Ung thư phổi với hút thuốc lá
Ung thư phổi (UTP) là căn bệnh gây tử vong cao hàng đầu trong các loại ung thư. Năm 2008, tại Việt Nam có 20.659 ca mắc mới và 17.583 ca tử vong do UTP. Có đến 60-70% các trường hợp bệnh UTP được phát hiện ở các giai đoạn muộn, vì vậy phần lớn đều không thể chữa trị được.
UTP thường gặp ở nam hơn ở nữ, do hút thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu gây ra UTP, nam giới hút thuốc lá nhiều hơn nữ giới rất nhiều lần. 90% bệnh nhân UTP là do hút thuốc lá. 90% bệnh nhân UTP do hút thuốc lá hơn 10 điếu/ngày trong 20 năm. Tỉ lệ UTP gia tăng tỉ lệ thuận theo số năm hút thuốc và số lượng thuốc hút mỗi ngày. Những người nghiện thuốc lá có nguy cơ mắc UTP cao gấp 20-40 lần so với người không hút. Tiếp xúc lâu dài với khói thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ.
Triệu chứng hay gặp nhất của UTP là ho kéo dài. Ho có đờm, lẫn máu và đau ngực cũng có thể là dấu hiệu chỉ điểm của UTP. Về sau, người bệnh có thể gầy sút, mệt mỏi, thở nông, khàn giọng, khó nuốt… Khoảng 13% bệnh nhân không biểu hiện bất cứ triệu chứng nào đến khi phát hiện ra UTP. Bệnh nhân thường đến bệnh viện ở giai đoạn trễ, có thể xuất hiện các triệu chứng di căn hạch thượng đòn, di căn não, di căn xương…
Hiện nay, BVÐK tỉnh đã áp dụng được tất cả các phương pháp điều trị UTP, bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và chăm sóc nâng đỡ. Ðối với phẫu thuật, chi phí cho một đợt điều trị khoảng 7-8 triệu đồng. Ðối với hóa trị, bệnh nhân thường được điều trị từ 6-8 chu kỳ, mỗi chu kỳ cách nhau từ 3-4 tuần. Chi phí cho một đợt điều trị khoảng 3-15 triệu đồng tùy theo phác đồ. Từ năm 2011, khoa Ung bướu (BVÐK tỉnh) đã được trang bị máy xạ trị gia tốc thẳng. Ðây là máy mới và hiện đại, bệnh nhân UTP được xạ trị khoảng 6 tuần, 5 ngày/tuần. Chi phí cho một ngày xạ trị khoảng 200 ngàn đồng.
Ðể phát hiện sớm UTP nên kiểm tra sức khỏe định kỳ. Ðối với người trên 40 tuổi chưa có bất cứ triệu chứng gì nên chụp X.quang phổi 6-12 tháng/lần. Khi phát hiện các triệu chứng như ho kéo dài, ho có đờm lẫn máu, đau ngực, người bệnh nên đi khám tại các cơ sở y tế ngay.
Ðể phòng ngừa UTP cần tạo môi trường sống, bầu không khí trong lành; không hút thuốc lá, điều trị khỏi những bệnh của phế quản, phổi như viêm phế quản mạn, lao phổi.
BS NGUYỄN MINH TRÍ (Trưởng khoa Ung bướu, BVÐK tỉnh)