Philippines hạ giọng với Mỹ trước đàm phán về Biển Đông

Chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (ảnh) đã chủ động hạ giọng với Mỹ trước thềm cuộc đàm phán với Trung Quốc bàn về Biển Đông.

Năm ngoái, Tổng thống Duterte có nhiều lời chỉ trích đối với Mỹ, nói cựu Tổng thống Barack Obama là "đồ khốn" do phản đối cuộc chiến chống ma túy của ông và tuyên bố "tách khỏi Mỹ". Ông cũng chuyển hướng sang mua các thiết bị quân sự từ Nga.

Thế nhưng trong một cuộc phỏng vấn mới đây, quyền Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo bày tỏ mong muốn Mỹ tích cực thúc đẩy hợp tác và an ninh ở Biển Đông. Ông phủ nhận có sự xích mích giữa hai đồng minh quân sự lâu đời này và khẳng định "quan hệ của chúng tôi với Mỹ rất vững mạnh và sâu sắc".

Cử chỉ thân thiện của chính phủ Philippines đối với Mỹ được thể hiện ra giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Philippines với Trung Quốc sau khi Philippines có những tuyên bố gây sốc liên quan tới Biển Đông, trong đó có kế hoạch lắp đặt các trạm giám sát trên bãi cạn Scarborough tranh chấp.

Sau khi Philippines chấp nhận lời đề nghị của Trung Quốc về việc tổ chức các cuộc đàm phán song phương vào tháng 5 tới bàn về tranh chấp ở Biển Đông, nước này liên tiếp có nhiều động thái khó đoán.

Ông Malcolm Cook, nhà phân tích của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) tại Singapore, nhận định Trung Quốc đang là nguyên nhân của một số rắc rối, có nhiều động thái trái phép ở trong và xung quanh Biển Đông, thậm chí ngay trong khu đặc quyền kinh tế của Philippines, đi ngược lại mong muốn của Tổng thống Duterte.

Chính bởi lý do đó, nhà ngoại giao kỳ cựu Manalo đang thể hiện rất rõ lập trường của chính phủ Philippines (trái ngược với quan điểm của ông Duterte), khi nói rằng Mỹ là đối tác kinh tế quan trọng nhất cũng là đối tác an ninh của Philippines.

"Chúng tôi có quan hệ lâu đời với Mỹ và chúng tôi mong muốn thúc đẩy mối quan hệ đó. Với Trung Quốc, chúng tôi đang xây dựng những chiếc cầu nối nhằm cải thiện quan hệ hai nước" - ông nói. Ông Manalo có kế hoạch hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson vào tháng 5 tới.

Đàm phán với Trung Quốc

Theo ông Manalo, đàm phán song phương với Trung Quốc nhằm thảo luận về những vấn đề liên quan tới Biển Đông đã được ấn định vào tháng 5, song chưa định ra ngày giờ cụ thể. Bên cạnh cuộc đàm phán đã được lên kế hoạch này, hai bên gần đây đã tổ chức nhiều cuộc gặp giữa các nhà hoạch định chính sách kinh tế cũng như lực lượng bảo vệ biển.

Phán quyết của tòa án trọng tài quốc tế hồi năm ngoái bác bỏ yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc hòng thâu tóm Biển Đông đã và đang là nền tảng chính cho các cuộc đàm phán giữa Philippines và Trung Quốc.

Cho tới nay, chính phủ của Tổng thống Duterte vẫn đang tìm mọi cách để cân bằng mối quan hệ giữa Trung Quốc, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Philippines, với Mỹ, đồng minh thân cận nhất của họ kể từ khi giành độc lập năm 1946.

Hồng Hà (Theo Bloomberg)