Giải bài toán thu ngân sách

Với yêu cầu tăng thu 14-16% từ hoạt động sản xuất kinh doanh so với số thực hiện năm 2016, bài toán thu ngân sách tỉnh năm 2017 được dự báo đầy khó khăn, cần có các giải pháp quyết liệt và đồng bộ.

Việc dán tem niêm phong đồng hồ đếm tổng các cột đo xăng dầu đã mang lại hiệu quả tích cực cho thu ngân sách trong hoạt động kinh doanh xăng dầu.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh 6 tháng đầu năm là 3.239 tỉ đồng, đạt 52,8% dự toán năm, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, thu nội địa ước đạt trên 2.899 tỉ đồng, đạt 52% dự toán năm, tăng 18,8%.

Thu nội địa đạt 52%, vẫn không mừng

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng nhìn nhận, đây là kết quả tương đối khá trong nửa đầu năm, trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng thấp, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn. Tuy nhiên, dù số thu nội địa đạt 52% dự toán năm cũng không khiến chúng ta lạc quan được.

Nguyên nhân nằm ở khoản thuế tương đối lớn trong cơ cấu thu nội địa là thuế công thương nghiệp - ngoài quốc doanh (CTN-NQD), thu từ DN trung ương, DN địa phương tổng dự toán 2.555 tỉ đồng, chiếm đến 57,1%, thì đến nay mới đạt lần lượt 42%, 33,6% và 26,7%. “Nếu trừ số thu của 30 DN có vốn nhà nước đã chuyển loại hình hoạt động sang DN NQD thì khoản thu thuế CTN-NQD giảm chỉ còn 36%” - Giám đốc Sở Tài chính Lê Hoàng Nghi phân tích.

Nhiều đơn vị, địa phương được giao số thu CTN-NQD lớn như TP Quy Nhơn, TX An Nhơn, huyện Hoài Nhơn, Tây Sơn… “đứng ngồi không yên” vì số thu CTN-NQD khá thấp. Ông Ngô Hoàng Nam, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn, cho hay: “Thu ngân sách của thành phố đến nay đạt 46,37% so với dự toán pháp lệnh; trong đó thuế CTN-NQD chỉ đạt 33%, thấp hơn bình quân chung toàn tỉnh. Đây là một bài toán khó không chỉ đến bây giờ mới thấy, khi cơ cấu thu của sắc thuế này trong tổng dự toán được giao chiếm hơn 50%”.

Với huyện Hoài Nhơn, đến giữa tháng 6 thu được đạt 47%; nhưng thuế CTN-NQD mới đạt 32%. Còn huyện Tây Sơn, Chủ tịch UBND huyện Đỗ Văn Sỹ cho hay, tổng thu ngân sách của địa phương khá cao (trên 70% kế hoạch năm), nhưng thuế CTN-NQD chưa đạt 30%.

Tăng cường quản lý, chống thất thu

Chỉ thị 14/CT-TTg ngày 19.4.2017 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các địa phương tập trung chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2017. Địa phương phải hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước từ hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2017 được giao trên địa bàn và tăng 14-16% so với số thực hiện thu năm 2016. “Tính toán theo tỉ lệ tăng thu này ở mức 14% thì số thu của tỉnh vào khoảng 6.900 tỉ đồng, thay vì 5.574 tỉ đồng như dự toán đã giao cả năm. Đây là áp lực rất lớn từ nay đến cuối năm”, ông Lê Hoàng Nghi cho biết.

Ông Ngô Hoàng Nam cho hay, UBND TP Quy Nhơn đã chỉ đạo Chi cục Thuế và các ngành, đơn vị phối hợp rà soát các khoản thu, áp dụng một số giải pháp cụ thể cho một số lĩnh vực thất thu lớn như dịch vụ ăn uống, lưu trú. Hiện, thành phố đã áp phần mềm quản lý thuế với 111 DN kinh doanh lưu trú do địa phương quản lý. Để quản lý chặt chẽ và tránh thất thoát, mất công bằng, đề nghị Cục Thuế tỉnh đưa vào quản lý các DN kinh doanh lưu trú. Sau khi tính được hiệu quả của phần mềm này trong quản lý lĩnh vực lưu trú, thành phố sẽ tiếp tục ứng dụng trong lĩnh vực kinh doanh ăn uống và dịch vụ karaoke.

Với huyện Tây Sơn, ngày 30.6.2017, Chi cục Thuế huyện triển khai kế hoạch phối hợp với Công an huyện, Đội Quản lý thị trường số 5 chống gian lận thương mại, chống thất thu thuế. Bước đầu đưa vào diện kiểm tra 40 DN trên địa bàn huyện.

Quản lý chung ngành Thuế, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Nguyễn Công Thành cho hay, cơ quan này thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình thu, đôn đốc, khai thác nguồn thu, tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế, rà soát toàn bộ DN, tổ chức, cá nhân trên địa bàn để đưa vào quản lý thu, chống thất thu thuế. Cơ quan thuế đã lên nhiều kịch bản, phương án để tăng thu. Những ngành còn dư địa cao như dịch vụ lưu trú, ăn uống, xây dụng, vận tải… đang được tính toán lại và triển khai thí điểm các giải pháp mạnh, chống thất thu ngân sách.

Trong câu chuyện thu đúng, thu đủ, chống thất thu thuế một vấn đề quan trọng phải dựa vào “sức khỏe” của DN. Nhưng, thông tin từ Cục Thuế tỉnh, hiện còn nhiều dự án xây dựng được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước bị… nợ thanh quyết toán buộc cơ quan thuế phải “khoanh” và không tính tiền chậm nộp cho DN.

Cùng với các giải pháp tăng cường thanh tra, kiểm soát các nguồn thu, ông Lê Hoàng Nghi đặt vấn đề: “Thực tế, những khoản thu nào mà các ngành chức năng, trong đó có ngành Thuế tập trung quyết liệt thì thu khả quan. Đơn cử như khoản thu từ thuế hoạt động kinh doanh xăng dầu, sau khi triển khai đồng loạt đề án “Tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu bằng biện pháp dán tem niêm phong đồng hồ đếm tổng các cột đo xăng dầu” cuối năm 2016 thì số thuế thu được rất cao”.  

THU HIỀN