Ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN-MT:
Có hiện tượng lợi dụng chủ trương cải tạo đồng ruộng để lấy đất đem bán
Ðây là nhận định của ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN-MT, trước hiện tượng lợi dụng chủ trương cải tạo đồng ruộng để khai thác đất sét làm nguyên liệu sản xuất gạch đang diễn ra ở một số địa phương trong tỉnh.
* Báo Bình Định thời gian qua đã phản ánh, tình hình khai thác khoáng sản (đất, cát, đá) trái phép trên địa bàn huyện Phù Cát và một số địa phương trong tỉnh đang có chiều hướng gia tăng; song, trách nhiệm quản lý, kiểm tra từ chính quyền các địa phương còn lỏng lẻo, thiếu kiên quyết. Là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, ông nhận định vấn đề này như thế nào?
- Đúng là thời gian qua hoạt động khai thác khoáng sản đá, đất, cát diễn biến khá phức tạp. Đơn cử là tình trạng khai thác đất sét ở các huyện Tây Sơn, Phù Cát; khai thác đá ở khu vực núi Hòn Chà (phường Trần Quang Diệu, Quy Nhơn); khai thác cát trái phép trên sông Côn, sông Hà Thanh, sông La Tinh qua địa bàn các huyện: Tuy Phước, Phù Cát, Phù Mỹ, Vân Canh, Tây Sơn. Dù Sở TN-MT đã chỉ đạo các phòng, ban chức năng và phòng TN-MT các địa phương tăng cường phối hợp với chính quyền và cơ quan chức năng sở tại kiểm tra, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm, nhưng trước nhu cầu vật liệu xây dựng phục vụ cho các công trình xây dựng rất lớn trong khi nguồn cung lại khan hiếm dần, thì việc xử lý dứt điểm tình trạng này là không hề đơn giản. Nhưng, để xảy ra khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn, trách nhiệm đầu tiên thuộc về chính quyền địa phương.
Tôi nghĩ việc cần làm ngay lúc này là khi phát hiện hoạt động khai thác bất hợp pháp, chính quyền địa phương cần vào cuộc quyết liệt, phối hợp đồng bộ với ngành chức năng để xử lý. Sở TN-MT cũng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh tùy theo chức năng, nhiệm vụ nghiêm túc thực thi Luật Khoáng sản, Luật Đất đai và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm.
Việc lạm dụng chủ trương cải tạo đồng ruộng để lấy đất làm mất đi tính năng giữ nước của đất.
- Trong ảnh: “Cải tạo” đồng ruộng ở khu Đồng Gai, thôn Phú Nhơn, xã Cát Trinh (Phù Cát).
* Ông nghĩ sao về tình trạng lợi dụng chủ trương cải tạo đồng ruộng để khai thác đất sét làm nguyên liệu sản xuất gạch?
- Tôi cho rằng việc cải tạo đồng ruộng kết hợp thu hồi đất sét ở những cánh đồng có độ chênh cao đảm bảo cung ứng nước tưới tiêu là cần thiết. Tuy vậy, hiện tượng lợi dụng chủ trương này để hợp đồng với đơn vị thực hiện lấy đất đem bán đang có chiều hướng gia tăng ở một vài địa phương trong tỉnh. Điều này cho thấy khâu quản lý, kiểm tra từ cấp cơ sở còn lỏng lẻo, thiếu kiên quyết.
Với chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản, sắp tới đây, Sở TN-MT sẽ chỉ đạo các phòng chức năng của Sở thành lập tổ công tác kiểm tra, xử lý kiên quyết nếu phát hiện có sai phạm.
Chẳng hạn như ở xã Cát Trinh, Cát Lâm (Phù Cát), tôi đã yêu cầu Phòng Tài nguyên khoáng sản của Sở khẩn trương làm việc với chính quyền địa phương, rà soát toàn bộ quy trình cải tạo đồng ruộng ở khu Đồng Gai, xã Cát Trinh, hiện tượng khai thác đất trái phép ở thôn Hiệp Long, xã Cát Lâm (báo Bình Định đã có bài phản ánh). Trong đó, đặc biệt phải lưu ý đến hồ sơ đăng ký khối lượng đất vận chuyển, thời gian thực hiện, mục đích sử dụng đất, phương án cải tạo… Nếu phát hiện sai sót cần lập biên bản đình chỉ; sau đó, rà soát quy trình thực hiện, làm rõ trách nhiệm người liên quan, báo cáo Giám đốc Sở TN-MT tham mưu UBND tỉnh để có hướng chỉ đạo xử lý kịp thời.
* Việc lạm dụng cải tạo đồng ruộng lấy đất bán sẽ để lại những hậu quả gì, thưa ông?
- Như tôi đã nói, cải tạo đồng ruộng là cần thiết nhưng lạm dụng việc này để rồi lấy luôn hết lớp đất sét thì sẽ làm suy giảm chất lượng của đất trồng lúa. Bởi, tầng đất sét bên dưới là tầng giữ nước; cải tạo xuống mãi tầng đất này thì chức năng giữ nước của nó không còn. Khi đó, nước đưa vào ruộng bao nhiêu sẽ thấm hết toàn bộ, chất lượng của đất màu ở trên đó sẽ không còn như trước nữa, làm ảnh hưởng xấu đến sản xuất.
* Cảm ơn ông!
Ðiều 34 NÐ 142/2013/NÐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, quy định:
1. Phạt tiền 6-10 triệu đồng đối với hành vi khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng (VLXD) thông thường trong diện tích đất thuộc quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân nhưng không sử dụng để xây dựng các công trình của mình mà cho, tặng người khác; phạt 10-20 triệu đồng nếu đem bán cho tổ chức, cá nhân khác.
2. Phạt tiền từ 50-70 triệu đồng đối với một trong các hành vi: không đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác tại UBND cấp tỉnh nơi có khoáng sản khai thác đối với hoạt động khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường.
3. Phạt 50-70 triệu đồng đối với hành vi khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường trong phạm vi diện tích đất của dự án đầu tư xây dựng công trình được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc cho phép đầu tư nhưng không sử dụng để xây dựng công trình đó mà đem đi sử dụng cho dự án, công trình khác; phạt 70-100 triệu đồng nếu bán cho tổ chức, cá nhân.
TRỌNG LỢI (Thực hiện)