Vụ Tiên Lãng: 5 cựu quan chức lại hầu tòa
Sáng 1.8, tại Tòa án Nhân dân TP Hải Phòng, Tòa án Nhân dân Tối cao đã mở phiên tòa phúc thẩm công khai xét xử vụ án “Hủy hoại tài sản”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” liên quan tới vụ thu hồi khu đất đầm nuôi trồng thủy sản của gia đình ông Đoàn Văn Vươn tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, Hải Phòng vào ngày 5.1.2012.
Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm là ông Ngô Hồng Phúc, Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao. Đại diện Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao giữ quyền công tố tại phiên tòa là Kiểm sát viên Lê Hồng Tuấn.
Phiên tòa được diễn ra trong sự bảo vệ nghiêm ngặt của lực lượng công an. Trước giờ khai tòa còn khá sớm, các bị cáo đã có mặt. Tất cả 5 bị cáo nguyên là quan chức của huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang xuất hiện trước vành móng ngựa đều trong trang phục công sở, sơ mi trắng quần tây, với thái độ khá bình thản. Trong số các bị cáo, có 4 bị cáo bị truy tố về tội “Hủy hoại tài sản”, gồm: Nguyễn Văn Khanh (nguyên Phó Chủ tịch UBND, Trưởng ban chỉ đạo cưỡng chế huyện Tiên Lãng), Phạm Xuân Hoa (nguyên Trưởng Phòng Tài nguyên môi trường huyện, Phó Trưởng ban chỉ đạo cưỡng chế huyện Tiên Lãng), Lê Thanh Liêm (nguyên Chủ tịch UBND xã Vinh Quang, thành viên Ban chỉ đạo cưỡng chế) và Phạm Đăng Hoan (nguyên Bí thư Đảng uỷ xã Vinh Quang).
Đối với bị cáo Lê Văn Hiền (nguyên Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng) bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, mặc dù không có đơn kháng cáo sau khi phiên tòa sơ thẩm kết thúc nhưng trong phiên tòa phúc thẩm, HĐXX vẫn triệu tập tới tòa để làm rõ một số tình tiết trong vụ án và các hành vi phạm tội liên quan tới các bị cáo khác.
Phía bị hại là các ông, bà Đoàn Văn Vươn, Nguyễn Thị Thương, Đoàn Văn Quý và Phạm Thị Báu đều có mặt ở phiên tòa. 10 người làm chứng được triệu tập tới phiên tòa nhưng vắng mặt 3 người.
Phiên tòa phúc thẩm cũng tiến hành triệu tập những người trong Hội đồng định giá tài sản bị thiệt hại gồm 3 người nhưng chỉ có 1 người tới dự là ông Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng Phòng Giá công sản, Sở Tài chính Hải Phòng. Có 5 luật sư tham gia phiên tòa phúc thẩm, đều bảo vệ quyền lợi cho phía bị hại. Trong khi đó, các bị cáo đều không mời luật sư bào chữa.
Tóm tắt diễn biến vụ án, Chủ tọa phiên tòa nêu rõ: Ngày 24.11.2011, UBND huyện Tiên Lãng ban hành Quyết định số 307/QĐ-UBND áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi 19,3ha đất giao nuôi trồng thuỷ sản đã hết thời hạn sử dụng đối với gia đình ông Đoàn Văn Vươn (xã Vinh Quang). Cùng với đó, UBND huyện có Kế hoạch số 104/KH-UBND ngày 24.11.2011 về việc tổ chức cưỡng chế để thi hành quyết định hành chính thu hồi đất đối với gia đình Đoàn Văn Vươn. Trong Kế hoạch 104 nêu rõ nội dung cưỡng chế bàn giao toàn bộ diện tích đất và công trình gắn liền với đất đã thu hồi cho UBND xã Vinh Quang quản lý. Tuy nhiên, lúc đó, ông Nguyễn Văn Khanh được giao nhiệm vụ là Trưởng ban chỉ đạo cưỡng chế thu hồi đất đã trực tiếp chỉnh sửa, ký ban hành Thông báo số 225 ngày 28.12.2011 phân công nhiệm vụ cho các tổ công tác để tháo dỡ tài sản ở khu vực có quyết định cưỡng chế.
Tại hiện trường buổi cưỡng chế ngày 5.1.2012, ông Nguyễn Văn Khanh là người trực tiếp chỉ đạo cho Phạm Xuân Hoa, Lê Thanh Liêm, Phạm Đăng Hoan để đôn đốc những người được trưng dụng thuộc Tổ 2 trực tiếp tháo dỡ lều trông đầm, phá nhà của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý. Việc tháo dỡ, phá nhà, hủy hoại tài sản trên khu đất bị cưỡng chế được thực hiện trong hai ngày 5 và 6.1.2012, gây thiệt hại về giá trị tài sản trị giá 295.389.842 đồng. Trong đó tài sản do vợ chồng bà Phạm Thị Báu và Đoàn Văn Quý quản lý, sử dụng bị thiệt hại hơn 191 triệu đồng; Tài sản do vợ chồng bà Nguyễn Thị Thương và Đoàn Văn Vươn quản lý, sử dụng bị thiệt hại hơn 104 triệu đồng.
