Tỉ lệ học sinh cận thị đang tăng cao
Kết quả từ các đợt khám xác định tật khúc xạ tại các trường học cho thấy, tật khúc xạ ở nhóm đối tượng học sinh đang tăng nhanh. Tật khúc xạ làm thị lực suy yếu, khó nhìn.
Có ba bệnh tật khúc xạ phổ biến nhất là: Cận thị - khó nhìn thấy rõ các vật ở xa; viễn thị: khó nhìn thấy rõ các vật ở gần; loạn thị - có thể làm méo mó đồ vật do một giác mạc cong không đều, lớp vỏ bọc rõ ràng của nhãn cầu. Tật khúc xạ phổ biến ở nhóm đối tượng học sinh là cận thị.
Bác sĩ Bệnh viện Mắt tỉnh khám xác định tật khúc xạ cho học sinh tại một trường học ở TP Quy Nhơn.
Nhiều học sinh bị cận
Tật khúc xạ thường bắt nguồn từ quá trình học tập và giải trí thiếu khoa học ở trẻ; có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng điều tiết của đôi mắt và chất lượng học tập. Theo số liệu thống kê của Bệnh viện Mắt tỉnh, từ ngày 1.1 - 30.8.2017 có 5.928 lượt trẻ em đến khám tật khúc xạ, trong đó có tới 3.636 lượt trẻ em bị tật khúc xạ, chiếm tỉ lệ trên 61%.
Năm 2016, kết quả điều tra từ các đợt khám xác định tật khúc xạ tại các trường học ở TP Quy Nhơn của Bệnh viện Mắt tỉnh cho thấy, khi khám sàng lọc 3.005 học sinh tại 16 trường và đã phát hiện 1.217 học sinh bị tật khúc xạ (chiếm 40,5%); năm 2017 đã khám sàng lọc 3.753 học sinh tại 33 trường và đã phát hiện 1.924 học sinh bị tật khúc xạ (51%). Như vậy, số học sinh bị tật khúc xạ đã tăng cao trong nhiều năm qua và hầu hết ở hình thức cận thị.
Điểm đáng quan tâm là tật khúc xạ học đường xảy ra khá sớm, thường thì khi trẻ giảm thị lực rõ ràng, phụ huynh và nhà trường mới biết. Nếu quan tâm và phổ biến những kiến thức phòng tránh sớm rõ ràng sẽ tốt hơn cho trẻ.
Nguyên nhân và cách phòng tránh
Cho đến nay, nguyên nhân thực sự gây ra tật khúc xạ và tiến triển của tật này vẫn chưa được biết rõ. Các bằng chứng cho thấy tật khúc xạ trẻ em tiến triển là do sự kết hợp của các yếu tố gen và môi trường.
BS CKI. Phan Thị Thu Hà - Khoa Khám bệnh (Bệnh viện Mắt tỉnh) cho biết: “Trẻ có bố mẹ tật khúc xạ thường hay dễ bị tật khúc xạ hơn, và trẻ có thời gian hoạt động trong nhà nhiều hoặc nhìn gần nhiều như đọc sách, xem tivi, chơi game thì có nhiều nguy cơ bị tật khúc xạ cao hơn trẻ dành thời gian nhiều cho hoạt động ngoài trời. Khi trẻ học tập, đọc sách trong điều kiện thiếu ánh sáng; kích thước bàn ghế không phù hợp, ngồi sai tư thế; đọc sách báo, xem ti vi, vi tính nhiều và liên tục dễ bị tật khúc xạ”.
Những biểu hiện ở trẻ khi bị tật khúc xạ là xem chữ trên bảng phải nheo mắt, nghiêng đầu, đọc viết chậm, dễ bị lỗi, đọc sách và xem ti vi, máy tính phải nhìn gần hơn so với trẻ bình thường, nhìn xa không rõ; trẻ la kêu nhức mắt, nhức đầu, học hành sút kém.
Khi trẻ có các biểu hiện như vậy cần đi khám mắt càng sớm càng tốt. Nếu bị tật khúc xạ phải đeo kính sớm và đúng độ, được ưu tiên ngồi ở nơi gần bảng và đủ ánh sáng để không làm tăng độ tật khúc xạ, ảnh hưởng đến việc học tập.
“Hiện nay chưa thể chữa khỏi tật khúc xạ ở trẻ em và một trong những cách hữu hiệu nhất để ngăn ngừa tật khúc xạ hoặc để làm giảm sự tiến triển tật khúc xạ là gia đình cần hướng dẫn cho trẻ có thói quen chăm sóc mắt tốt như: Giữ đúng tư thế khi ngồi học: ngồi thẳng lưng, hai chân khép, hai bàn chân để ngay ngắn sát nền nhà, cúi đầu 10-150; cầm vật để nhìn gần cách mắt ít nhất 30 cm, và cố gắng ngồi đọc hơn nằm đọc; xem ti vi ở khoảng cách ít nhất 2 m; màn hình máy tính cách mắt ít nhất 50 cm. Ánh sáng trong phòng cần được đảm bảo đủ để đọc, để sử dụng máy tính hoặc xem ti vi, tuy nhiên không được gây chói. Khuyến khích trẻ nên nghỉ ngơi sau khi đọc sách hoặc xem tivi theo chu kỳ khoảng 30 - 40 phút cho mắt nghỉ vài phút; nhìn xa ra ngoài cửa sổ và tập những bài thư giãn mắt”, BS.Hà lưu ý.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp có thể mang lại những tác động tích cực trong việc phòng ngừa và chữa trị tật khúc xạ. Nhiều kết quả nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các chất dinh dưỡng có thể giúp phòng ngừa tật khúc xạ cho trẻ bao gồm vitamin A, C, E, vitamin B6, B9 và B12.
Khi trẻ thiếu ngủ, mắt phải làm việc nhiều, liên tục nên thị lực giảm dần, dễ dẫn đến tật khúc xạ. Vì thế phụ huynh nên khuyến khích trẻ dành nhiều thời gian cho hoạt động ngoài trời và đảm bảo cho trẻ ngủ đủ từ 8 - 10 giờ mỗi ngày, giảm hợp lý cường độ học tập.
THÙY VY (Trung tâm TT - GDSK tỉnh)