Tầm soát và phát hiện sớm một số bệnh ung thư

Tầm soát và phát hiện sớm các bệnh ung thư là chiến lược phòng bệnh ung thư bước 2. Bằng những chương trình sàng lọc và phát hiện sớm sẽ đưa kết quả là hạ thấp giai đoạn lâm sàng và giảm tỉ lệ tử vong.

Ung thư vú: Loại ung thư đứng thứ nhất ở phụ nữ Việt Nam. Ung thư vú càng được phát hiện sớm thì khả năng chữa khỏi càng lớn. Có 3 cách tốt nhất để phát hiện sớm là: Tự khám vú, đi bác sĩ khám vú và chụp nhũ ảnh. Ở các nước phát triển, chụp nhũ ảnh* được coi là biện pháp hàng đầu.

Ung thư đại trực tràng: Việc tầm soát và phát hiện sớm theo Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ thì sau 50 tuổi phải xét nghiệm máu ẩn trong phân; nội soi đại trực tràng* 3-5 năm/lần. Ở Việt Nam, việc thăm khám trực tràng bằng tay khi có hội chứng lỵ dai dẳng sẽ giúp cho chẩn đoán sớm ung thư trực tràng.

Ung thư dạ dày: Hiện có nhiều kỹ thuật được dùng phổ biến chẩn đoán bệnh ung thư dạ dày như nội soi tiêu hóa*, sinh thiết *, test hơi thở*, chụp CT scanner. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, trên thế giới đã nghiên cứu xét nghiệm pepsinogen huyết thanh như một dấu hiệu cho viêm dạ dày teo mạn tính đã được sử dụng vào chương trình tầm soát ung thư dạ dày. 

Xét nghiệm pepsinogen có giá trị trong tầm soát ung thư dạ dày, bệnh nhân viêm loét dạ dày mãn tính, bị nhiễm HP. Xét nghiệm pepsinogen được thực hiện trên hệ thống máy Achitech của Abbott (Mỹ), sau 2 giờ có kết quả. Qua đây, giúp bác sĩ thêm cơ hội lựa chọn kỹ thuật hiện đại chẩn đoán sớm để điều trị tiệt trừ vi khuẩn HP ở những bệnh nhân bị ung thư dạ dày.           

Ung thư tiền liệt tuyến: Việc tầm soát và phát hiện sớm dựa vào 3 xét nghiệm: Thăm khám trực tràng bằng tay, siêu âm qua ngã trực tràng và xét nghiệm PSA*. Hiện nay, xét nghiệm dấu ấn ung thư được dùng rộng rãi nhất trong tầm soát và phát hiện ung thư là xét nghiệm tìm PSA trong máu nam giới cao tuổi, để tầm soát ung thư tiền liệt tuyến.

Ung thư phổi: Là ung thư gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam. Việc tầm soát và phát hiện sớm dựa vào các biểu hiện như ho kéo dài, ho ra máu, đau ngực. Chụp X quang tim phổi* định kỳ hằng năm cho những người hút thuốc > 45 tuổi. Chụp CT Scan*, nội soi phế quản ống mềm định kỳ ở người có nguy cơ. Xét nghiệm Cyfra 21.1*. 

BSCK2 TRẦN HIỆP  (Khoa Ung Bướu - BVÐK tỉnh Bình Ðịnh)

-----------------------------------

(*) là các xét nghiệm đang thực hiện tại BVÐK tỉnh.