“Gặp gỡ Việt Nam” lần thứ IX:
Ðiểm hẹn khoa học quốc tế
Trong khuôn khổ chương trình “Gặp gỡ Việt Nam” lần thứ IX (diễn ra từ 29.7 đến 17.8) tại TP Quy Nhơn, những ngày qua, nhiều hội nghị khoa học quốc tế (HNKHQT), lớp học chuyên đề về vật lý được khai mạc. Ðây là dịp để các nhà khoa học Việt Nam cùng hơn 200 nhà khoa học quốc tế đến từ trên 30 quốc gia, trong đó có 5 nhà khoa học, bác học đã được nhận giải thưởng Nobel gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học.
Diễn ra trong gần 3 tuần, “Gặp gỡ Việt Nam” lần IX ở TP Quy Nhơn có 4 HNKHQT (Vũ trụ học trong kỷ nguyên Planck; Thuyết tương đối rộng và lực hấp dẫn; Vật lý nano: Từ cơ bản đến ứng dụng; Các cửa sổ nhìn ra vũ trụ); 2 lớp học chuyên đề (Vật lý Việt Nam lần thứ 19: Vật lý chất đặc lý thuyết và tính toán; Vật lý thiên văn lần 1: Vật lý thiên văn và vũ trụ học); hội thảo và tập huấn “Bàn tay nặn bột” (đồng tổ chức cùng Bộ GD-ĐT)…
Cơ hội “gặp gỡ” khoa học
Trong ngày 5.8, Hội nghị vật lý quốc tế có chủ đề “Vật lý nano: Từ cơ bản đến ứng dụng” đã được khai mạc tại khách sạn Hải Âu (TP Quy Nhơn). GS Klaus von Klitzing (70 tuổi, nhà vật lý người Đức, được trao giải Nobel năm 1985 với công trình Hiệu ứng Hall lượng tử) đã chủ trì Hội nghị này. Có khoảng 200 nhà khoa học đến từ nhiều quốc gia và nhiều sinh viên, nghiên cứu sinh của Việt Nam tham dự Hội nghị. Trước đó, ngày 29.7, Hội Gặp gỡ Việt Nam cũng đã khai mạc 2 HNKHQT “Vũ trụ học trong kỷ nguyên Planck” và “Thuyết tương đối rộng và lực hấp dẫn”, với sự tham dự của hơn 80 nhà khoa học quốc tế.
Đặc biệt, Hội nghị khánh thành ICISE, với chủ đề “Các cửa sổ nhìn ra vũ trụ” được tổ chức từ 11.8 đến 17.8 sẽ có sự tham gia của hơn 200 nhà khoa học, trong đó có 5 nhà khoa học vật lý đã từng đoạt giải Nobel. Đây là sự kiện khoa học quan trọng với sự tham gia của nhiều nhà khoa học hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này.
Theo quy hoạch, ICISE là một tổ hợp các công trình kiến trúc theo phong cách Pháp, trải rộng trên diện tích 20 ha, gồm: Khu trung tâm hội nghị (có một phòng hội nghị lớn với sức chứa 300 - 400 chỗ ngồi; một phòng hội nghị nhỏ 150 - 200 chỗ ngồi; hai phòng hội thảo 20 - 30 chỗ ngồi và các phòng làm việc). Khu khách sạn, nhà hàng, nhà chiếu hình vũ trụ, quán cà phê bên sông, quán cà phê trên sân thượng, bể bơi nước ngọt. Những ngôi nhà gỗ hiên rộng dành cho các gia đình, nhiều ngôi nhà spa, nhà suy ngẫm (loại nhà sàn nhỏ hai bên bờ sông) và nhiều công trình dịch vụ tiện ích khác.
Tính đến ngày 5.8, đã có 3 HNKHQT và 2 lớp học chuyên đề được tổ chức. Các sự kiện này không chỉ là cơ hội để các nhà khoa học ngành vật lý trên khắp thế giới gặp gỡ, trao đổi các thông tin, nghiên cứu về khoa học mà còn là dịp để các nhà vật lý trẻ, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước được nghe các giáo sư hàng đầu trong lĩnh vực này đến từ Mỹ, Pháp, Canada và Việt Nam… chia sẻ những vấn đề liên quan đến vật lý thiên văn, vật lý nano, tầm quan trọng của nghiên cứu cơ bản đối với cuộc sống…
Giáo sư (GS) Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam, cho biết: “Chúng tôi đã tổ chức nhiều HNKHQT quy tụ nhiều GS danh tiếng, có nhiều khám phá, đóng góp quan trọng cho ngành vật lý thế giới. Chương trình “Gặp gỡ Việt Nam” lần này có khoảng hơn 200 nhà khoa học, trong đó có khoảng 50% nhà khoa học, nghiên cứu sinh dưới 40 tuổi. Việc tập hợp hàng trăm nhà khoa học của nhiều nước về một nơi là điều không hề dễ dàng. Vì thế, tôi mong các sinh viên, giảng viên chuyên ngành liên quan của Trường Đại học Quy Nhơn và các trường đại học khác ở Việt Nam hãy tận dụng cơ hội này để gặp và nói chuyện, chia sẻ những băn khoăn, mong muốn để bổ sung thêm kiến thức, giúp nâng cao trình độ, không chỉ trong học tập, giảng dạy mà còn trong nghiên cứu khoa học”.
