NHÂN NGÀY NGƯỜI CAO TUỔI VIỆT NAM (6.6)
Nâng cao chất lượng sống người cao tuổi
Ở giai đoạn lão hóa, người cao tuổi (NCT) rất cần sự quan tâm của gia đình, địa phương, các ngành liên quan để tiếp tục sống vui, khỏe, có ích.
Con cháu chăm chút cho cụ Võ Giác trong lễ mừng thọ 100 tuổi.
Muôn cảnh tuổi già
Có con cái khỏe mạnh, đề huề, song đến lúc tuổi già, vợ chồng ông Hồ Sỹ Bá (90 tuổi) và bà Nguyễn Thị Liên (76 tuổi), ở thôn An Lạc Đông, thị trấn Phù Mỹ, huyện Phù Mỹ chọn ở riêng chứ không sống cùng con cháu. Theo bà Liên, dù đã già yếu, thường xuyên đau ốm nhưng ông bà muốn ở riêng để khỏi có cảm giác làm phiền con cháu. Hơn nữa, khoảng cách thế hệ làm ông bà luôn cảm thấy rõ sự khác biệt giữa mình và con cháu.
“Khi nào nhớ con cháu, mình lại qua thăm. Ngược lại, con cháu nhớ mình cũng tranh thủ ghé về, mua món này, nấu món kia mời ông bà. Sau đấy, ai lại về nhà nấy, mình được không gian yên tĩnh, làm những điều mình thích không phải khó chịu với lối sống của con cháu mà ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần. Chỉ khi nào quá già yếu, không đủ khả năng tự phục vụ, mình mới nghĩ đến chuyện lụy con”, bà Liên bộc bạch.
Trường hợp của bà Phạm Thị Lại, 71 tuổi, ở thôn Công Chánh, thị trấn Tuy Phước, lại khó khăn hơn nhiều. Bà Lại đang sống cùng con trong một ngôi nhà nhỏ, ẩm thấp, thiếu thốn. Người con với sức khỏe tâm thần không ổn định, việc làm bấp bênh, đã không thể chăm lo tốt cho mẹ già. Nguồn sống chính của bà là sự hỗ trợ của họ hàng, làng xóm, sự quan tâm của chính quyền, hội đoàn thể địa phương.
Nhưng ngược lại, cũng có một bộ phận NCT, dù sống chung với con cháu, điều kiện kinh tế tương đối nhưng vẫn phải chịu cảnh cô đơn về mặt tinh thần.
Đoàn công tác của Trung ương Hội NCT Việt Nam chia sẻ với cụ bà Phạm Thị Lại.
Thách thức già hóa dân số
Theo thống kê của Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, đến cuối năm 2016, tỉ lệ dân số 60 tuổi trở lên trên địa bàn tỉnh là 13,7%; Bình Định đang ở giai đoạn già hóa dân số. Tình trạng này đặt ra những thách thức trong chính sách hỗ trợ, chăm sóc NCT trên các lĩnh vực: sức khỏe, nhà ở, việc làm, gia đình, dịch vụ bảo trợ, nuôi dưỡng...
Ở lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe NCT, toàn tỉnh hiện có 2 bệnh viện thành lập khoa lão; các bệnh viện, trung tâm y tế khác mới chỉ có bộ phận lão khoa. Đa số NCT, nhất là NCT ở vùng sâu, vùng xa chưa có thói quen khám sức khỏe định kỳ hoặc do điều kiện kinh tế mà trì hoãn việc thăm khám nên phát hiện bệnh thường ở giai đoạn muộn, khiến việc chữa trị khó khăn.
Phần đông NCT từ 60 đến 79 tuổi đều không có BHYT. Các CLB, nhóm luyện tập TDTT, dưỡng sinh phần lớn tập trung ở thành thị, hiếm có ở vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa.
Vừa qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan xây dựng Kế hoạch triển khai Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2017-2025 trên địa bàn tỉnh; trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt trước ngày 30.6.2017. Hy vọng, khi đưa vào thực hiện, Đề án sẽ góp phần nâng cao sức khỏe NCT trong tỉnh, thay đổi nhận thức của cộng đồng về chăm sóc sức khỏe NCT.
Bên cạnh đó, mô hình gia đình truyền thống với nhiều thế hệ chung sống ngày một ít đi, khiến cơ hội để người già nương tựa người trẻ giảm thấp, dẫn đến nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng NCT tăng lên. Tuy vậy, ở tỉnh ta chưa có một đơn vị tư nhân nào phát triển dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng NCT một cách chuyên nghiệp. Trung tâm Chăm sóc người có công và Trung tâm BTXH tỉnh, với cơ sở vật chất và nhân lực hiện tại, cũng chỉ đủ sức phục vụ cho đối tượng người có công, đối tượng bảo trợ xã hội. Thực trạng đó đòi hỏi cần có những chính sách, định hướng đầu tư... để có thể xử lý được những tình huống khó khăn phát sinh do giai đoạn già hóa dân số.
Gia đình có vị trí quan trọng
Ngày 1.6, con, cháu của cụ Võ Giác sum vầy về ngôi nhà ở thôn Phụng Du 1, xã Hoài Hảo, huyện Hoài Nhơn để mừng thọ cụ tròn 100 tuổi. Người lớn tất bật chuẩn bị mâm cỗ, sắm sửa lên bàn thờ. Trẻ con vui đùa, chạy quanh trong lúc sửa soạn áo dài cho cụ, tíu tít khen “bữa nay, ông là ngôi sao”. Không khí ấm áp làm ông cụ ấm lòng. Tai đã yếu, mắt mờ nhưng trí tuệ vẫn có phần minh mẫn, ông cụ bảo: “Thế hệ tui, giờ chỉ còn một người. Bạn bè đã về với đất cả. Ðược trời thương, con cháu động viên, chăm sóc tốt, tôi vẫn còn có cơ hội để nhìn thấy sự thay đổi của quê hương qua các thời kỳ: kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, hòa bình. Vậy là mừng rồi”.
NGUYỄN MUỘI