Chương trình quản lý tổng hợp đới bờ:
Đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng
Chương trình 158 (QĐ 158/2007/QĐ-TTg) của Chính phủ ra đời nhằm tăng cường năng lực quản lý, bảo vệ, sử dụng và khai thác tài nguyên môi trường biển phục vụ phát triển bền vững nền kinh tế biển tại các tỉnh, thành phố ven biển Bắc Trung Bộ (BTB) và Duyên hải Trung bộ (DHTB) thông qua phương pháp tiếp cận quản lý tổng hợp đới bờ (QLTHĐB). Trong đó, công tác truyền thông về QLTHĐB rất quan trọng, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng.
Truyền thông đi trước
Tại Hội nghị tập huấn truyền thông về QLTHĐB được tổ chức tại Bình Định, ông Dương Văn Thái - Chánh văn phòng Cục Quản lý Khai thác biển và hải đảo (QLKTB-HĐ - thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam), Chủ nhiệm Dự án Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình truyền thông về QLTHĐB cho dải ven biển BTB và DHTB giai đoạn 2011-2013 - cho biết: Dự án được triển khai tại 14 tỉnh, thành ven biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận, nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi cộng đồng về QLTHĐB và phát triển bền vững tại dải ven biển vùng BTB và DHTB. Những điểm chính của chiến lược truyền thông của Dự án như: Xác định đối tượng dự án, điều tra khảo sát xác định nhu cầu, xây dựng khung, nội dung và tài liệu truyền thông, tuyển chọn tập huấn cho các truyền thông viên, tổ chức truyền thông bằng nhiều phương pháp như trực tiếp, gián tiếp…
Để thực hiện tốt Chương trình QLTHĐB, công tác truyền thông phải đi trước một bước, phấn đấu trong năm 2013, trên 50% lãnh đạo, cán bộ, công chức tại 14 tỉnh BTB và DHTB (từ Thanh Hóa đến Bình Thuận) được nâng cao nhận thức về QLTHĐB. Trên 20% các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân hoạt động vùng bờ tại 14 tỉnh, thành phố nói trên được nâng cao nhận thức về QLTHĐB, đồng thời cam kết thực hiện theo nguyên tắc phát triển bền vững; trên 30% dân cư đang có các hoạt động khai thác, sử dụng gắn với tài nguyên và môi trường vùng bờ được phổ biến kiến thức, nhằm nâng cao nhận thức về giá trị tài nguyên vùng bờ và nguyên tắc thực hiện QLTHĐB.
Cũng theo ông Dương Văn Thái: Trong tháng 7.2013, Cục QLKTB-HĐ đã phối hợp với các đơn vị có liên quan, Sở TN-MT các tỉnh, thành phố vùng dự án tổ chức các lớp tập huấn về QLTHĐB. Trong thời gian từ nay đến cuối năm, Dự án sẽ tiếp tục thực hiện nhiều hoạt động phong phú như: Tổ chức hội nghị, báo cáo viên, tuyên truyền viên, họp nhóm, làm thí điểm và đến từng hộ gia đình tổ chức tư vấn cũng như sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng, phát tờ rơi để gửi thông điệp về QLTHĐB tới tất cả các nhóm đối tượng của 14 tỉnh BTB và DHTB. Trong đó, cộng đồng dân cư ven biển là nhóm đối tượng quan trọng cần tập trung truyền thông, nâng cao nhận thức cũng như năng lực quản lý để ra được quyết định đúng đắn về định hướng phát triển gắn với bảo vệ môi trường biển.
Hoạt động QLTHĐB ở Bình Định
Cuối tháng 7.2013, tại TP Quy Nhơn, Cục QLKTB-HĐ đã phối hợp với Sở TN-MT tổ chức Hội nghị tập huấn truyền thông về QLTHĐB cho các sở, ngành, địa phương trong tỉnh có liên quan, và một lớp tập huấn cho cộng đồng dân cư, các doanh nghiệp ở các địa phương ven biển của tỉnh. Hội nghị nhằm mục tiêu tăng cường năng lực quản lý, bảo vệ, khai thác và sử dụng tài nguyên, môi trường phục vụ phát triển bền vững thông qua áp dụng phương thức QLTHĐB.
Tại Hội nghị, lãnh đạo Cục QLKTB-HĐ đã giới thiệu Quyết định số 158/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình QLTHĐB vùng BTB và DHTB đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Dự án Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình truyền thông về QLTHĐB cho dải ven biển BTB và DHTB giai đoạn 2011-2013; cùng một số văn bản liên quan của Bộ TN-MT. PGS-TSKH Nguyễn Tác An, Phó Chủ tịch Hội KHKT Biển Việt Nam, giới thiệu chuyên đề “Khái niệm, mục tiêu QLTHĐB, cơ hội và thách thức”; phổ biến một số nội dung về công tác quản lý, sử dụng, giá trị tài nguyên thiên nhiên, vấn đề môi trường vùng bờ; các nguyên tắc tổ chức thực hiện, bài học kinh nghiệm và thực tiễn triển khai QLTHĐB tại Việt Nam…
Theo đánh giá chung, Hội nghị tập huấn đã giúp các đối tượng tham dự nâng cao kiến thức cơ bản và tích hợp thêm kiến thức chuyên sâu về QLTHĐB, nắm bắt được các văn bản quy định của Nhà nước về QLTHĐB, có thêm kỹ năng chuyên sâu để tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân địa phương; đảm bảo sự thành công của các hoạt động truyền thông QLTHĐB nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ, sử dụng và khai thác tài nguyên, môi trường vùng ven biển hợp lý, góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Trong thời gian đến, Cục QLKTB-HĐ sẽ phối hợp với Sở TN-MT, Chi cục Biển và hải đảo tăng cường các hoạt động truyền thông về QLTHĐB. Theo Sở TN-MT, hiện tỉnh ta đang kiện toàn Ban chỉ đạo và Tổ công tác giúp việc Ban chỉ đạo xây dựng và thực hiện Dự án QLTHĐB tỉnh Bình Định. Chi cục Biển và hải đảo đang triển khai thực hiện tiểu dự án “Hỗ trợ các mô hình đồng quản lý nhằm bảo tồn nguồn giống và giảm thiểu khai thác hủy diệt tại đầm Đề Gi” với mục tiêu hỗ trợ duy trì hoạt động các mô hình đồng quản lý đã được hình thành; hỗ trợ 2 tổ tự quản khu vực cồn Ghẹ và cồn Xà Lãng hoạt động. Đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng; tăng cường năng lực thể chế, tuần tra, kiểm soát bảo vệ nguồn lợi thủy sản và giảm thiểu khai thác hủy diệt tại đầm Đề Gi, nhằm góp phần thay đổi nhận thức, hành vi của người dân trong việc quản lý, sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo theo hướng phát triển bền vững.
Bài và ảnh: NGUYÊN VŨ