Đối với bị cáo Lê Văn Hiền với trách nhiệm là người đứng đầu cơ quan hành chính ở địa phương, đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ theo quy chế làm việc và không có biện pháp đôn đốc, kiểm tra, giám sát trong quá trình chuẩn bị cưỡng chế và tổ chức thực hiện cưỡng chế nên đã không phát hiện, ngăn chặn kịp thời gây hậu quả nghiêm trọng.
Trước những hành vi vi phạm pháp luật của các bị cáo trên, vào ngày 10.4.2013, phiên tòa sơ thẩm vụ án “Hủy hoại tài sản” và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng đã tuyên phạt bị cáo Lê Văn Hiền bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” 15 tháng tù treo và 30 tháng thử thách.
Trong số 4 bị cáo bị truy tố về tội “Hủy hoại tài sản” thì chỉ có bị cáo Nguyễn Văn Khanh bị phạt 30 tháng tù giam, 3 bị cáo còn lại là Phạm Xuân Hoa 24 tháng tù treo, 48 tháng thử thách; Lê Thanh Liêm 24 tháng tù treo, 48 tháng thử thách và Phạm Đăng Hoan 15 tháng tù treo, 30 tháng thử thách. Ngoài ra cả 5 bị cáo đều bị cấm đảm nhiệm chức vụ ở trong các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội trong thời hạn một năm kể từ thời gian sau khi thi hành xong án phạt tù. Đồng thời, HĐXX còn yêu cầu 4 bị cáo Khanh, Hoa, Liêm và Hoan phải bồi thường thiệt hại hơn 295 triệu đồng cho gia đình ông Vươn, ông Quý về giá trị các tài sản đã bị hủy hoại.
Sau phiên tòa sơ thẩm, phía bị hại đã có đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm đề nghị hủy bản án sơ thẩm. Đề nghị truy tố tất cả những người đã tham gia phá dỡ nhà và hủy hoại tài sản. Đáng chú ý, ông Vươn và những người thân trong gia đình như bà Thương, Báu còn có đơn đề nghị giảm nhẹ hình phạt, thậm chí là khoan hồng cho ông Khanh. Tuy nhiên phía bị hại cũng đề nghị tăng mức hình phạt đối với các bị cáo Hoa, Liêm, Hoan và tăng bồi thường dân sự vì cho rằng bản án trong phiên tòa sơ thẩm chưa “thấu tình đạt lý”. Cùng với đó, các bị cáo Khanh, Hoa, Liêm, Hoan cũng có đơn kháng cáo đề nghị giảm án.
Trong phần xét hỏi, cả 5 bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình, trong đó có 4 bị cáo là Khanh, Hoa, Liêm và Hoan xin HĐXX phúc thẩm cho giảm nhẹ hình phạt. Còn bị cáo Lê Văn Hiền không có kháng cáo, không xin giảm nhẹ hình phạt, song vẫn thừa nhận hành vi phạm tội và xin chịu trách nhiệm trước pháp luật. Đối với bị cáo Khanh cho rằng, bản án sơ thẩm 30 tù giam là quá nặng nên xin được tòa phúc thẩm cho hưởng án treo vì có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: Trong quá trình thực hiện cưỡng chế, bị cáo không có động cơ xấu, không có thù hằn gì với gia đình ông Vươn. Hơn nữa, gia đình ông Khanh là một gia đình có truyền thống cách mạng, bản thân ông Khanh có nhiều đóng góp cho địa phương. Trong khi đó, bị cáo Hoa xin giảm nhẹ hình phạt vì lý do khi thực hiện hành vi phạm tội chỉ là một cán bộ công chức có vai trò thực thi nhiệm vụ cấp trên giao.
Riêng hai bị cáo Liêm và Hoan đã thẳng thắn đề nghị HĐXX giảm tội từ án treo xuống hình thức cảnh cáo trước tòa vì chung lý do là khi thực hiện cưỡng chế họ chỉ là những cán bộ công chức, Đảng viên thực nhiệm vụ cấp trên giao nên phải phục tùng và hơn nữa họ đã thực hiện việc bồi thường cho phía bị hại.
Dự kiến phiên tòa sẽ kết thúc vào ngày 2.8.
. Theo NGUYỄN QUỐC (SGGP)