Xây dựng cánh đồng mẫu lớn vụ Hè Thu:
Giảm chi phí, tăng hiệu quả
Trong vụ sản xuất Hè Thu (HT) năm nay, ngành Nông nghiệp tỉnh đã xây dựng 45 cánh đồng mẫu lớn (CÐML) sản xuất lúa, tổng diện tích 1.833 ha. Qua triển khai thực hiện CÐML đã giúp nông dân thực hiện tốt việc áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất một cách đồng bộ, hiệu quả, góp phần tăng năng suất, sản lượng, tăng thu nhập.
Năng suất, hiệu quả cao
Thực hiện chủ trương của UBND tỉnh về tăng cường xây dựng CĐML trong sản xuất lúa vụ HT năm nay, Phòng NN-PTNT huyện Phù Cát phối hợp với Công ty cổ phần giống cây con Ninh Bình xây dựng CĐML diện tích 46,5 ha với 165 hộ nông dân tham gia tại cánh đồng thôn Đại Hữu, xã Cát Nhơn, bằng giống lúa Hoa Ưu 109. Trong quá trình sản xuất, nhờ ứng dụng đồng bộ các tiến bộ KHKT, giống lúa Hoa Ưu cho năng suất khá cao - bình quân 71,34 tạ/ha, cao hơn năng suất ruộng đối chứng sản xuất bằng giống lúa ĐB6 hơn 8 tạ/ha. Doanh thu đạt gần 40 triệu đồng/ha/vụ, sau khi trừ chi phí còn lãi ròng trên 19 triệu đồng/ha; cao hơn ruộng đối chứng 7,6 triệu đồng/ha.
Vụ HT này, nông dân Nguyễn Văn Sinh, ở thôn Đại Hữu, xã Cát Nhơn (Phù Cát), tham gia CĐML sản xuất 6 sào ruộng bằng giống Hoa Ưu 109, thu hoạch hơn 4,3 tấn lúa, tăng hơn 400 kg so với sản xuất vụ Đông Xuân trên cùng diện tích. Ông Sinh rất phấn khởi bởi chưa bao giờ 6 sào ruộng của ông đạt sản lượng cao như vậy. Ông cho biết: “Làm giống lúa Hoa Ưu 109 nông dân tụi tui giảm được nhiều khoản chi phí. Trước tiên là khâu giống, trước nay bà con quen sạ 7 - 8 kg giống/sào, nay giống Hoa Ưu 109 chỉ sạ 5kg/sào nhưng lúa đẻ nhánh khỏe nên vẫn dày kín ruộng. Rồi nhờ địa phương triển khai xây dựng CĐML, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn cách chăm sóc lúa theo phương pháp “5 giảm 3 tăng” nên tiết kiệm đáng kể chi phí sản xuất”.
Tại huyện Hoài Nhơn, vụ HT năm nay, Phòng Kinh tế huyện phối hợp với Công ty cổ phần Nữ hoàng Châu Á triển khai xây dựng CĐML tại thôn Thái Lai, xã Hoài Xuân với diện tích 36 ha, 215 hộ nông dân tham gia. Phía doanh nghiệp (DN) chịu trách nhiệm cung ứng giống lúa lai SUT 89 cho bà con sản xuất và ký hợp đồng bảo hiểm năng suất lúa đạt từ 70 tạ/ha trở lên, cử cán bộ kỹ thuật phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện tổ chức tập huấn đầu vụ, hỗ trợ thuốc trừ sâu và phân bón lá để nông dân chăm sóc lúa.
Mới đây, Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn đã phối hợp với Công ty cổ phần Nữ hoàng Châu Á tổ chức hội thảo mô hình CĐML sản xuất lúa lai SUT 89. Kết quả, giống lúa lai SUT 89 sản xuất trong vụ HT có thời gian sinh trưởng 105-110 ngày, đẻ nhánh khỏe, kháng sâu bệnh tốt, năng suất lúa bình quân tại CĐML đạt 76,7 tạ/ha, cao hơn giống lúa đối chứng sản xuất bằng giống TBR-1 là 8,2 tạ/ha. Theo tính toán, doanh thu từ CĐML đạt trên 42 triệu đồng/ha/vụ, lãi ròng gần 18,5 triệu đồng/ha/vụ.
