TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI
Góp ý báo cáo tình hình KT-XH năm 2016 và những tháng đầu năm 2017
Cả ngày 9.6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình KT-XH năm 2016 và những tháng đầu năm 2017. Riêng phiên họp buổi chiều được kéo dài đến 18h30 để lắng nghe nhiều ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội. Dưới đây là góp ý của Phó trưởng Đoàn ĐBQH Bình Định Lý Tiết hạnh về nội dung nêu trên.
Tôi nhất trí cao với Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã trình bày và xin tham gia một số nội dung trọng tâm sau:
1. Về ổn định vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Trước hết, tôi đồng tình quan điểm, sự nỗ lực và quyết tâm cũng như các giải pháp của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ để giữ vững mục tiêu tăng trưởng GDP là 6,7%. Về giải pháp khai thác thêm 1 triệu tấn dầu để kích tăng trưởng trong điều kiện tình hình giá dầu phục hồi, cơ bản tôi thấy là cần thiết trong tình hình hiện nay. Tuy nhiên, tôi cho rằng, tăng GDP phải dựa trên cơ sở chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tăng về chất. Phương thức đóng góp cho tăng trưởng dựa vào khai thác tài nguyên chỉ là giải pháp tình thế, thiếu tính bền vững, cần hết sức cân nhắc.
ĐBQH Lý Tiết Hạnh đang phát biểu.
Qua thực tiễn ở địa phương, tôi thấy có những vấn đề đang làm lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến tăng trưởng bền vững, cụ thể như sau:
Về vốn đầu tư phát triển, nếu được sử dụng hiệu quả sẽ tạo động lực, yếu tố tăng trưởng mới, bền vững. Do đó, tôi đề nghị Chính phủ cần chỉ đạo rà soát việc giao vốn cho các địa phương như hiện nay. Việc giao vốn quá chậm, cộng thêm các thủ tục hành chính nặng nề, khi có nguồn vốn trong tay, tôi e rằng nhiều công trình, nhiều địa phương sẽ phải đối mặt với những thách thức mới vì sự dồn ép tiến độ thi công vào những tháng cuối năm tài chính, áp lực của tăng giá, cộng với hệ quả của thiên tai bão lũ… Đây là một sự lãng phí nguồn lực do chính cơ chế chính sách tạo ra, gây khó khăn cho địa phương cũng như kìm hãm sự tăng trưởng.
Về ưu tiên trong đầu tư phát triển: Qua nghiên cứu kết quả thực hiện các nhiệm vụ chi trong thời gian qua, tôi cho rằng có nhiều mục chi trực tiếp tác động đến tăng trưởng kinh tế như nghiên cứu, ứng dụng KHCN vào sản xuất… không đạt như dự toán được giao. Đồng thời, hiện nay ở nhiều địa phương, trong đó có Bình Định, một số công trình đầu tư từ các nguồn vốn Trung ương, đã đầu tư giai đoạn 1, hoặc giải phóng mặt bằng xong... nhưng nay phải dừng lại vì không có vốn. Như vậy, cùng với sự hư hỏng, xuống cấp của công trình, còn kéo theo nhiều vấn đề dân sinh rất phức tạp. Tôi cho rằng đây cũng là sự lãng phí rất lớn, tác động không nhỏ đến sự phát triển KT-XH của địa phương và cả nước.
Mặt khác, trước tình hình nước ta đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn do biến đổi khí hậu, thiên tai gây ra, thiệt hại vô cùng lớn và lâu dài, việc chủ động đầu tư cho cơ sở hạ tầng phù hợp nhằm giảm thiểu, khắc phục thấp nhất các rủi ro, đầu tư cho tái thiết cơ sở hạ tầng tại địa phương; ổn định đời sống người dân là hết sức cần thiết. Tôi kiến nghị Chính phủ trong quá trình chỉ đạo, điều hành cần quan tâm điều chỉnh, bổ sung danh mục đầu tư công giai đoạn 2016-2020 cho các nội dung trên.
Lĩnh vực nông nghiệp là thế mạnh của nước ta, thể hiện cả trên lợi thế về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, giống, kinh nghiệm sản xuất... Nhưng đến thời điểm này rà soát lại, chúng ta đang dần mất đi thế mạnh đó vì nhiều lý do. Và rất buồn là chúng ta dành tiền của, công sức cho việc xử lý các hậu quả như: giải cứu dưa hấu, thịt heo, an toàn vệ sinh thực phẩm trong thời gian qua, mà đúng ra phải dành các nguồn lực này cho việc xây dựng và phát huy các thế mạnh. Tôi đề nghị cần tập trung đúng mức cho việc xây dựng các thương hiệu quốc gia, tập trung vào các mặt hàng có giá trị, tỷ trọng xuất khẩu cao để tạo động lực phát triển nông nghiệp bền vững, tạo việc làm, ổn định đời sống người dân.
