Xử lý nạn tận thu, khai thác đá trái phép núi Hòn Chà: Sao cứ chỉ vòng quanh?

Ngày 17.10.2016, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Văn bản số 4654/UBND-KT yêu cầu các doanh nghiệp (DN) chấm dứt tận thu, khai thác đá tại phía Ðông núi Hòn Chà (cạnh KCN Phú Tài, thuộc phường Trần Quang Diệu, TP Quy Nhơn). Tuy nhiên, bất chấp lệnh cấm, một số DN, cá nhân vẫn tiếp tục khai thác.

Khai thác đá tại khu trang trại chăn nuôi và trồng cây ăn trái của ông Đinh Quốc Hạnh (phường Trần Quang Diệu, Quy Nhơn).

“Xẻ thịt” núi bất chấp lệnh cấm

Theo Văn bản trên, Chủ tịch tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Xuân Nguyên, DNTN Thiên Phú, Công ty CP Đá granite Phú Minh Trọng không được tận thu đá trên diện tích mở rộng nhà máy; buộc phải cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định. Thế nhưng, qua quan sát thực tế từ ngày 28 đến 30.5, PV ghi nhận hoạt động khai thác, tận thu đá tại Công ty TNHH Xuân Nguyên và DNTN Thiên Phú ở phía Đông núi Hòn Chà vẫn diễn ra nhộn nhịp.

Sáng 29.5, công nhân của DNTN Thiên Phú điều khiển máy móc, phương tiện để khoan, cắt đá từ chân đến giữa sườn núi. Từng mảng sườn núi rộng bị xới tung, loang lổ. Cách đó chừng 500m, tại Công ty TNHH Xuân Nguyên, khoảng 10 công nhân điều  khiển nhịp nhàng máy khoan, cưa, xẻ đá. Chứng kiến cảnh tượng trên, cán bộ của Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Bình Định ngạc nhiên: “Tỉnh đã cấm khai thác, sao họ làm công khai thế”(!).

Công trường khai thác, chẻ đá ở phía Bắc núi Hòn Chà - nằm ngoài KCN Phú Tài (thuộc KV6, phường Trần Quang Diệu, Quy Nhơn) cũng rầm rộ không kém. Nhiều tốp thợ dựng lán trại miệt mài đục đẽo đá. Người ta dùng cả xe tải và xe cẩu hạng nặng để chở đá, tạo thành những con đường ngoằn ngoèo, lồi lõm từ dưới lên lưng chừng núi. Nhiều hố đá thành những vực sâu hoắm. Chưa hết, dân địa phương còn phản ánh, gần đây, ông Đinh Quốc Hạnh (trú phường Trần Quang Diệu, TP Quy Nhơn), lợi dụng việc thuê đất để làm trang trại chăn nuôi và trồng cây ăn trái để khai thác đá trái phép. Sáng 29.5, chúng tôi thấy có nhiều xe ben ra vào khu vực này để chở hàng ngàn viên đá chẻ đưa đi tiêu thụ.

Xử lý: Sao cứ chỉ vòng quanh?

Giải thích vì sao hoạt động khai thác đá granite vẫn đang diễn ra ở phía Đông núi Hòn Chà - địa bàn đã được giao cho phường Trần Quang Diệu quản lý, ông Đặng Thành Hổ, Chủ tịch UBND phường, phân trần: “Sau khi lãnh đạo tỉnh trực tiếp đi kiểm tra, tình hình khai thác đá trái phép đã giảm; song vẫn còn một số cá nhân, DN lén lút làm. Phường phát hiện, báo với cấp trên; đoàn kiểm tra chưa đến thì họ đã kéo thiết bị đi “tạm lánh”. Đoàn kiểm tra về, đâu lại vào đấy. Một mình phường không thể xử lý dứt điểm nổi”. Riêng trường hợp khai thác đá trong khu quy hoạch làm trang trại của ông Đinh Quốc Hạnh, ông Trần Sơn Bình, Phó Chủ tịch UBND phường Trần Quang Diệu, cho rằng: “Cũng có thể ông Hạnh lợi dụng chủ trương mở rộng mặt bằng để lén lút khai thác đá. Phường sẽ cho kiểm tra; nếu phát hiện vi phạm, sẽ báo cáo UBND TP Quy Nhơn xem xét xử lý”.

Về khía cạnh quản lý nhà nước, ông Nguyễn Khắc Minh, Phó Trưởng phòng TN-MT TP Quy Nhơn, cho rằng: “Phòng chỉ quản lý về mặt hành chính; việc kiểm tra, xử lý UBND TP Quy Nhơn đã giao cho Công an TP Quy Nhơn, mà trực tiếp là Đội Cảnh sát Môi trường. Tuy nhiên, sắp tới, Phòng TN-MT sẽ tham mưu cho Chủ tịch UBND TP thành lập tổ công tác mở đợt kiểm tra, xử lý để lập lại trật tự trong quản lý, khai thác đá tại núi Hòn Chà”. 

Ông Đặng Thành Hổ, Chủ tịch UBND phường Trần Quang Diệu, cho hay: “Địa phương đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm đẩy lùi nạn khai thác đá trái phép trên núi Hòn Chà. Nhưng lực lượng của phường mỏng, thẩm quyền xử lý hạn chế, trong khi đối tượng khai thác đá khá manh động, liều lĩnh, nên đành “lực bất tòng tâm”. Phường rất cần sự chi viện của ngành chức năng”.

Vậy nhưng, cho dù ngành chức năng cấp tỉnh đã “vào cuộc” thì hoạt động khai thác đá tại khu vực này vẫn chưa chấm dứt hẳn. Bởi, theo ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN-MT, kết quả kiểm tra, giám sát của Sở và ngành chức năng của tỉnh cho thấy còn một số ít DN chưa chấp hành lệnh chấm dứt tận thu đá tại phía Đông núi Hòn Chà của Chủ tịch UBND tỉnh. Thậm chí, mới tháng 4.2017, Đoàn kiểm tra của tỉnh lập biên bản đình chỉ hoạt động tận thu đá của một số DN, vẫn có DN không chịu ký biên bản, như DNTN Thiên Phú chẳng hạn.

TRỌNG LỢI