Dạy các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh cấp THCS ở Quy Nhơn: Thận trọng
Từ năm học 2016-2017, một số trường THCS ở Quy Nhơn đã tổ chức dạy một vài tiết Toán bằng tiếng Anh. Sang năm học 2017-2018, một trường bắt đầu tăng số lượng những tiết học này.
Tiết Toán dạy bằng tiếng Anh của cô giáo Nguyễn Thị Loan Anh tại lớp 8A6 Trường THCS Lê Hồng Phong.
Học sinh háo hức dù không nghe và hiểu trọn
Buổi học ngày 20.9, sau khi kết thúc tiết học môn Toán với bài “Phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp đặt nhân tử chung”, do cô giáo Nguyễn Thị Loan Anh dạy bằng tiếng Anh, giống như một số bạn bè, em Phạm Trung Hiếu, học sinh lớp 8A6 Trường THCS Lê Hồng Phong cho biết: Dù không nghe đủ và hiểu được hết tất cả những câu cô giáo nói, nhưng em hiểu bài. Em háo hức đón chờ tiết học này và thấy khá thú vị.
Theo các chuyên gia giáo dục, ở góc độ quản lý giáo dục, rào cản hiện nay của việc này là đa số giáo viên chưa đảm bảo năng lực ngoại ngữ. Học sinh dù được học tiếng Anh từ lớp 3 nhưng lên đến lớp 6, nhiều em vẫn chưa thể tiếp cận những giờ học các môn khoa học tự nhiên với lượng nội dung kiến thức, từ ngữ mới bằng tiếng Anh. Vẫn còn rất đông người nghĩ, học Toán bằng tiếng Việt chưa xong, tiếng Anh làm sao ổn, và cách nghĩ này không phải là không có cơ sở.
Tuy nhiên, việc dạy học bằng tiếng Anh ở các môn tự nhiên buộc chính các giáo viên phải tự trau dồi, nâng cao khả năng ngoại ngữ để có điều kiện tiếp cận với tài liệu từ nhiều nguồn.
Không chọn lớp có học sinh khá, giỏi tiếng Anh như hai tiết dạy của năm trước ở lớp 7, lần này, cô Loan Anh quyết định chọn một lớp 8 với đa số học sinh có năng lực tiếng Anh ở mức trung bình. Cô cho biết: “Hầu hết các em tỏ ra hứng thú và sôi nổi trong giờ học. Điều làm tôi ngạc nhiên là một số em đã mua hẳn cuốn sách song ngữ Toán 8 dù tôi đã thông báo rằng chỉ dạy một tiết bằng tiếng Anh thôi”.
Hầu hết các trường THCS đều chọn Toán là môn đầu tiên triển khai dạy học bằng tiếng Anh. Theo các hiệu trưởng, điều này là hợp lý vì so với các môn khác, môn Toán có vẻ “dễ dạy” hơn bởi có nhiều công thức, phép toán. “Năm ngoái, trường tổ chức dạy 6 tiết Toán bằng tiếng Anh ở hai khối lớp 6 và 7 (3 tiết/khối). Năm nay, tiếp tục dạy 6 tiết Toán ở hai khối này và mở rộng thêm 3 tiết ở khối 8. Dự kiến, năm tới sẽ tiến hành dạy ở khối 9”, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Hồng Phong Lê Thanh Thủy trao đổi.
Tạo động lực mới
Theo ông Lê Minh Tiến, Phó Trưởng phòng Phòng GD&ĐT TP Quy Nhơn, việc dạy các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh ở cấp THCS chỉ mang tính khuyến khích. Các trường tự nguyện thực hiện, chỉ triển khai một vài tiết trong cả năm học. Năm ngoái, sau khi Phòng phát động, có Trường THCS Lê Hồng Phong, Lương Thế Vinh, Quang Trung hưởng ứng.
Là người đã dự giờ tiết dạy Toán của cô giáo Nguyễn Thị Loan Anh vào hôm 20.9, ông Trần Văn Cơ, Trưởng Phòng Giáo dục trung học (Sở GD&ĐT) đánh giá: Khả năng sử dụng tiếng Anh của cô giáo đứng lớp tốt, đảm bảo hoàn thành nội dung tiết Toán (đạt cấp độ 3). Từ tiết dạy của cô Loan, ông Cơ thừa nhận có rất nhiều khó khăn trong việc triển khai dạy các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh cấp THCS nhưng cũng động viên “đừng ngại khó”.
“Khác với học tiếng Anh trong giờ tiếng Anh, tiếng Anh trong giờ Toán sẽ đưa học sinh đến một không gian khác, học sinh có thêm môi trường để tiếp tục rèn luyện các kỹ năng, có trải nghiệm mới việc sử dụng tiếng Anh. Thật ra, tiếng Anh dùng trong lớp học ở tiết Toán, trừ một số từ chuyên ngành, còn lại chủ yếu vẫn là ngôn ngữ giao tiếp, giúp học sinh có thêm cơ hội nâng cao năng lực tiếng Anh của mình”, ông Cơ phân tích.
Cũng theo ông Cơ, trên thực tế, đang có một số ít giáo viên có khả năng đáp ứng được việc dạy các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh như cô Loan Anh, và nên tạo điều kiện cho họ phát triển. Tại thời điểm này, khi chưa thể triển khai rộng rãi, mọi thứ chỉ mới manh nha thì hãy bắt đầu bằng những bước nhỏ, nhóm nhỏ. Khi làm được thì nhóm nhỏ sẽ lan tỏa, trải rộng ra.
Thầy và trò cùng phải nỗ lực
Nếu chỉ nắm vững những thuật ngữ về chuyên ngành thì chưa đủ, vì lẽ trong suốt giờ giảng, thầy cô đứng lớp còn phải điều khiển lớp học, trao đổi với các em; thậm chí để truyền đạt tốt nội dung bài học, trao đổi ý kiến với học sinh, đôi khi các thầy cô còn phải đề cập đến những chuyện hoàn toàn không phải là Toán học. Tuy nhiên, không chỉ giáo viên cần nỗ lực hơn nữa trong nâng cao khả năng tiếng Anh, mà cả học sinh cũng phải cố gắng rất nhiều để tiếp thu kiến thức và phản hồi ý kiến của mình. Nói cách khác, cả thầy và trò cùng phải nỗ lực.
Dù đã mấy năm tích cực triển khai thực hiện việc dạy các môn tự nhiên bằng tiếng Anh nhưng Trường THPT chuyên Lê Quý Ðôn (TP Quy Nhơn) vẫn còn không ít khó khăn. Thầy giáo Võ Quốc Thành, người đã dạy một số tiết Toán bằng tiếng Anh chia sẻ: “Muốn thực hiện một tiết dạy bằng tiếng Anh, thì trong 2-3 tiết học trước đó, tôi phải cung cấp đủ cho học sinh lượng thuật ngữ tiếng Anh cần dùng. Chẳng hạn, trên bảng này có một số từ chuyên ngành như: tính mô đun của số phức, số phức liên hợp, phương trình bậc hai… Năng lực tiếng Anh của các em không đồng đều nên trong quá trình giảng, tôi phải tìm cách diễn giải quen thuộc, trong sáng và dễ nhớ để em nào nghe cũng hiểu được”.
NGỌC TÚ