Hiến kế cho xuất khẩu lao động
Thông thoáng hơn về chính sách vay vốn, minh bạch thông tin tuyển dụng, chính quyền địa phương cũng cần tham gia tạo nguồn... là những hiến kế từ phía doanh nghiệp có chức năng đưa người lao động sang nước ngoài làm việc, các trung tâm dịch vụ việc làm, chính quyền các huyện, thị xã, thành phố và người lao động tại Hội nghị triển khai xuất khẩu lao động (XKLÐ) 2017.
Người lao động tham gia một buổi phỏng vấn tuyển dụng do Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh phối hợp Công ty CP XKLĐ và Dịch vụ thương mại Biển Đông, Hiệp hội Business Network Nhật Bản tổ chức.
Gỡ vướng chính sách vay vốn
Chị Đoàn Thị Bộ (21 tuổi, ở xã Nhơn Hội, TP Quy Nhơn) sinh ra trong một gia đình đông con, có hoàn cảnh khó khăn. Ngày 18.3 vừa qua, chị được một doanh nghiệp Nhật Bản tuyển dụng sang làm việc. Chị Bộ cho biết: “Điều tôi lo lắng nhất là chi phí để đi XKLĐ. Ba má tôi là ngư dân, thu nhập không ổn định. Nếu không tiếp cận được với vốn vay ưu đãi của Nhà nước, tôi khó có cơ hội đi XKLĐ”.
Trước đó, vào tháng 4.2016, anh Nguyễn Quốc Vương (25 tuổi, ở thôn Hội Phú, xã Hoài Hảo, huyện Hoài Nhơn) cũng gặp nhiều khó khăn trong vay vốn, để xuất cảnh đi làm việc tại Hàn Quốc. Không thuộc diện ưu đãi về tín dụng XKLĐ, anh quyết định vay nóng với lãi suất cao, với dự tính sang Hàn Quốc sẽ cố gắng dành dụm gửi về để trả nợ.
Cuối năm 2016, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 65/2016/QĐ-UBND về Quy chế trích lập, quản lý và sử dụng nguồn vốn từ ngân sách tỉnh ủy thác qua Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh; nguồn dùng để cho vay vốn đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, nội dung vay vốn cho “đối tượng còn lại” (ngoài hộ nghèo, cận nghèo, hộ người dân tộc thiểu số, người bị thu hồi đất, thân nhân người có công) chưa thật rõ ràng.
Ông Lê Văn Nghinh, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, phát biểu: “Quyết định 65 của UBND tỉnh nói “thực hiện cho vay theo đúng quy định của Nhà nước về cho vay người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài” là còn đánh đố người lao động. Họ sẽ được vay bao nhiêu; hình thức vay là tín chấp hay thế chấp? Vì chưa rõ ràng nên các Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH cấp huyện chưa mạnh dạn giải quyết hồ sơ vay vốn của người lao động. Chúng tôi đề nghị Sở LĐ-TB&XH tiếp tục tham mưu cho UBND làm rõ nội dung này; đồng thời bổ sung thêm đối tượng bộ đội xuất ngũ cũng thuộc diện vay tín chấp đủ mức chi phí để đi làm việc ở nước ngoài”.
Chia sẻ với ý kiến này, ông Nguyễn Anh Vinh, đại diện Công ty CP Đầu tư và Dịch vụ nhân lực Việt Nam (VIMAS) trao đổi thêm: “Mức vay cho người lao động có hộ khẩu Bình Định tối đa 50 triệu đồng là khá thấp, không đủ chi phí XKLĐ theo chương trình thực tập sinh sang Nhật Bản. Hiện tại, các tỉnh như Đồng Tháp, Vĩnh Long cho vay với mức 100 triệu đồng/người; Trà Vinh cho vay 150 triệu đồng/người...”.
Xây dựng phong trào XKLÐ
So với các tỉnh phía Bắc, phía Nam, phong trào XKLĐ tại Bình Định còn yếu. “Để gầy được phong trào XKLĐ, thay vì tuyên truyền, vận động tràn lan, các địa phương nên chọn 1 đến 2 xã, thị trấn làm “điểm” về XKLĐ. Phù Cát đã chọn xã Cát Trinh và thị trấn Ngô Mây để tập trung phát triển XKLĐ trong thời gian đến”, ông Nguyễn Huỳnh Huyện, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Cát trao đổi.
Để phong trào XKLĐ các huyện miền núi phát triển mạnh, phải xây dựng được niềm tin nơi bà con bằng việc minh bạch các thông tin tuyển dụng, chi phí, tiền lương. “Nói với đồng bào dân tộc thiểu số là phải nói cho rõ ràng, thông tin phải chắc chắn. Từng có doanh nghiệp tuyển dụng đi XKLĐ sang Malaysia cam kết mức lương cao nhưng sang đến nơi lại trả mức lương thấp, làm ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của bà con về XKLĐ”, ông Nguyễn Văn Long, Trưởng phòng LĐ-TB&XH huyện Vĩnh Thạnh chia sẻ.
Chất lượng lao động đi XKLĐ cũng cần được quan tâm hơn. “Các doanh nghiệp Nhật so sánh: lao động Việt Nam còn thua kém về sức khỏe, tay nghề và cả ý thức lao động so với lao động các nước khác trong khu vực. Một phần bởi hầu hết lao động tham gia XKLĐ là lao động phổ thông. Các Trung tâm dịch vụ việc làm trong tỉnh nên kết nối mạnh hơn nữa với các trường, cơ sở dạy nghề. Nếu XKLĐ sang Nhật Bản, sau 3 năm, khi quay trở về, người lao động có vốn để làm ăn, tay nghề và kỷ luật lao động, cùng với vốn tiếng Nhật, họ sẽ được nhiều doanh nghiệp mời gọi và trả lương cao”, ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Tổng giám đốc Công ty CP TMS Nhân lực phát biểu.
NGUYỄN MUỘI