Sự ra đời một trung tâm khoa học lớn
Mặc dù GS Trần Thanh Vân và vợ là GS Lê Kim Ngọc có nhiều thành công với khoa học quốc tế, nhưng thâm tâm họ vẫn luôn đau đáu, dạt dào tình cảm với quê hương. Do vậy, Trung tâm quốc tế gặp gỡ khoa học và giáo dục đa ngành (viết tắt là ICISE) được xây dựng ở TP Quy Nhơn là tâm huyết của GS Trần Thanh Vân, với mục đích nhằm phát triển khoa học và giáo dục, giúp đỡ các sinh viên và nhà khoa học trẻ trong nước cũng như khu vực châu Á hội nhập vào cộng đồng khoa học quốc tế. Tâm huyết và sự kiên trì của GS Trần Thanh Vân, cộng với sự hỗ trợ tối đa, nhiệt tình của lãnh đạo tỉnh Bình Định đã hình thành nên ICISE ở TP Quy Nhơn.
Hội Gặp gỡ Việt Nam bắt đầu hoạt động từ năm 1993 nhằm tổ chức những HNKHQT và mở trường vật lý để tăng cường sự giao lưu giữa các nhà khoa học ở Việt Nam và ở vùng châu Á - Thái Bình Dương với đồng nghiệp ở các vùng miền khác trên thế giới. Theo GS Trần Thanh Vân, Gặp gỡ Việt Nam lần IX là một trong những hoạt động góp phần kỷ niệm 40 năm quan hệ hợp tác Việt - Pháp; 20 năm kể từ ngày diễn ra HnKHQT về vật lý lần thứ nhất tại Hà Nội năm 1993, do hội khởi xướng, chủ trì.
Được khởi công từ cuối năm 2011, đến nay ICISE đã hoàn tất những khâu cuối cùng của khu hội trường. Đúng như thiết kế ban đầu, khu hội trường là một tòa nhà 3 tầng theo kiến trúc Pháp sang trọng với hàng loạt phòng hội nghị lớn nhỏ. Đây là hạng mục quan trọng nhất để tổ chức các chương trình, HNKHQT, các lớp đào tạo về khoa học trong tương lai. Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiến hành dọn dẹp, tái tạo cảnh quan, hoàn tất các công đoạn cuối cùng, lắp đặt các hệ thống phụ trợ như điện, nước, đường truyền Internet, trồng hoa, cỏ, cây xanh… Trung tâm tổ chức sự kiện của khách sạn Hải Âu cũng đang khẩn trương hoàn tất những khâu cuối cùng cho lễ khánh thành sẽ được tổ chức tại khu nhà hội nghị của Trung tâm vào ngày 12.8.
Để Trung tâm được xây dựng hoàn thành theo đúng tiến độ, thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, các đơn vị liên quan tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ. Bên cạnh đó, tỉnh đã hỗ trợ xây dựng các công trình hạ tầng, các công trình phụ trợ của Trung tâm, với tổng kinh phí trên 35 tỉ đồng. Ngày 4.8, kiểm tra tiến độ thi công công trình này, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc đã chỉ đạo đơn vị thi công, các sở, ban, ngành tập trung tháo gỡ các vướng mắc để công trình hoàn tất trước ngày 7.8, chuẩn bị tốt nhất cho lễ khánh thành. Đồng thời, công tác tiếp đón, hậu cần phục vụ lễ khánh thành phải được thực hiện chu đáo nhất.
Chiều 5.8, tại cuộc họp báo về Lễ khánh thành ICISE và về các HNKHQT lần này, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Lộc đã khẳng định: Hội Gặp gỡ Việt Nam và đặc biệt là GS Trần Thanh Vân chọn TP Quy Nhơn để xây dựng ICISE là một niềm vinh dự lớn của tỉnh. Bên cạnh việc ra đời ICISE, sự kiện “Gặp gỡ Việt Nam” lần IX quy tụ nhiều nhà khoa học của hơn 30 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới và hơn 200 khách mời là lãnh đạo Trung ương, các tỉnh thành, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu trong cả nước là một sự kiện lớn không chỉ của Bình Định mà là của Việt Nam. Đây không chỉ là sự kiện khoa học đơn thuần mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh của TP Quy Nhơn đến với bạn bè trong nước và thế giới. Lãnh đạo tỉnh Bình Định sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để ICISE được xây dựng hoàn chỉnh. Ngoài ra, chúng tôi cũng mong muốn Hội Gặp gỡ Việt Nam hỗ trợ tỉnh trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phục vụ các dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại đang chuẩn bị hình thành trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến.
NGỌC THÁI - MAI HỒNG
Ảnh: VĂN LƯU
Để đảm bảo an toàn cho những nhà khoa học lỗi lạc của thế giới làm việc và nghỉ dưỡng tại ICISE, theo tôi tỉnh và Ban quản lý trung tâm cần thiết thành lập đội cứu hộ bờ biển để giám sát và ứng cứu trong các tình huống không mong muốn xảy ra.