Công đoàn giúp đòi quyền lợi cho người lao động
Thời gian qua, LÐLÐ tỉnh đã tư vấn cho người lao động (NLÐ) cũng như trực tiếp liên hệ với các doanh nghiệp (DN) để giải quyết các chế độ chính sách cho NLÐ, đồng thời kiện DN nợ BHXH ra tòa để trả lại quyền lợi cho NLÐ.
NLĐ tại KCN Phú Tài được LĐLĐ tỉnh tuyên truyền các chính sách pháp luật về lao động.
Ðòi quyền lợi cho NLÐ
Ông Nguyễn Hữu Tài, Phó Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế tỉnh, kiêm Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn Bình Định (LĐLĐ tỉnh), cho biết: Trong năm 2016, tình hình sản xuất của các DN trên địa bàn tỉnh nói chung và các DN trong Khu kinh tế tỉnh và các khu công nghiệp tỉnh nói riêng vẫn còn gặp nhiều khó khăn, sản xuất phục hồi chậm, tình trạng vi phạm pháp luật lao động, tranh chấp lao động, không kịp thời giải quyết các chế độ chính sách đối với NLĐ tiếp tục xảy ra. Chính vì vậy, trong năm 2016, Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn Bình Định đã thực hiện tư vấn trực tiếp 42 vụ việc liên quan đến tranh chấp tiền lương, BHXH, hợp đồng lao động, chế độ khi nghỉ việc, bảo hiểm thất nghiệp, tai nạn lao động, chế độ hưu trí… Kết quả, Trung tâm đã kịp thời hướng dẫn NLĐ đòi quyền lợi với tổng số tiền gần 130 triệu đồng (gồm gần 85 triệu đồng tiền bồi thường tai nạn lao động; 32 triệu đồng tiền bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp thôi việc; 10 triệu đồng bồi thường vì chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật; gần 3 triệu đồng DN giữ trái pháp luật của NLĐ).
Ngoài ra, từ đầu năm 2017 đến nay, Trung tâm đã tư vấn được 15 vụ việc, nhờ đó có 63 lao động được nhận lại sổ BHXH; 38 lao động nhận lại tiền trợ cấp thôi việc, nhiều lao động được bồi thường tiền bảo hiểm thất nghiệp với tổng số tiền khoảng 850 triệu đồng; 3 lao động nhận tiền trợ cấp khi về hưu, với số tiền 15 triệu đồng.
Theo ông Tài, tình hình vi phạm pháp luật lao động diễn ra khá phức tạp với nhiều nguyên nhân. Ngoài việc do nhận thức không đầy đủ về pháp luật lao động của NLĐ dẫn đến các quyền lợi chính đáng và hợp pháp của mình bị xâm hại, thì một số chủ DN, nhất là DN tư nhân, do sản xuất kinh doanh gặp khó khăn nên đã cố ý không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình trong các quan hệ lao động.
Kiện DN nợ BHXH
Theo quy định của Luật BHXH năm 2014, từ ngày 1.7.2016, công đoàn được trao quyền khởi kiện DN nợ BHXH ra tòa. Cuối năm 2016, từ hồ sơ do BHXH Bình Định chuyển sang, LĐLĐ tỉnh nộp đơn lên TAND TP Quy Nhơn kiện đòi nợ BHXH, BHYT, BHTN đối với 4 DN. Sau đó, Công ty TNHH La Ngà (KCN Long Mỹ) đã nộp 400 triệu đồng BHXH nên LĐLĐ tỉnh rút đơn khởi kiện. Còn lại, 3 DN bị LĐLĐ tỉnh khởi kiện, là: Công ty TNHH MTV Hong Yeng Việt Nam (KKT Nhơn Hội), đến ngày 31.10.2016 còn nợ quỹ BHXH, BHYT, BHTN của 13 lao động hơn 462 triệu đồng; Công ty TNHH Tân Long Granite (KCN Phú Tài), đến ngày 31.10.2016 còn nợ tiền đóng BHXH cho 43 lao động hơn 416 triệu đồng, ngày 11.11.2016 Công ty mới chuyển đóng được 60 triệu đồng; Công ty CP Đầu tư và xây dựng HUD 405-Bình Định, nợ BHXH của 8 lao động từ tháng 4.2013 với số tiền hơn 1,3 tỉ đồng.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết: “3 DN mà LĐLĐ tỉnh khởi kiện đều thua lỗ kéo dài, nếu không muốn nói là đang đứng trên bờ vực phá sản. Tuy nhiên, qua quá trình nghiên cứu hồ sơ thì TAND TP Quy Nhơn đề nghị trả lại hồ sơ của 3 DN này vì việc DN nợ BHXH của NLĐ là tranh chấp lao động tập thể về quyền, như vậy bắt buộc phải qua hòa giải. Mặt khác, công đoàn cấp trên cơ sở chỉ được khởi kiện khi có giấy ủy quyền của công đoàn cơ sở hoặc NLĐ. Ngoài ra, cũng chưa có hướng dẫn về quy trình tham gia tố tụng đối với hoạt động khởi kiện của tổ chức công đoàn, cho nên việc áp dụng để xét xử của tòa án cấp huyện chưa thống nhất”.
Theo ông Hùng, để giải quyết những bất cập này, sắp tới Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ tổ chức cuộc họp liên ngành với TAND Tối cao, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Tư pháp, BHXH Việt Nam, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, nhằm tháo gỡ các khó khăn, với mục đích để các quy định về công tác khởi kiện của công đoàn được đồng bộ, thống nhất.
NGUYỄN PHÚC