Bảo vệ trẻ trước nguy cơ bị xâm hại tình dục
Chưa khi nào thông tin về các vụ xâm hại tình dục trẻ em lại xuất hiện nhiều như thế trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thực tế đó đòi hỏi gia đình và cộng đồng phải có thái độ quyết liệt và hành động đúng đắn để bảo vệ trẻ, xóa bỏ loại tội phạm này ra khỏi đời sống xã hội.
Theo thống kê của CA tỉnh, trong giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh có 164 trẻ bị xâm hại, phần lớn là xâm hại tình dục. Diễn biến loại tội phạm này ngày càng phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Năm 2016, tiếp tục xảy ra 17 vụ xâm hại trẻ em, trong đó có 13 trẻ em gái bị xâm hại tình dục. Việc bị xâm hại tình dục, để lại trong trẻ nhiều tổn thương và mất mát khó bù đắp được.
Cần trang bị cho trẻ kỹ năng tự bảo vệ trước nguy cơ xâm hại tình dục.
- Trong ảnh: Trẻ em thảo luận về chủ đề bảo vệ trẻ em không bị xâm hại tình dục trong chương trình tập huấn cho trẻ em nòng cốt do Sở LĐ-TB&XH tổ chức.
Vết đau lâu lành
Đó là những vụ việc đã được phát hiện và tiến hành xử lý, chưa kể đến “phần chìm của tảng băng” - những vụ việc chưa xử lý do gia đình hoặc trẻ em không muốn lên tiếng.
Cho đến giờ, tôi vẫn chưa thôi ám ảnh về dáng người co rúm và nét cười héo hắt của em - cô bé bị xâm hại khi mới 10 tuổi ở Hoài Nhơn. Em chẳng thể nào quên được cái đêm kinh hoàng đó. Đứa con gái nhỏ yếu ớt một mình chẳng thể nào chống lại sức mạnh của con yêu râu xanh đội lốt “bạn của ba”. Sau chuyện tày trời hôm ấy, mọi người lại thêm đau đớn khi biết hắn đã nhiều lần dụ dỗ làm bậy với đứa trẻ. Em sụp đổ, gầy rộc, thu mình lại trước bạn bè, học hành sa sút hẳn.
Theo Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần tỉnh Nguyễn Thị Định, trong cuộc sống hàng ngày, trẻ em dễ bị sang chấn tâm lý với nhiều mức độ khác nhau. Tổ chức Y tế thế giới chia ra 5 mức độ ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ do các sang chấn tâm lý. Mức độ nặng nhất là do cha hoặc mẹ chết, bị lạm dụng tình dục. “Qua đó đủ để thấy rằng bị lạm dụng tình dục tác động sâu sắc đến đời sống tinh thần của trẻ”, bác sĩ Định phân tích.
Chung tay bảo vệ
Trước tình trạng xâm hại tình dục trẻ em có chiều hướng gia tăng, vấn đề đặt ra là cần có sự chung tay vào cuộc giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Trong đó, sự sâu sát của những người thân trong gia đình đóng vai trò quan trọng.
Các địa chỉ tiếp nhận thông tin, bảo vệ và hỗ trợ trẻ em: UBND cấp xã, Phòng LÐ-TB&XH; CA, Hội LHPN, Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp; đường dây tư vấn hỗ trợ trẻ em 18001567 (hoạt động 24/24 giờ, miễn phí) của Cục Trẻ em (Bộ LÐ-TB&XH).
Bác sĩ Nguyễn Thị Định cho hay, biểu hiện của trẻ khi bị xâm hại tình dục phụ thuộc vào tính dễ bị tổn thương và khả năng đối phó của từng trẻ. Các triệu chứng biểu hiện rất đa dạng và có thể thay đổi, điển hình là hoảng loạn với thu hẹp ý thức và sự chú ý, không có khả năng hiểu được tác nhân kích thích, cùng với đó là tình trạng rối loạn định hướng. Tiếp theo trạng thái này, trẻ có thể “rút lui” khỏi hoàn cảnh xung quanh, kích động hoặc hoạt động quá mức (phản ứng rút chạy hoặc bỏ trốn). Bên cạnh đó là các triệu chứng thần kinh tự trị như mạch nhanh, ra mồ hôi, đỏ mặt… “Người thân trong gia đình dễ nhận biết những biểu hiện này qua sinh hoạt hằng ngày”, bác sĩ Định lưu ý.
Khi xảy ra xâm hại, can thiệp tâm lý sớm đóng vai trò quyết định trong việc giúp đỡ trẻ vượt qua khủng hoảng. Trẻ cần được đưa ra khỏi môi trường gây chấn thương tâm lý càng sớm càng tốt. Cùng với đó là động viên an ủi, giúp thư giãn, hướng dẫn cách tập thở chậm rãi để giảm bớt các triệu chứng khó chịu về cơ thể; đặc biệt tránh gợi lại “vết thương cũ”. Điều trị bằng thuốc thường không cần thiết, khi cần thì phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Bên cạnh vai trò quan trọng của gia đình, rất cần sự quan tâm sâu sát của cộng đồng để giảm mối nguy xâm hại tình dục trẻ em. Nhằm góp phần ngăn ngừa, phòng, chống nạn xâm hại trẻ em, Sở LĐ-TB&XH đã yêu cầu Phòng LĐ-TB&XH các huyện, thị xã, thành phố chủ động và phối hợp tổ chức tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật về các hành vi nghiêm cấm, các hình thức xử lý hành vi xâm hại trẻ em; các biện pháp phòng, chống xâm hại trẻ em... tại trường học và cộng đồng bằng nhiều hình thức phong phú.
Mới đây, ngày 23.3, UBND tỉnh cũng đã ban hành văn bản yêu cầu các sở, ngành, hội đoàn thể liên quan và các địa phương tăng cường công tác phòng, chống xâm hại trẻ em trên địa bàn tỉnh. Trong đó, chú trọng tập huấn kỹ năng phòng, tránh xâm hại trẻ em cho đội ngũ giáo viên và học sinh; không để xảy ra trường hợp bỏ học đối với trẻ em bị xâm hại. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cha mẹ, người nuôi dưỡng, giám hộ hướng dẫn kỹ năng bảo vệ bản thân cho con em.
NGUYỄN VĂN TRANG