Di dời dân ở các vùng sạt lở nguy hiểm:
Tiếp tục xây dựng nhiều khu tái định cư
Hiện nay, mùa mưa bão năm 2013 đã đến gần nhưng tại nhiều địa phương trong tỉnh vẫn còn tình trạng người dân sinh sống tại các vùng sạt lở ven sông, ven biển, nguy hiểm đến tính mạng và tài sản. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Hoàng Xuân Bình - Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (PTNT - thuộc Sở NN-PTNT) về vấn đề tái định cư (TÐC) cho người dân vùng sạt lở nguy hiểm.
● Ông có thể cho biết kết quả thực hiện các dự án TĐC di dân vùng sạt lở nguy hiểm ở tỉnh ta đến thời điểm hiện nay?
- Nhằm ổn định chỗ ở an toàn cho người dân vùng sạt lở nguy hiểm trên địa bàn tỉnh, trong thời gian qua, được sự hỗ trợ kinh phí của Trung ương và từ ngân sách tỉnh, toàn tỉnh đã xây dựng được tất cả 17 dự án TĐC vùng sạt lở nguy hiểm, với tổng quỹ đất ở được quy hoạch hơn 86 ha, bố trí TĐC cho 1.625 hộ dân với 6.500 nhân khẩu, gồm TĐC cho người dân vùng sạt lở bờ sông, bờ biển, sạt lở núi 1.320 hộ, vùng thường xuyên ngập lũ 305 hộ.
Theo thống kê, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (CSHT) tại các khu TĐC đã thực hiện trên 64 tỉ đồng, trong đó vốn Trung ương hỗ trợ gần 55 tỉ đồng, vốn địa phương trên 9,1 tỉ đồng. Đến nay, hầu hết các dự án TĐC đã cơ bản hoàn thành việc đầu tư xây dựng CSHT, các ngành chức năng và chính quyền địa phương đã vân động di dời được nhiều hộ dân đến xây dựng nhà cửa, ổn định đời sống tại các khu TĐC.
Riêng trong năm 2013, Chi cục PTNT và các địa phương tiếp tục xây dựng tiếp 2 dự án TĐC chuyển tiếp; gồm dự án TĐC xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) và dự án TĐC Huỳnh Giản, xã Phước Hòa (huyện Tuy Phước) với tổng kinh phí gần 2,8 tỉ đồng. Đến nay, dự án TĐC xã Nhơn Hải đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng, đang tiến hành bố trí đất ở cho người dân xây dựng nhà cửa. Dự án TĐC thôn Huỳnh Giản đang trong quá trình đền bù, giải tỏa để triển khai san lấp mặt bằng, xây dựng hạ tầng.
● Hiện nay, tại nhiều khu TĐC, tuy CSHT được xây dựng khá tốt, nhưng tiến độ di dời rất chậm, nhiều hộ dân vẫn còn tâm lý “sợ” đến nơi TĐC mới. Vậy đâu là nguyên nhân của tình trạng này?
- Qua làm việc với chính quyền địa phương và người dân sống tại các vùng sạt lở nguy hiểm, nguyên nhân bà con chậm di dời đến các địa điểm TĐC là do đa số còn nghèo, khả năng tài chính hạn hẹp, trong khi mức hỗ trợ di dời của Nhà nước còn thấp. Hiện nay, tuy mức hỗ trợ của Nhà nước được nâng từ 10 triệu đồng lên mức 20 triệu đồng/hộ, nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu vốn xây dựng nhà cửa của người dân.
Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ còn chủ quan. Do cuộc sống, nghề nghiệp sinh sống của họ đã gắn liền với nơi ở cũ từ lâu đời, nên nhiều hộ chưa muốn di dời đến nơi ở mới. Một số dự án TĐC triển khai thi công chậm là do nguồn vốn bố trí hàng năm của Trung ương và tỉnh còn thiếu, công tác đền bù, giải tỏa gặp nhiều khó khăn dẫn đến việc triển khai xây dựng CSHT không đồng bộ, ảnh hưởng đến công tác di dời TĐC.
Trong năm 2013, UBND tỉnh đã phân bổ nguồn kinh phí 8,19 tỉ đồng nhằm hỗ trợ di dời cho 409 hộ dân vùng sạt lở nguy hiểm. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, mới chỉ có 73 hộ gia đình đã nhận tiền di dời với số kinh phí gần 1,5 tỉ đồng; còn lại trên 300 hộ chưa chịu nhận tiền để di dời. Chi cục đang tích cực phối hợp với chính quyền các địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động để người dân nhanh chóng di dời, đến xây dựng nhà cửa và sinh sống ổn định tại các khu TĐC mới trước khi mùa mưa lũ đến.
● Theo Ban chỉ huy Phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, ở các vùng ven biển tỉnh ta hiện còn khá nhiều khu dân cư bị sạt lở nguy hiểm, thường xuyên bị sóng biển đe dọa. Chi cục đã có phương án gì để giải quyết vấn đề này?
- Để đáp ứng nhu cầu TĐC của người dân ở các vùng sạt lở nguy hiểm, UBND tỉnh vừa ban hành Quyết định số 578/QĐ-UBND phê duyệt Dự án rà soát, bổ sung quy hoạch bố trí dân cư các vùng có nguy cơ thiên tai trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2013-2015 và định hướng đến năm 2020.
Theo Quyết định được phê duyệt, giai đoạn 2013-2020, toàn tỉnh sẽ có 43 dự án khu dân cư được triển khai xây dựng, bố trí chỗ ở cho 9.520 hộ dân, tổng vốn đầu tư gần 640 tỉ đồng. Riêng giai đoạn 2013-2015, tỉnh ta tiếp tục hoàn thành 3 dự án đang triển khai thực hiện gồm khu TĐC xã Nhơn Hải, khu TĐC Huỳnh Giản, khu TĐC xã Mỹ Thắng; xây dựng 20 dự án mới để di dời TĐC tại chỗ cho 2.790 hộ dân. Giai đoạn 2016-2020, xây dựng 23 dự án mới để di dời TĐC và ổn định chỗ ở cho 5.105 hộ dân.
Hiện UBND tỉnh đã có chủ trương cho phép lập thủ tục xây dựng các dự án TĐC cho người dân vùng sạt lở nguy hiểm xã Tây Phú (Tây Sơn); dự án TĐC Gò Núi Một, xã An Tân (An Lão), dự án TĐC xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) và dự án nâng cấp đê kè, ổn định chỗ ở cho hơn 30 hộ dân ở thôn Nhơn Thuận, xã Nhơn Thành (thị xã An Nhơn). Chi cục đang tích cực phối hợp với chính quyền các địa phương khẩn trương khảo sát, quy hoạch, lập dự toán đầu tư các địa điểm TĐC nhằm triển khai thực hiện kịp thời khi được bố trí nguồn kinh phí.
● Cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)