Ðiều tra, đánh giá hiện tượng dòng Rip tại các bãi tắm: Góp phần phát triển du lịch an toàn và bền vững
Những năm qua, tại một số khu vực ven biển Bình Ðịnh xảy ra nhiều vụ đuối nước do hiện tượng “dòng xoáy cục bộ gần bờ” (còn gọi là dòng Rip). Trước tình trạng này, UBND tỉnh đã giao Sở TN-MT thực hiện Dự án (DA) Ðiều tra, đánh giá hiện tượng dòng Rip tại các bãi tắm trong tỉnh, nhằm giảm thiểu tình trạng đuối nước, góp phần phát triển du lịch an toàn, bền vững. PV báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Ðinh Văn Tiên, Phó giám đốc Sở TN-MT, về vấn đề này.
* Ông nhận xét thế nào về tình trạng đuối nước do dòng Rip xảy ra trên địa bàn tỉnh?
Ông Đinh Văn Tiên
- Thời gian qua, tại các bãi tắm ven biển trong tỉnh xảy ra khá nhiều vụ tai nạn đuối nước. Ngày 14.2.2017 vừa qua, tại khu vực bãi biển sau khách sạn Bình Dương (đường An Dương Vương, TP Quy Nhơn), 2 sinh viên của Trường Đại học Quy Nhơn và Trường Cao đẳng Nghề Quy Nhơn trong lúc tắm biển đã bị sóng cuốn mất tích. Trước đó, ngày 11.4.2016, tại bãi biển Vĩnh Hội (xã Cát Hải - Phù Cát), 3 học sinh của Trường THCS Đống Đa - Quy Nhơn và Trường THPT số 2 An Nhơn trong lúc tắm biển đã bị sóng biển cuốn trôi…
Đáng lưu ý, trong số những trường hợp chết do đuối nước đa số đều do hiện tượng dòng Rip.
* Ông có thể cho biết cụ thể hơn về dòng Rip?
- Dòng Rip là một bộ phận đặc biệt của hệ dòng chảy xảy ra ở khu vực gần bờ trong vùng sóng đổ. Ở Việt Nam, một số tác giả gọi dòng Rip bằng thuật ngữ “dòng chảy xa bờ” là không hoàn toàn phù hợp với bản chất vật lý của dòng Rip. Theo tự điển Việt-Anh, Rip có nghĩa là: vết xé toạc, vết cắt không đều, tơi tả, chỗ rạch thủng; chỗ nước xoáy trên sông biển... Vì vậy, dòng Rip được định nghĩa theo nghĩa rộng, là một luồng nước mạnh chảy theo hướng vuông từ bờ ra biển, tuy với kích thước rất nhỏ, nhưng tốc độ có thể đạt cực đại tới 2 m/s. Với vận tốc này, trong khoảng thời gian 1 phút, dòng Rip có thể cuốn trôi người tắm biển ra khoảng 120 m. Dòng Rip có bề rộng dọc bờ từ 3 - 30m và chiều dài ra biển từ 100 - 150m; đồng thời có cấu trúc thẳng đứng rất phức tạp, được hình thành do sự kết hợp của các thành phần dòng nằm ngang và thành phần dòng thẳng đứng… Vì thế, bản chất của dòng Rip chính là một dạng dòng xoáy cục bộ.
* Được biết, Sở TN-MT đang thực hiện Dự án Điều tra, đánh giá hiện tượng dòng Rip, vậy mục đích của DA là gì, gồm những hoạt động nào?
- DA do Chi cục Biển và Hải đảo (B-HĐ) thuộc Sở TN-MT chủ trì và Viện Hải dương học Nha Trang thực hiện. Mục đích của DA là nhằm điều tra, nghiên cứu, đánh giá hiện tượng dòng Rip tại các bãi tắm trên địa bàn tỉnh, xác định nguyên nhân, đề xuất các biện pháp phòng, tránh; góp phần giảm thiểu tình trạng đuối nước trên địa bàn, giúp phát triển du lịch an toàn, bền vững.
