Công tác phát triển đô thị: Thiếu vốn đầu tư hạ tầng

Bình Ðịnh hiện có 15 đô thị. Ðịnh hướng đến năm 2025, toàn tỉnh sẽ có 17 đô thị và đến năm 2035 sẽ có 22 đô thị. Tuy nhiên, nhiều địa phương gặp khó khăn trong công tác phát triển đô thị vì nguồn lực yếu.

Theo quy hoạch, đến năm 2025, An Nhơn sẽ trở thành đô thị loại III. - Trong ảnh: Một đường phố ở phường Bình Định, TX An Nhơn.  Ảnh: VĂN LƯU

Theo thống kê năm 2013, tỉ lệ đô thị hóa trên toàn tỉnh đạt 30,8%, thấp hơn con số 34% của toàn quốc. Tỉ lệ đô thị hóa toàn tỉnh dự báo đến năm 2025 cũng chỉ đạt khoảng 40%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 50% của cả nước. Ngay đối với TP Quy Nhơn, tuy là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa và kỹ thuật của tỉnh nhưng đô thị chỉ tập trung ở khu vực trung tâm; các khu vực phát triển mới thuộc phường Nhơn Bình, Nhơn Phú, Bùi Thị Xuân, Trần Quang Diệu và Phước Mỹ vẫn còn đậm chất nông thôn.

Thiếu vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng là bài toán khó cho nhiều đô thị. Như đô thị non trẻ nhất tỉnh là xã Mỹ Chánh, huyện Phù Mỹ. Tuy được công nhận là đô thị loại V vào tháng 9.2016 nhưng Mỹ Chánh vẫn còn 5 tiêu chí chưa đạt được (gồm cơ sở y tế, cơ sở giáo dục - đào tạo, tỉ lệ nước thải sinh hoạt được xử lý, nhà tang lễ, tuyến phố văn minh đô thị).

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, cho biết địa phương đang nâng cấp, sửa chữa tỉnh lộ 632, đoạn qua địa bàn xã Mỹ Chánh thành trục đường đô thị chính để nỗ lực “trả nợ” tiêu chí tuyến phố văn minh đô thị. Đối với 4 tiêu chí còn lại, ông Dũng cho rằng: “Nếu yêu cầu huyện hỗ trợ kinh phí cùng với xã tiếp tục đầu tư xây mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng thì gần như bất khả thi. Bởi, tỉnh chưa có cơ chế, chính sách cho công tác phát triển đô thị tương tự như Chương trình xây dựng nông thôn mới. Hơn nữa, nguồn thu của địa phương thì thấp và không bền vững, chủ yếu đến từ tiền cấp quyền sử dụng đất, trong khi quỹ đất ở khu vực trung tâm xã còn lại ít và manh mún”. 

Tương tự, nguồn lực tài chính hạn hẹp là rào cản lớn đối với việc nâng cấp TP Quy Nhơn. Trong buổi tiếp và làm việc với Ngân hàng Phát triển châu Á vào chiều 28.6, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng cho biết:

“TP Quy Nhơn là 1 trong 12 đô thị loại I của Việt Nam, nhưng cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống cấp thoát nước và giao thông đô thị chưa hoàn thiện, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Trong 5 đợt lũ liên tiếp vào năm 2016, gần một nửa thành phố bị ngập nước”. Do đó, nâng cấp TP Quy Nhơn là vấn đề bức thiết. Cụ thể, cần đầu tư cho 3 hợp phần, gồm: Mở đường giao thông kết nối khu vực nội thành và ngoại thành, nâng cấp hệ thống thoát nước và cải tạo hệ thống điện của thành phố. Dự án này đòi hỏi phải có 80 triệu USD. Tỉnh đã đăng ký với Bộ KH&ĐT để tìm nguồn vốn ODA cho dự án.

Ông Lê Đăng Tuấn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho rằng, trong điều kiện nguồn lực tài chính hạn chế như hiện nay, các địa phương cần xây dựng kế hoạch triển khai đồ án quy hoạch phát triển đô thị 5 năm ngắn gọn, xác định cái gì đầu tư làm trước, cái gì làm sau; tập trung ưu tiên cho những lĩnh vực thiết yếu như cấp thoát nước, quản lý chất thải rắn… Mỗi năm, địa phương cùng với các cơ quan liên quan rà soát lại kế hoạch này để điều chỉnh cho phù hợp. Đối với các xã nông thôn đã có định hướng phát triển đô thị thành đô thị loại V vào năm 2035 như xã Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ), có thể điều chỉnh quy hoạch phát triển đô thị, theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương tranh thủ nguồn lực của Chương trình xây dựng nông thôn mới để về đích nông thôn mới trước; sau đó địa phương sẽ tiếp tục phát triển lên đô thị”.

TỐ UYÊN