Hoạt động xuất khẩu thủy sản:
Nắm bắt cơ hội phát triển
Thời gian qua, hoạt động của các doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản xuất khẩu (CBTSXK) trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn, kim ngạch xuất khẩu (KNXK) thủy sản sụt giảm. Làm gì để ngành CBTSXK vượt qua khó khăn, phát triển bền vững là vấn đề mà UBND tỉnh, các sở, ngành chức năng và các DN đang quan tâm.
Theo thống kê của Sở Công Thương, tháng 7.2013, giá trị KNXK toàn tỉnh ước thực hiện gần 35 triệu USD, tương đương cùng kỳ năm 2012. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2013, giá trị KNXK toàn tỉnh ước thực hiện 343,4 triệu USD, đạt 61,3% kế hoạch năm, tăng gần 15% so với cùng kỳ năm 2012. Trong đó, có khá nhiều nhóm hàng tăng trưởng, như: Nông sản, lâm sản, khoáng sản và vật liệu xây dựng… Thế nhưng, trong tháng 7.2013, nhóm hàng thủy sản - một trong những nhóm hàng XK chủ lực của tỉnh, có sự sụt giảm đáng lo ngại.
KNXK thủy sản giảm
Trong tháng 7 giá trị KNXK ước thực hiện 5,1 triệu USD, giảm gần 14% so với tháng 7.2012. Trong số các DN CBTSXK trên địa bàn, hầu hết các DN thuộc nhóm đầu đều có sự sụt giảm về giá trị KNXK so với tháng 6.2013. Trong tháng 7.2013, giá trị KNXK của Công ty CP Thủy sản Bình Định ước thực hiện 3,2 triệu USD (tháng 6 đạt gần 3,34 triệu USD); Công ty CP Thực phẩm XNK Lam Sơn ước thực hiện 630 ngàn USD (tháng 6 đạt 790 ngàn USD); Công ty CP Đông lạnh Quy Nhơn ước thực hiện 600 ngàn USD (tháng 6 đạt 640 ngàn USD). Vì sao KNXK thủy sản tháng 7 sụt giảm? Theo các DN CBTSXK, có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chính là thời gian qua do nguồn nguyên liệu đầu vào giảm sút, giá sản phẩm thủy sản XK không tăng. Theo Sở Công Thương, đa số các DN CBTSXK trên địa bàn đều là DN vừa và nhỏ, công nghệ, phương thức quản lý, năng lực sản xuất kinh doanh, XK còn hạn chế. Nhiều DN chưa chú trọng đến việc đổi mới dây chuyền công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm và các tiêu chuẩn tiên tiến mà các nước nhập khẩu quy định.
Đồng thời, các DN còn phải đương đầu với nhiều khó khăn, thử thách, như các chi phí đầu vào (giá điện, nhân công, bao bì, cước vận chuyển, thuế bảo vệ môi trường, phí kiểm dịch thú y… ) tăng cao; trong khi giá sản phẩm thủy sản XK sang các thị trường truyền thống (như Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản…) không những không tăng, mà nhiều khi còn giảm. Các DN CBTSXK còn phải đối diện với không ít khó khăn, thách thức do những rào cản kỹ thuật mà các nước nhập khẩu áp đặt.
Cơ hội phát triển
Theo ông Trần Đức Tiến, Phó Giám đốc Sở Công Thương, trên cơ sở thuận lợi, khó khăn của các DN hoạt động XK trên địa bàn tỉnh và các DN CBTSXK nói riêng, Sở Công Thương nhận định: Trong tháng 8.2013, dự kiến giá trị KNXK toàn tỉnh ước thực hiện khoảng 35 triệu USD, tăng khoảng 16,6% so với cùng kỳ năm 2012. Trong đó, giá trị KNXK của nhóm hàng thủy sản ước thực hiện 5 triệu USD, tăng khoảng 1,6%.
Mục tiêu trên quả là “khiêm tốn”, song để thực hiện được cũng không phải là điều đơn giản. Theo ông Trần Đức Tiến, dự báo trong nửa chặng đường cuối năm 2013, lượng thủy sản nuôi của Việt Nam sẽ tiếp tục giảm do nhiều diện tích nuôi thủy sản còn bỏ trống bởi khó khăn về giá cả đầu ra. Đồng thời, do thời gian nửa cuối năm là mùa mưa bão nên sản lượng thủy sản khai thác cũng sẽ không ổn định.
Tuy nhiên, nhìn tổng thể, giá trị KNXK thủy sản tháng 7.2013 có giảm, song hoạt động của các DN CBTSXK trong tỉnh vẫn có bước tiến đáng kể, bởi so với 7 tháng cùng kỳ năm 2012, giá trị KNXK của hầu hết các DN CBTSXK “đầu tàu” đều tăng trưởng, trong đó, Công ty CP Thực phẩm Lam Sơn tăng 11%, Công ty CP Thủy sản Bình Định tăng trên 14%...
Bên cạnh đó, cơ hội mới vừa mở ra đối với các DN CBTSXK Bình Định khi XK sang thị trường mới là các nước châu Phi (nhất là Nigeria, Angiêri, Cameroon, Liby, Nam Phi, Kenya, Sudan…). Đồng thời, qua chuyến xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản của UBND tỉnh, một số chương trình, dự án đầy hứa hẹn cũng đang được triển khai, như: Dự án hỗ trợ ngư dân Bình Định khai thác hiệu quả, hợp lý và bền vững nguồn lợi cá ngừ; Dự án nâng cấp cải thiện hạ tầng khu neo đậu tránh trú bão tại Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn… Công ty CP Thủy sản Bình Định đã hợp tác với 2 DN lớn của Nhật Bản trong lĩnh vực khai thác, chế biến, kinh doanh cá ngừ đại dương.
Theo bà Cao Thị Kim Lan, Giám đốc Công ty CP Thủy sản Bình Định, nắm bắt cơ hội phát triển, các DN cần đầu tư, đổi mới công nghệ, trang thiết bị hiện đại, nâng cao chất lượng sản phẩm, rút ngắn thời gian sản xuất, giảm thiểu các chi phí đầu vào để hạ giá thành sản phẩm, gia tăng sản lượng, ổn định nguồn nguyên liệu, đồng thời tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn, quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm của các nước nhập khẩu.
Theo ông Trần Đức Tiến, với chức năng của mình, Sở Công Thương sẽ tiếp tục hỗ trợ các DN CBTSXK trên địa bàn trong việc dự báo, phổ biến kịp thời thông tin thị trường thế giới, nhất là đối với các thị trường và mặt hàng XK trọng điểm; thông tin về việc thay đổi chính sách áp dụng các biện pháp bảo hộ; hỗ trợ việc áp dụng các biện pháp nâng cao hiệu quả quảng bá và bảo hộ thương hiệu XK tại nước ngoài.
VIẾT HIỀN