Xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn):
Thêm đội bả trạo phục vụ lễ hội cầu ngư
Hằng năm, cứ đến ngày 11-12.2 âm lịch, ngư dân xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn lại rộn ràng tổ chức lễ hội cầu ngư. Ngoài nét đặc sắc là đội múa gươm hầu thần trong lễ tế Nam Hải thần ngư, lễ hội năm nay còn có sự xuất hiện của đội chèo bả trạo.
Cũng như ở nhiều vùng biển khác, ngư dân ở xã Nhơn Hải có niềm tin mãnh liệt vào sự linh thiêng của cá Ông và coi đây là vị Thần phò trợ, giúp họ vượt qua những hiểm nguy trên biển - đây là tín ngưỡng dân gian lâu đời. Lễ hội cầu ngư diễn ra hằng năm ở lăng ông Nam Hải, với các nghi lễ chính như: lễ nghinh thần nhập điện, lễ tế xuân, tế thần, cầu quốc thái dân an, biển được mùa tôm cá; lễ ra quân đánh bắt hải sản…
Năm nay, nhằm gìn giữ giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương, đồng thời thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển biển đảo, UBND xã Nhơn Hải phối hợp Ban vạn lăng ông Nam Hải tổ chức thêm đội chèo bả trạo trong lễ hội cầu ngư. Chèo bả trạo - ngoài ý nghĩa biểu dương công đức, tỏ lòng thương tiếc của ngư dân đối với cá Ông, nghệ thuật hát múa bả trạo còn thể hiện tình cảm của ngư dân trước cuộc sống đầy thách thức giữa biển cả và ước vọng về một cuộc sống an lành, no đủ.
Việc thành lập và xây dựng đội bả trạo Nhơn Hải đã được thực hiện với sự giúp đỡ chỉnh lý, sắp xếp kịch bản và dàn dựng nghệ thuật hát, múa của biên đạo Hoàng Việt, cán bộ Trung tâm VH-TT-TT TP Quy Nhơn. Biên đạo Hoàng Việt cho biết: “Xã Nhơn Hải rất có tiềm năng về nhân lực khi xây dựng đội bả trạo. Các cụ lớn tuổi, người trung niên rất mê và biết hát bội, thanh niên chưa biết hát bội nhưng vẫn “lao vào” học trong tuồng bả trạo”.
Trong quá trình luyện tập, bên cạnh những thuận lợi, việc chuẩn bị các điều kiện để xây dựng đội bả trạo của xã cũng gặp nhiều khó khăn. Thời gian luyện tập chỉ khoảng 2 tuần, nhân lực biến động vì thanh niên lo đi làm kinh tế, kinh phí khó khăn, đạo cụ chưa có… Tuy nhiên, với những nỗ lực của chính quyền, Ban vạn lăng ông Nam Hải và nhân dân trong xã, cộng với sự nhiệt tình của những người tham gia đội bả trạo, tiết mục biểu diễn đang dần hiện hình.
Đội chèo bả trạo ở xã Nhơn Hải được xây dựng có 23 nhân vật, gồm: 1 tổng sanh, 1 tổng thương, 1 tổng lái, 2 lồng đèn, 2 bồ hổ và 16 trạo phách. Điều đặc biệt là, những người ngư dân ở địa phương có tố chất nghệ thuật, đam mê hát bội, mặc dù không qua trường lớp đào tạo bài bản nhưng vẫn thể hiện được nghệ thuật hát bội và diễn xuất vũ đạo trong tuồng bả trạo. Nhạc công tham gia tập luyện và biểu diễn cũng là người dân địa phương. Hằng đêm, đội bả trạo xã Nhơn Hải vẫn hăng say tập luyện tại sân UBND xã.
Ông Trần Kim Thông, Đội trưởng đội bả trạo xã Nhơn Hải, cho biết: “Lần đầu tập luyện cũng có nhiều bỡ ngỡ, nhưng chúng tôi tin tưởng mình sẽ làm được, tạo cơ sở để nâng cao chất lượng cho chương trình trong những năm sau”.
NGỌC NHUẬN