Phát hiện sớm và dự phòng bệnh ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là tổn thương ác tính phát triển tại cổ tử cung khi các tế bào cổ tử cung biến đổi và phát triển bất thường một cách không kiểm soát được. UTCTC là bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong.

Trên thế giới UTCTC là loại ung thư gây tử vong đứng hàng thứ 2 trong các loại ung thư ở phụ nữ. Thống kê cho biết, cứ 2 phút lại có 1 phụ nữ chết vì UTCTC (80% các trường hợp tử vong này xảy ra ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam).

Với khoảng 17 phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh và 9 phụ nữ chết vì UTCTC mỗi ngày, Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ UTCTC cao nhất thế giới.

Các nhà khoa học trên thế giới đã khẳng định thủ phạm chính gây UTCTC là do virut HPV (Human Palpiloma virus). Hiện nay các nhà khoa học đã định danh được hơn 100 type HPV, nếu nhiễm phải các type HPV có nguy cơ cao sinh ung thư, ở người nhiễm sẽ có biến đổi bất thường tế bào cổ tử cung và tiến triển thành ung thư. Tiến trình này có thể kéo dài trong chừng 10 năm.

Ở giai đoạn đầu triệu chứng thường nghèo nàn, khó phát hiện (ra khí hư, đau lưng …). Người mắc bệnh thường chỉ đi khám khi thấy có dấu hiệu bất thường (ra máu âm đạo, có khối u, sùi…) nên có đến 80% bệnh nhân UTCTC được phát hiện khi đã ở giai đoạn nặng, khả năng điều trị khỏi bệnh thấp, tỉ lệ tử vong cao.

UTCTC là bệnh có tiến triển chậm, khó phát hiện nhưng có thể phòng ngừa được. Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), cách phòng bệnh lý tưởng nhất là: khám phụ khoa làm tế bào cổ tử cung định kỳ đồng thời tiêm vắc-xin ngừa HPV. Đây là phương pháp dự phòng rất hiệu quả, nếu tầm soát tốt bằng phết tế bào cổ tử cung sẽ giảm được 90% tỉ lệ UTCTC (do phát hiện kịp thời tế bào biến đổi bất thường để điều trị không cho tiến triển thành tế bào ung thư). Tiêm vắc-xin ngừa HPV sẽ loại trừ ít nhất 70% UTCTC do virut HPV type nguy cơ cao 16, 18 gây ra.

BS. NGUYỄN THỊ BÍCH

(Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh)