Kiểm soát quyền lực người đứng đầu theo tinh thần NQTƯ 4 (khóa XII):
Quy chế của cấp ủy phải đặt ở vị trí trung tâm
Thời gian qua, hầu hết các cấp ủy, cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện Hoài Nhơn đã triển khai, tổ chức thực hiện các quy chế làm việc. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra việc thực hiện quy chế làm việc trong năm 2016 cho thấy, vẫn còn một số cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy lúng túng, nhiều trường hợp vi phạm quy chế nhưng không nhận thức hoặc cố tình không nhận thức được, dẫn đến bị xử lý kỷ luật.
Quy chế làm việc mẫu của UBND xã, phường, thị trấn được ban hành theo Quyết định số 77/2006/QĐ-TTg ngày 12.4.2006 của Thủ tướng Chính phủ.
Việc ban hành và tổ chức thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy có ý nghĩa quyết định trong thực hiện và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Trên cơ sở quy chế làm việc của cấp ủy, tùy theo loại hình chi bộ và đặc thù của từng lĩnh vực, chi bộ, thủ trưởng cơ quan tiến hành, phối hợp xây dựng hệ thống các quy chế khác, bao gồm: Quy chế làm việc của cơ quan; quy chế phối hợp giữa thủ trưởng cơ quan với ban chấp hành công đoàn; quy chế chi tiêu nội bộ... Vì vậy, quy chế làm việc của cấp ủy được xem là quy chế hạt nhân, giữ vị trí trung tâm, các quy chế khác không được trái với quy chế này. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra việc thực hiện quy chế làm việc trên địa bàn huyện Hoài Nhơn trong năm 2016 cho thấy, một số cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy còn lúng túng, nhiều trường hợp vô tình hoặc cố tình vi phạm quy chế, dẫn đến bị xử lý kỷ luật.
Ở một chi bộ, nhiều năm liền, cấp ủy duy trì phương thức lãnh đạo “ngược”, làm mờ nhạt vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ. Đó là, thay cho việc họp chi bộ trước để ra nghị quyết lãnh đạo, sau đó mới tiến hành họp cơ quan để tổ chức thực hiện nghị quyết, thì cấp ủy và thủ trưởng cơ quan lại thống nhất họp cơ quan trước (do thủ trưởng cơ quan chủ trì), ngay sau đó tiến hành họp chi bộ (do bí thư chi bộ là phó thủ trưởng cơ quan chủ trì) dẫn đến nghị quyết của chi bộ như một “bản sao” kết luận của cơ quan.
Một dạng vi phạm phổ biến là thủ trưởng cơ quan (không là người đứng đầu cấp ủy), khi thực hiện nhiệm vụ thường áp dụng quy định “thủ trưởng chế”, dẫn đến vi phạm nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách được quy định trong Điều lệ Đảng và quy chế làm việc của cấp ủy, chi bộ. Đó là, quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của tập thể chi bộ hoặc tập thể chi ủy theo phân cấp như mua sắm máy móc, trang thiết bị có giá trị lớn; quyết định phân chia các nguồn quỹ phúc lợi mà không trao đổi, thống nhất với ban chấp hành công đoàn.
Tương tự, có trường hợp bí thư chi bộ đồng thời là thủ trưởng cơ quan đã tự quyết định trong công tác đào tạo, quy hoạch và thực hiện chính sách khen thưởng đối với cán bộ, đảng viên mà không thông qua tập thể cấp ủy. Chỉ trong thời gian ngắn, đồng chí này liên tục đề nghị cấp có thẩm quyền cử đi học các lớp nâng cao nghiệp vụ và lý luận chính trị, đề nghị quy hoạch chức danh lãnh đạo, công nhận là chiến sĩ thi đua cơ sở cho một trường hợp, gây bức xúc trong nội bộ chi bộ, cơ quan.
Những vi phạm nêu trên là một trong 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống theo tinh thần NQTƯ4 (khóa XII). Cá nhân là thủ trưởng cơ quan độc đoán, chuyên quyền trong chỉ đạo, điều hành; không công khai, minh bạch trong thu chi tài chính; thiếu dân chủ trong công tác cán bộ… thường xuất phát từ động cơ cá nhân, một số ít trường hợp do nhận thức. Hậu quả của việc vi phạm quy chế, các nguyên tắc tập trung dân chủ thường dẫn đến nội bộ mất đoàn kết; xảy ra tình trạng đơn thư tố cáo...
Khắc phục tình trạng nêu trên, vấn đề mấu chốt là các cấp có thẩm quyền phải làm tốt công tác đánh giá cán bộ, làm cơ sở cho việc lựa chọn, bố trí người “có tâm, có tầm” làm bí thư cấp ủy đồng thời là lãnh đạo cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị. Đồng thời, có giải pháp và thực hiện tốt cơ chế kiểm soát quyền lực của người đứng đầu. Cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp phải tăng cường công tác nắm thông tin để phát hiện dấu hiệu vi phạm, tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm minh, kịp thời những cán bộ, đảng viên vi phạm theo tinh thần NQTƯ4 (khóa XII).
HUỲNH HOA