Bảo tàng Tổng hợp tỉnh: Ðang cần “áo” mới!

Cơ sở vật chất của Bảo tàng Tổng hợp tỉnh vốn được xây dựng từ năm 1968. Sau giải phóng, từ năm 1979, Bảo tàng tiếp nhận sử dụng. Sau gần 50 năm sử dụng, đến nay, công trình này đã xuống cấp trầm trọng, dù đã được gia cố, chống xuống cấp nhiều lần.

Bảo tàng Tổng hợp tỉnh đang lưu giữ và bảo quản hơn 13.000 tài liệu, hiện vật từ thời tiền văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Champa, thời Tây Sơn cho đến thời hiện đại. Với số lượng hiện vật đồ sộ, đa dạng loại hình, phong phú về chủng loại, Bảo tàng Tổng hợp Bình Định được đánh giá là một trong số các bảo tàng cấp tỉnh hàng đầu trong cả nước.

Các kho bảo quản hiện vật của Bảo tàng Tổng hợp tỉnh hiện quá chật.

Phòng trưng bày thấm dột, phòng làm việc “ké” nhà kho

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, toàn bộ công trình, phòng ốc, nhà kho… của Bảo tàng đã xuống cấp nặng. Đặc biệt, phòng trưng bày thì thấm dột về mùa mưa, ẩm ướt, bong tróc nhiều chỗ, làm hư hỏng các hiện vật, nhất là các hiện vật gắn lên tường.

Do xuống cấp quá nặng nên mức độ an toàn, bảo vệ hệ thống hiện vật Bảo tàng hiện có không đảm bảo. Bảo tàng thường xuyên được bổ sung hiện vật từ những đợt điền dã khoa học, sưu tầm, đặc biệt là các đợt khai quật khảo cổ học trên địa bàn tỉnh. Do vậy hiện cả 3 kho bảo quản tư liệu, hiện vật ở đây cùng quá tải. Đến nỗi, cả khoảng sân phía sau khu trưng bày của Bảo tàng cũng được tận dụng để làm chỗ chứa nhiều hiện vật đá, gốm... Số hiện vật có giá trị cao này lẽ ra không được phép dang ngoài mưa nắng như thế.

Dẫn chúng tôi vào xem một nhà kho đang chật ních các hiện vật nằm xếp lớp qua nhiều năm tháng, ông Bùi Tĩnh, Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Tổng hợp tỉnh, chia sẻ: “Trong khi nhiều bảo tàng ở các tỉnh được đầu tư xây mới khang trang, bề thế, thì Bảo tàng của mình dù cố gắng sắp xếp, tận dụng, cải tạo không gian, cũng chỉ có thể  trưng bày được một phần rất nhỏ các hiện vật đang sở hữu. Nếu có không gian đủ rộng, rất nhiều hiện vật quý đã đến được với công chúng, không phải cứ ở mãi trong kho từ năm này sang năm khác. Điều đáng tiếc là chúng ta đang sở hữu nhiều hiện vật quý, có thể tổ chức nhiều triển lãm, trưng bày chuyên đề đa dạng, hấp dẫn, có thể trở thành những nội dung thú vị, thu hút nhiều du khách, thậm chí thành một điểm đến thường xuyên! Nhưng Bảo tàng không có cơ sở vật chất để tổ chức”. 

Ngoài ra, nhiều năm qua, nhà làm việc của cán bộ viên chức Bảo tàng rất tạm bợ. Ngoài 3 phòng làm việc dành cho cán bộ lãnh đạo Bảo tàng được xây dựng từ năm 1991, các phòng làm việc còn lại được bố trí ở các… kho. Như Phòng Nghiên cứu sưu tầm được bố trí ở kho chứa tư liệu giấy...

Vẫn lại là giải pháp ngắn hạn

Ngày 25.4.2017, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đã có buổi làm việc với Bảo tàng Tổng hợp tỉnh về tình hình hoạt động. Sau đó, UBND tỉnh đã có văn bản đồng ý về chủ trương đối với những đề nghị của Bảo tàng về việc xây dựng nhà kho, phòng bán vé thu phí, sửa chữa tường rào cổng ngõ; giao Sở VH-TT chủ trì phối hợp với các sở liên quan đề xuất trình UBND tỉnh.

Ngày 22.5, Sở VH-TT đã phối hợp tổ chức khảo sát hiện trạng của Bảo tàng, sau đó có tờ trình gửi UBND tỉnh đề xuất quy mô và nguồn kinh phí xây dựng các hạng mục, mua sắm trang thiết bị.

Ngày 28.6 vừa qua, Sở KH&ĐT đã có văn bản trình UBND tỉnh, qua đó thống nhất việc đầu tư cho một số hạng mục của Bảo tàng là cần thiết. Tuy nhiên, sát bên cạnh Bảo tàng Tổng hợp tỉnh là Nhà khách 28 Nguyễn Huệ chuẩn bị giải phóng mặt bằng và bàn giao cho nhà đầu tư xây dựng khách sạn. Hơn nữa tỉnh cũng đã có kế hoạch chuyển Bảo tàng về vị trí hiện nay là Nhà Văn hóa Lao động tỉnh. Do đó, Sở KH&ĐT kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở VH-TT tập trung xây dựng, sửa chữa những hạng mục thực sự cần thiết, cơ bản phục vụ nhu cầu cấp thiết của Bảo tàng...

Như vậy, mặc dù đã có chủ trương của UBND tỉnh về việc nâng cấp, xây dựng Bảo tàng Tổng hợp tỉnh từ nhiều năm trước, nhưng nay, một lần nữa vấn đề vẫn chỉ dừng lại ở những giải pháp ngắn hạn. Trong khi tiếp tục chờ đợi việc đầu tư cơ sở vật chất một cách bài bản, xứng tầm hơn, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh vẫn sẽ loay hoay trong chiếc áo cũ chật!

HOÀI THU