2. Về thực hiện Nghị định 67 của Chính phủ
Nghị định 67/CP là chủ trương lớn, đúng đắn và có ý nghĩa quan trọng về phát triển kinh tế biển, giữ vững chủ quyền biển đảo quốc gia trong giai đoạn hiện nay của nước ta. Tuy nhiên, hiện nay cả Chính phủ, các địa phương, ngân hàng và người dân đang đứng trước nhiều khó khăn, vướng mắc. Yêu cầu đặt ra là: Ngư dân phải an tâm, gắn bó với những con tàu; tàu phải ra khơi, vươn xa bám biển và chính sách nhà nước phải phát huy được tác dụng, giữ vững niềm tin của người dân. Từ thực tiễn địa phương và kiến nghị của cử tri, tôi phản ảnh và đề xuất một số vấn đề sau:
Về chính sách đầu tư: Khi chúng ta hiện đại hóa tàu cá với những tàu có kích thước lớn, vỏ thép ... thì đồng thời với nó là phải đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ nghề cá ngang tầm, mà trước hết là phải có những khu neo đậu, cầu cảng phù hợp. Nghị định 67/CP quy định bố trí kinh phí hàng năm giai đoạn 2015 - 2020 với mức đầu tư bình quân hàng năm tăng gấp 2 lần so với mức bình quân giai đoạn 2011 - 2014, tuy nhiên, thực tế triển khai trong cả nước đều không đạt. Riêng tại Bình Định đăng ký danh mục dự án ưu tiên đầu tư giai đoạn 2016-2020 thực hiện Nghị định 67 với tổng kinh phí ước tính 514 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa được bố trí.
Tôi đề nghị cần rà soát và thực hiện hiệu quả hơn nữa vấn đề này.
Về chính sách tín dụng, hỗ trợ lãi suất:
Hiện nay, nhiều chủ tàu rất lo lắng khi một số tàu bị hư hỏng, rỉ sét; ngư dân thiếu kinh nghiệm vận hành, sử dụng tàu vỏ thép... đã ảnh hưởng đến thu nhập, cuộc sống ngư dân và việc trả nợ ngân hàng.
Đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan sớm xác định chính xác các nguyên nhân của sự cố nêu trên; xử lý nghiêm minh, có hướng khắc phục sớm nhất và hiệu quả nhất, vừa để bảo đảm chính sách không bị phá vỡ, lợi dụng; đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của ngư dân. Trường hợp ngư dân đã đến hạn trả nợ nhưng chưa có nguồn thu để trả do những nguyên nhân khách quan, nhất là trong trường hợp tàu bị hư hỏng, phải sửa chữa lại tàu như hiện nay, đề xuất xem xét việc quy định trách nhiệm bồi thường lãi suất cho ngư dân.
Chính sách bảo hiểm: Hiện nay chính sách hỗ trợ bảo hiểm cho ngư dân theo Nghị quyết số 113/NQ-CP ngày 31/12/2016 của Chính phủ chưa được các doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện. Đề nghị cần sớm có chỉ đạo. Tôi cũng đề xuất cần xem xét thực hiện việc bảo hiểm đối với tàu cá trong quá trình đánh bắt rủi ro bị tai nạn; mở rộng bảo hiểm đối với ngư lưới cụ khi bị mất hoặc rách một phần trong quá trình hoạt động sản xuất trên biển nhằm bảo vệ quyền lợi cho ngư dân.
Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan xem xét, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp các chính sách về cho vay vốn lưu động và chính sách thí điểm hỗ trợ một lần sau đầu tư trong đóng mới tàu cá. Riêng đối với chính sách về hỗ trợ đào tạo, nghị định mới quy định hỗ trợ đạo tạo thuyền viên vận hành tàu vỏ thép, vỏ vật liệu mới…, chưa quy định hỗ trợ đào tạo thuyền trưởng, máy trưởng trong khi những người này có vai trò quyết định trong việc điều hành, vận hành con tàu hoạt động khai thác an toàn, hiệu quả trên biển. Đề nghị Chính phủ quan tâm đến vấn đề này.
SỸ NGUYÊN (ghi)