Hình ảnh về một dòng Rip.
Nhóm nghiên cứu (NNC) của Viện Hải dương học sẽ tiến hành các hoạt động điều tra, nghiên cứu, đánh giá hiện tượng dòng Rip tại một số bãi tắm trên địa bàn tỉnh, như: Bãi Thiện Chánh (Tam Quan Bắc - Hoài Nhơn); bãi Cát Hải (Phù Cát); bãi Quy Nhơn (TP Quy Nhơn)… Tại những bãi tắm nói trên, NNC sẽ triển khai đo đạc địa hình chi tiết nhằm xây dựng sơ đồ địa hình tỉ lệ 1/1.000 phục vụ tính toán mô hình; đo dao động mực nước trong thời gian đo đạc địa hình; đo đạc các trắc diện bãi; xử lý số liệu đo địa hình (bãi, đáy); xử lý số liệu đo mực nước; phân tích thành phần cơ học trầm tích tại các khu vực bãi biển; thiết lập sơ đồ địa hình tỉ lệ 1/1.000 (mỗi khu vực 1 sơ đồ)…
* DA đã được triển khai như thế nào?
- Từ tháng 8.2016 đến nay, NNC của Viện Hải dương học đã tiến hành một số đợt khảo sát thực địa tại 3 khu vực bãi biển: Thiện Chánh, Cát Hải, Quy Nhơn. Đợt thứ nhất, NNC đã tiến hành khảo sát, đo độ sâu địa hình bãi biển, đo trắc nghiệm địa hình bãi biển. Đợt khảo sát thứ 2 (từ 15.9 đến 4.10.2016), quan trắc đo đạc các điều kiện thủy thạch động lực, các đặc trưng dòng Rip tại 3 khu vực bãi biển nói trên. Đợt khảo sát thứ 3 (từ 24.11 đến ngày 15.12.2016), NNC đã đo đạc các yếu tố: gió (tốc độ, hướng); sóng (độ cao, hướng sóng, chu kỳ sóng); dòng chảy dọc bờ (tốc độ, hướng); dòng Rip (kích thước và tốc độ); mô tả hiện trạng bồi tụ, xói lở bãi tại 3 khu vực bãi biển thuộc DA.
* Còn kế hoạch năm 2017 thì sao, thưa ông?
- Sở TN-MT sẽ phối hợp chặt chẽ với Viện Hải dương học Nha Trang tiếp tục đẩy mạnh tiến độ DA. NNC sẽ tiếp tục khảo sát, điều tra tại 3 khu vực bãi biển Thiện Chánh, Cát Hải, Quy Nhơn và sẽ tập trung khảo sát vào thời kỳ gió mùa Tây - Nam…
UBND tỉnh cũng vừa có văn bản về chủ trương bổ sung khu vực nghiên cứu trọng điểm của DA “Điều tra, đánh giá hiện tượng dòng Rip tại các bãi tắm Bình Định, xác định nguyên nhân và đề xuất các biện pháp phòng, tránh”. UBND tỉnh đồng ý về chủ trương bổ sung thêm khu vực bãi tắm Quy Hòa (phường Ghềnh Ráng - TP Quy Nhơn) vào khu vực nghiên cứu trọng điểm hiện tượng dòng RIP thuộc DA. Như vậy, cùng với 3 khu vực bãi biển Thiện Chánh, Cát Hải, Quy Nhơn, Quy Hòa là bãi biển thứ 4 sẽ được khảo sát, điều tra, nghiên cứu hiện tượng dòng Rip… NNC của Viện Hải dương học Nha Trang sẽ tiếp tục điều tra, khảo sát, nghiên cứu hiện tượng dòng Rip tại 4 bãi tắm nói trên, nhằm xác định nguyên nhân và đề xuất các biện pháp phòng, tránh.
* Xin cảm ơn ông!
VIẾT HIỀN (Thực hiện)