung chủ yếu thực hiện trong giai đoạn 2016-2020 cũng được phê duyệt. Một số nhiệm vụ chủ yếu phục vụ phát triển KH&CN là: Dự án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa chủ lực của tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020”, Dự án “KH&CN hỗ trợ phát triển DN tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020”, Dự án “KH&CN hỗ trợ phát triển các sản phẩm đặc trưng tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020”, Ðề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững giai đoạn 2014-2020”, Ðề án “Phát triển bò thịt chất lượng cao trong nông hộ tỉnh Bình Ðịnh”, Ðề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia”, Ðề án “Xây dựng Trung tâm ứng dụng phương pháp Bàn tay nặn bột tỉnh Bình Ðịnh”…
Sát thực tế
Theo tiến sĩ Lê Công Nhường - Giám đốc Sở KH&CN, kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Ðại hội XII của Ðảng và Nghị quyết Ðại hội XIX Ðảng bộ tỉnh về phát triển KH&CN tỉnh Bình Ðịnh giai đoạn 2016-2020 đã đưa KH&CN đến sát với thực tế. Ðiểm nhấn quan trọng là các mục tiêu về TFP và tốc độ đổi mới công nghệ, hình thành khu đô thị khoa học. Với quan điểm khoa học “phải đi đều chân”, ngoài ưu tiên cho sáng tạo, đổi mới công nghệ trên các lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp, các giải pháp còn dành sự đầu tư đáng kể trên các hoạt động văn hóa, xã hội.
“Ðây chính là bước đột phá để đưa KH&CN đồng hành với thực tế cuộc sống và đóng góp nhiều hơn vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Quan trọng là kế hoạch có những mục tiêu đã được lượng hóa cụ thể, chứ không còn định tính như trước đây” - ông Nhường nhận định.
Song, cũng cần phải nói thêm rằng, với kế hoạch này, hoạt động đầu tư và cơ chế chính sách của Nhà nước chỉ mang tính chất xúc tác, vấn đề còn lại là tiềm lực của chính các DN, và DN phải tự vươn lên. Từng DN phải coi trọng ứng dụng KH&CN, tận dụng cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 vào đổi mới công nghệ để phát triển bền vững.
Ông Nhường lý giải: “Theo kế hoạch, đích đến của hoạt động đầu tư là DN phải thay đổi nhận thức, phải thấy được đổi mới công nghệ là quan trọng. Hiện nay, cả tỉnh có khoảng 5.300 DN, nhưng hầu hết là những DN siêu nhỏ, hoạt động kinh doanh; còn DN sản xuất chỉ khoảng 100 đơn vị thì hàm lượng khoa học làm sao có thể mạnh được”.
Người đứng đầu ngành KH&CN của tỉnh cũng cho rằng, quan điểm về KH&CN hiện nay đã thay đổi. Ðặc thù của hoạt động KH&CN tại Bình Ðịnh chủ yếu là khoa học ứng dụng, trong đó DN chính là lực lượng tiên phong đưa khoa học đi vào cuộc sống. Còn thực tế, chúng ta tập trung các nghiên cứu cho các trường, viện nghiên cứu. Tuy nhiên, trên thực tế phần lớn những nghiên cứu này mang tính “nửa chừng”, bởi hầu hết kết quả sau nghiên cứu được “cất vào tủ”, hoặc giá trị lý thuyết cũng không thấm vào đâu.
Có một thực tế không thể phủ nhận là thị trường KH&CN của Bình Ðịnh hiện nay hầu như còn rất sơ khai, chủ yếu diễn ra dưới dạng mua bán thiết bị và dịch vụ chuyển giao công nghệ, với sự tham gia của hai cái tên quen thuộc là Công ty cổ phần Phân bón và Dịch vụ tổng hợp Bình Ðịnh (Biffa) và Công ty cổ phần Dược - Trang thiết bị Y tế Bình Ðịnh (Bidiphar). Với kế hoạch này, sắp tới đây thị trường KH&CN sẽ phát triển mạnh hơn.
Ðể thực hiện mục tiêu xây dựng vườn ươm tạo công nghệ cao và khởi nghiệp, đầu tháng 3.2017, Sở KH&CN đã làm việc với Sở KH&CN TP Hồ Chí Minh để hợp tác. Cuối năm 2016, Sở KH&CN cũng gặp gỡ giáo sư Nguyễn Văn Hiệu để khởi động cho kế hoạch chuyển giao trên lĩnh vực ứng dụng công nghệ sinh học trong thời gian tới tại Bình Ðịnh.
THU HIỀN