Kết quả tổng tuyển cử Anh ảnh hưởng thế nào tới Brexit?
Kết quả khảo sát sau bỏ phiếu của cuộc tổng tuyển cử Anh hôm 8.6, đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh Theresa May vẫn là đảng lớn nhất trong quốc hội Anh song mất thế đa số. Nếu kết quả trên được xác thực, đó sẽ là thất bại lớn đối với Thủ tướng May và đẩy Anh rơi vào tình trạng "quốc hội treo". Điều này có thể làm gia tăng sự không chắc chắn đối với tương lai các cuộc đàm phán về Brexit (Anh rời khỏi EU).
Bà Theresa May (trái) và ông Jeremy Corbyn.
Các cuộc hội đàm giữa Liên minh châu Âu (EU) và chính phủ Anh dự kiến sẽ được khởi động chỉ 10 ngày sau cuộc tổng tuyển cử và thời hạn chót hoàn tất các cuộc đàm phán là ngày 29.3.2019.
Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier đã chỉ định ngày 19.6 là ngày phù hợp để khởi động đàm phán và tiến trình đàm phán dự kiến kéo dài khoảng 14-18 tháng. Tuy nhiên, các quan chức EU lo ngại lộ trình đặt ra có thể còn thay đổi, có nghĩa là nó có thể muộn hơn nếu có bất kì sự thay đổi trong chính phủ Anh.
Thay đổi ngày khởi động tiến trình đàm phán thì không khó, song điều chỉnh ngày nước Anh chính thức rời khỏi EU thì không phải là chuyện dễ, bởi thời gian chính xác để nước Anh ra đi là hai năm ngay sau khi chính thức trích dẫn Điều 50 của Hiệp ước Lisbon, tức là tới ngày 23.9.2019, cho dù hai bên có hay không có đạt được thỏa thuận về Brexit.
Việc kéo dài thời gian đàm phán do tiến trình thành lập chính phủ mới ở Anh, thậm chí có khả năng phải tổ chức một cuộc tổng tuyển cử lần thứ hai trong năm 2017, có thể đẩy lùi tiến trình đàm phán chính thức và gây áp lực lớn hơn về mặt thời gian để các bên hoàn tất một thỏa thuận Brexit toàn diện và một thỏa thuận khác về các thỏa thuận thương mại trong tương lai.
Thủ tướng May phải từ chức
Thủ tướng May nhiều lần kêu gọi cử tri trao cho bà quyền đa số lớn hơn nhằm giúp bà có quyền hạn hơn trong đàm phán đưa Anh rời EU sắp tới.
Bà May cảnh báo chỉ cần mất 6 ghế trong quốc hội, bà có thể phải từ chức và đối thủ của bà, ông Jeremy Corbyn, người không có sự chuẩn bị, sẽ phải thay bà đảm nhiệm vai trò dẫn dắt các cuộc đàm phán Brexit.
Theo Điều 50 của Hiệp ước Lisbon, thời hạn chót 2 năm để Anh rời khỏi EU có thể gia hạn, song chỉ khi đạt được thỏa thuận với tất cả 27 nước thành viên còn lại.
Hiện không rõ liệu Anh có thu hồi lại bức thư thông báo gởi cho Hội đồng châu Âu về ý định ra đi hay không, song Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết, các thành viên của hội đồng nhất quyết không muốn "quay ngược lại".
Brexit ảnh hưởng tới bầu cử Anh như thế nào?
Brexit đang trở thành vấn đề tranh luận hàng đầu trong các cuộc họp của chính phủ và vấn đề này đã tiêu tốn không ít sức lực của chính phủ, thậm chí trước thời điểm tiến trình Brexit được chính thức khởi động.
Theo một cuộc khảo sát gần đây của công ty khảo sát quốc tế YouGov, 63% cử tri Anh cho rằng Brexit là một trong ba vấn đề quan trọng nhất mà chính phủ Anh phải đối mặt trong những tháng tới. Điều này có nghĩa Brexit là vấn đề được cử tri Anh lựa chọn nhiều nhất, trong khi vấn đề y tế xếp thứ hai với 42%.
Điều gì sẽ xảy ra sau khi Anh có "quốc hội treo"?
Nếu Anh rơi vào tình trạng quốc hội treo, tức là không có đảng nào dành được đa số phiếu trong cuộc tổng tuyển cử, nước Anh sẽ rơi vào một kịch bản như sau:
- Bà May sẽ trở thành thủ tướng đương nhiệm và việc trước tiên phải làm là thành lập một chính phủ mới, hoặc là chính phủ thiểu số hoặc là liên minh chính phủ với các đảng khác.
- Tiếp sau đó, chính phủ do bà May thành lập sẽ phải trải qua một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Hạ viện, có thể sau phiên họp khai mạc vào ngày 19.6 tới.
- Nhưng nếu bà May không thể thành lập một chính phủ mới hoặc không thể vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm, bà sẽ phải nộp đơn từ chức cho Nữ hoàng Elizabeth II.
- Nữ hoàng sau đó có thể sẽ mời ông Jeremy Corbyn, lãnh đạo Công đảng (đảng đối lập chính ở Anh) để thành lập chính phủ mới. Và ông Corbyn cũng có thể thành lập một chính phủ thiểu số hoặc một liên minh chính phủ.
- Trong trường hợp không có chính phủ nào vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ở Hạ viện, Quốc hội có thể bị giải tán và tiến hành một cuộc bầu cử khác.
Và kịch bản này nếu xảy ra đúng như vậy, chắn chắn nó sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới tiến trình đàm phán Brexit của Anh.
Hồng Hà (Theo Telegraph, CNA)