Bảo tàng Tổng hợp tỉnh: Góp phần tri ân mẹ Việt Nam anh hùng

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Bình Định là một trong những chiến trường trọng điểm và ác liệt của Liên khu V.

Một lá thư của liệt sĩ Chế Minh Đậu gửi từ chiến trường Tây Nam Bộ về cho mẹ là Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Kiểm.

Trong chiến tranh, có rất nhiều người mẹ mất chồng, mất con, thậm chí mất cả chồng và con. Để phần nào xoa dịu nỗi đau và thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc, Đảng và Nhà nước đã có những chính sách ghi nhận công lao và sự hy sinh to lớn của các mẹ; việc phong danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng là một trong số đó.

Từ rất lâu, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh đã chú trọng sưu tầm các tư liệu, hình ảnh và hiện vật về các mẹ Việt Nam anh hùng trên địa bàn toàn tỉnh. 

Những hiện vật sưu tầm về các mẹ là những hiện vật giản dị và thân thuộc, hầu hết là những kỷ vật đã gắn bó với các mẹ. Đó có thể là một chiếc áo đơn sơ mẹ đã sử dụng từ thời hoạt động cách mạng; là một cái niêu đất, nồi đồng mẹ dùng để nấu cơm, nuôi giấu cán bộ từ thời kháng chiến, hay đơn giản là lưỡi cuốc mẹ dùng để đào hầm nuôi giấu cán bộ cách mạng… Rất nhiều các kỷ vật đơn sơ về các mẹ, nhưng có lẽ phổ biến nhất vẫn là các kỷ vật về chồng và các con đã hy sinh mà mẹ vẫn giữ và trân trọng như những bảo vật của đời mình.

Có thể kể ra rất nhiều hiện vật như vậy, và mỗi hiện vật là một câu chuyện xúc động, như: Mẹ Nguyễn Thị Hòa ở thôn Xuân An, xã Cát Minh, huyện Phù Cát có 3 con hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Người con đầu của mẹ là Lê Trịnh Đình Thuấn tham gia cách mạng từ năm 1959, đến khoảng năm 1962  1964 thì bị địch bắt và giam giữ tại nhà tù Quy Nhơn. Khi vừa mới ra tù, anh mua tặng mẹ một chiếc áo ấm nỉ màu đỏ để mẹ mặc trong những mùa đông giá lạnh. Sau đó anh hy sinh nên mẹ Hòa vừa mặc vừa giữ làm kỷ niệm cho đến tận mãi sau này. Tháng 9.1995 trong đợt Bảo tàng sưu tầm hiện vật về mẹ Việt Nam anh hùng, mẹ Hòa đã hiến tặng kỷ vật này cho Bảo tàng tổng hợp tỉnh lưu giữ và trưng bày.

Đó là cuốn nhật ký, thư gửi từ chiến trường Tây Nam Bộ đầy cảm xúc của liệt sĩ Chế Minh Đậu, con của Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Kiểm. Những kỷ vật này được mẹ Kiểm cất giữ rất cẩn thận đến tận bây giờ. Năm 2016, mẹ Kiểm đã hiến tặng kỷ vật này cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh.

Với sự ủng hộ nhiệt thành từ các mẹ và người thân, nay, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh đã có hẳn một mảng trưng bày về Mẹ Việt Nam anh hùng Bình Định với khá nhiều hình ảnh và hiện vật có giá trị. Đây được xem là một mảng trưng bày có giá trị giáo dục rất lớn đối với thế hệ trẻ khi tham quan Bảo tàng.

NGUYÊN VIỆT