Kinh tế biển Hoài Nhơn:
Hiệu quả cao song chưa bền vững
Kinh tế biển là thế mạnh của huyện Hoài Nhơn, có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Tuy nhiên, kinh tế biển ở Hoài Nhơn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có.
Thời điểm xảy ra mưa bão, khu neo đậu tránh bão Tam Quan thường bị quá tải, không đảm bảo an toàn cho tàu thuyền của ngư dân.
- Trong ảnh: Một góc khu neo đậu tránh bão Tam Quan.
Nhiều năm qua, huyện Hoài Nhơn đã tập trung đầu tư phát triển mạnh kinh tế biển và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đưa kinh tế biển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương. Đáng chú ý là từ năm 2008 đến nay, các chính sách hỗ trợ dân sinh, hỗ trợ nhiên liệu, thiết bị máy móc… được thực hiện tốt đã góp phần cho ngư dân Hoài Nhơn có điều kiện đóng mới, nâng công suất tàu cá, mua sắm trang thiết bị và ngư lưới cụ, mở rộng ngư trường, bám biển dài ngày khai thác thủy sản hiệu quả hơn. Năm 2012, ngư dân trong huyện đã đóng mới 180 tàu cá công suất lớn; 6 tháng đầu năm 2013 đã đóng mới 80 tàu cá, công suất bình quân 300 CV trở lên/tàu.
Hoài Nhơn là địa phương có đội tàu cá lớn nhất tỉnh với 2.395 tàu, tổng công suất 445.000 CV, trong đó có 1.600 tàu công suất từ 90 CV trở lên. Ngư dân Hoài Nhơn đã thành lập 204 tổ đoàn kết và 1 HTX khai thác thủy sản để hỗ trợ nhau trong việc tìm ngư trường, giúp đỡ nhau khi gặp hoạn nạn, thay phiên vận chuyển sản phẩm vào bờ… mang lại hiệu quả thiết thực.
Có tàu lớn và tương trợ nhau trong sản xuất, ngư dân Hoài Nhơn mạnh dạn vươn khơi khai thác xa bờ bằng các nghề như câu cá ngừ đại dương, câu mực, vây rút chì và một số nghề đánh bắt cá nổi, sản lượng hải sản khai thác ngày càng tăng. Năm 2012, ngư dân Hoài Nhơn đã khai thác được 42.000 tấn hải sản, trong đó có 9.300 tấn cá ngừ đại dương; 7 tháng đầu năm 2013 khai thác được 25.500 tấn, trong đó có 5.050 tấn cá ngừ đại dương.
Cơ sở hạ tầng và dịch vụ hậu cần nghề cá ở Hoài Nhơn được đầu tư phát triển. Khu neo đậu tàu thuyền đã được Nhà nước đầu tư khá hoàn chỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân neo đậu và bán sản phẩm, chuẩn bị “tổn” để ra khơi. Trên địa bàn huyện có 3 doanh nghiệp và 6 cơ sở dịch vụ thu mua, chế biến hải sản và 30 cơ sở chuyên cung cấp nước đá cho ngư dân.
Theo ông Phạm Trương, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn: Những năm qua, giá trị sản xuất ngư nghiệp của Hoài Nhơn tăng bình quân trên 18%/năm. Hàng năm nghề khai thác thủy sản đã giải quyết việc làm cho trên 15.000 lao động trực tiếp và trên 3.000 lao động làm dịch vụ hậu cần nghề cá tại địa phương. Đời sống vật chất và tinh thần người dân ở các xã ven biển ngày càng được cải thiện.
Tuy nhiên, ông Phạm Trương cũng cho biết việc phát triển kinh tế biển của huyện Hoài Nhơn đã và đang gặp nhiều khó khăn. Dịch vụ hầu cần nghề cá ở đây tuy phát triển, nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, nhất là trong thời gian cao điểm của mùa khai thác thủy sản, lượng dầu, nước đá và lương thực không đủ cung cấp cho số lượng lớn tàu cập bến, đã làm ảnh hưởng đến thời gian “mở biển” của ngư dân. Hệ thống hạ tầng của các cơ sở dịch vụ thu mua thủy sản chủ yếu là thủ công, sản phẩm vào bờ không được bảo quản kịp thời làm cho chất lượng và giá trị sản phẩm giảm; cùng với sự ép giá của thương lái đã gây tổn thất về kinh tế cho ngư dân.
Mặt khác, tuy cửa biển Tam Quan được xác định là một trong những vị trí neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền nghề cá cấp vùng ven biển Trung bộ, có khả năng chứa 1.000-1.200 tàu cá, song số lượng tàu thuyền của ngư dân trong huyện đã là 2.395 tàu. Ngoài ra, trong những tháng mưa bão, khu neo đậu tránh trú bão Tam Quan còn tiếp nhận thêm từ 250-300 tàu cá của huyện Phù Mỹ và tỉnh Quảng Ngãi, nên khu neo đậu thường xuyên bị quá tải. Công tác phòng cháy chữa cháy ở đây cũng rất hạn chế, nếu xảy ra hỏa hoạn thì hậu quả rất khó lường. Bên cạnh đó, cửa biển Tam Quan luồng lạch nhỏ hẹp, thường bị bồi lấp, trong khi tàu thuyền của ngư dân ngày càng lớn, nên việc ra vào cửa biển này vừa khó khăn lại không an toàn.
Trước tình hình này, huyện Hoài Nhơn đang tăng cường các giải pháp phát huy tiềm năng và lợi thế sẵn có; đồng thời tập trung nguồn lực khắc phục những hạn chế, khó khăn, nhằm hướng đến phát triển kinh tế biển bền vững.
PHẠM TIẾN SỸ