Nhơn Hải: Ngư dân tổ chức Lễ hội cầu ngư năm 2017
Từ ngày 8.3 đến 12.3 (tức ngày 11 – 15.2 Âm lịch), ngư dân xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn tổ chức Lễ hội cầu ngư truyền thống. Phần lễ diễn ra với các nghi lễ: Nghinh thần Nam Hải (Cung nghinh thủy lục rước cá Ông) nhập điện, lễ tế thần Nam Hải (có múa gươm hầu thần), lễ tế cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa; lễ ra quân đánh bắt hải sản. Phần hội được tổ chức với các hoạt động thể dục thể thao như: Kéo co, bơi thúng đôi nam, lắc thúng, ngoáy thúng. Ngoài ra còn tổ chức 4 đêm hát tuồng và 1 đêm ca nhạc tại Lăng Ông Nam Hải và bãi biển để phục vụ nhân dân địa phương và du khách.
Lễ hội cầu ngư là lễ hội quan trọng của ngư dân địa phương, được tổ chức hằng năm nhằm bày tỏ tín ngưỡng dân gian với công ơn của cá Ông (tức cá voi - ngư dân gọi là thần Nam Hải), cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Lễ hội cầu ngư Nhơn Hải năm nay được địa phương tổ chức gắn với các hoạt động tổ chức Đại hội Thể dục thể thao lần thứ V của xã nên thu hút rất đông du khách trong và ngoài tỉnh. Lễ hội cầu ngư ở địa có phần đặc sắc khi có Đội múa gươm hầu thần và Đội chèo bá trạo biểu diễn phục vụ nhân dân và du khách.
Đội múa gươm xã Nhơn Hải hiện có 33 người, trong đó có 2 nhân vật lồng đèn, 2 bộ hổ (phó tướng), 4 hèo (roi), 4 thanh siêu (đại đao), 20 lính cầm gươm đứng chia 2 bên quân hầu xanh và đỏ, tất cả được điều khiển bởi một Chấp sự - tổng chỉ huy, dẫn dắt các màn múa theo hiệu lệnh trống cầm tay. Đoàn múa gươm hầu với vai trò vừa là những người bảo vệ và hộ tống, vừa là những người biểu diễn nghệ thuật cho Ông. Chương trình múa gươm hầu thần được tổ chức vào buổi chiều, Đội Gươm theo đoàn tế lễ ra bờ biển nghinh thần nhập điện về đến Lăng Ông. Đến khuya là lễ tế Ông Nam Hải. Đội Gươm (lúc này 4 nhân vật lồng đèn và bộ Hổ sẽ được vẽ mặt) thực hiện nghi lễ hầu thần và biểu diễn. Việc biểu diễn sẽ được chuẩn bị sau khi văn tế thần được đọc xong trong lễ tế.
Để tạo điểm nhấn trong lễ hội cầu ngư ở địa phương, từ năm 2013, UBND xã Nhơn Hải đã thành lập thêm Đội chèo bá trạo gồm 23 người, trong đó có 3 nhân vật chính: Tổng lái (thuyền trưởng), tổng thương (người lo việc tát nước, kéo neo, theo dõi thời tiết trên thuyền), tổng sanh (dẫn dắt lính chèo thuyền), 2 bộ hổ (phó tướng, đội trưởng 2 đội chèo), 2 lồng đèn (phao tiêu) và 16 quân trạo (lính chèo thuyền). Bá trạo là một tuồng hát bội kể về công đức cá Ông cứu giúp ngư dân gặp nạn trên biển và phò hộ ngư dân đánh bắt bội thu tôm cá, đồng thời kể về những khó khăn, hoạn nạn mà ngư dân phải gặp trên biển như: Giông bão, thuyền chìm, hải tặc…
Một số hình ảnh lễ hội cầu ngư xã Nhơn Hải:
Chánh tế thực hiện nghi thức cúng để rước thần Nam Hải
Đội bá trạo và Đội múa gươm hộ rước hầu thần
Đoàn rước thực hiện xong nghi lễ và rước thần về lăng Ông, đi đầu là Tổng lệnh của đội múa gươm, tay cầm trống điều khiển đội gươm đi theo hầu thần.
Đoàn rước đi dọc bãi biển tiến về lăng
Cuốn cầu sau khi đã rước thần vào điện
Rước thần về, các vị chánh lễ, ban tổ chức, các ban tả - hữu tiến hành cúng thần trong điện.
Đội bá trạo biểu diễn phục vụ tại lăng Ông
Múa gươm hầu thần trong lễ tế thần Nam Hải sau khi đọc xong văn tế thần.
Lễ ra quân đánh bắt hải sản vào sáng ngày hôm sau (ngày 12.2 âm lịch) sau khi hát thứ lễ xong.
Các hoạt động thể dục thể thao diễn ra trong lễ hội cầu ngư ở xã Nhơn Hải
Tin, ảnh: Ngọc Nhuận