Tiếp tục nhân rộng
Không riêng hai huyện nói trên, nhiều CĐML ở các địa phương trong tỉnh đều đạt hiệu quả cao. Theo đánh giá của Sở NN-PTNT, nhờ đưa các giống lúa mới có tiềm năng năng suất cao, chất lượng gạo tốt vào sản xuất, cùng áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, nên năng suất lúa tại CĐML đạt bình quân 65 tạ/ha, cao hơn năng suất lúa bình quân vụ HT toàn tỉnh trên 8 tạ/ha. Đáng chú ý là một số giống lúa mới đưa vào sản xuất tại CĐML như: Hoa Ưu 109, Sut 89, ĐV 108, TBR 36, TH 3-3, PAC 807… cho năng suất trên 70 tạ/ha.
Theo ông Hồ Ngọc Hùng, hiện có hơn 10 DN đang cùng với ngành Nông nghiệp tỉnh và các địa phương tham gia xây dựng CĐML, hỗ trợ nông dân đầu tư sản xuất. Hầu hết CĐML thực hiện trên địa bàn tỉnh đều hội đủ các tiêu chí của Bộ NN-PTNT đề ra, như: Có quy hoạch vùng sản xuất phù hợp với quy hoạch chung; có quy mô từ 30-50 ha trở lên, nông dân tự nguyện tham gia sản xuất; có DN tham gia hỗ trợ vật tư, thuốc bảo vệ thực vật; chính quyền địa phương và HTXNN thực hiện một số dịch vụ, cam kết hỗ trợ về kỹ thuật, tổ chức sản xuất; hiệu quả kinh tế mô hình cao hơn bình thường, đảm bảo nông dân có lãi từ 40% trở lên.
Ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Các CĐML trên địa bàn tỉnh trong vụ HT đều đạt được mục tiêu đề ra, hiệu quả kinh tế khá cao, năng suất tăng so với ruộng đối chứng. Nhờ áp dụng có hiệu quả phương pháp “3 giảm 3 tăng; 5 giảm 3 tăng”, giảm được giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nước tưới, giảm thất thoát sau thu hoạch; tăng năng suất, sản lượng và hiệu quả kinh tế. Thực hiện CĐML đã giúp quản lý dịch hại tổng hợp tốt, áp dụng chuẩn mực IPM từ khâu phân bón đến khâu bảo vệ thực vật. Trên toàn bộ cánh đồng chỉ sử dụng một loại giống lúa có năng suất, chất lượng cao, thay cho việc sử dụng nhiều loại giống như trước đây. Sản xuất mang tính bền vững, hạn chế dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, tránh ô nhiễm môi trường. Đây còn là kết quả của sự phối hợp, liên kết “4 nhà” gồm: Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông, DN.
Điều đáng mừng là qua triển khai thực hiện CĐML, nông dân đã áp dụng tốt các tiến bộ KHKT vào thực tế sản xuất, nên đã giảm được chi phí đầu vào, nâng cao năng suất, tăng lợi nhuận trên một đơn vị diện tích. Thông qua việc xây dựng CĐML, Nhà nước và nhà khoa học đều đã rút ra được những bài học kinh nghiệm trong việc điều hành, chỉ đạo, quy hoạch sản xuất và chuyển giao tiến bộ KHKT, phòng trừ sâu bệnh… cho nông dân. Bà con nông dân có điều kiện tiếp cận và áp dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất, tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt, nâng cao hiệu quả đầu tư. DN có điều kiện tiêu thụ được sản phẩm, chủ động hoạt động sản xuất kinh doanh. Như vậy, thực hiện CĐML mang lại rất nhiều lợi ích, góp phần thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển bền vững. Trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục triển khai xây dựng CĐML trong sản xuất lúa và mở rộng sang các loại cây trồng cạn khác để nông dân tăng thu nhập.
NGUYỄN HÂN