Triển khai xét tặng các danh hiệu cho nghệ nhân: Chú trọng lấy ý kiến của cộng đồng dân cư
Thực hiện Kế hoạch triển khai xét tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 2 - năm 2018 của UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương liên quan đã phối hợp tổ chức lấy ý kiến của cộng đồng dân cư về nghệ nhân.
Nghệ nhân Đinh Y Băng (huyện Vĩnh Thạnh) đã được lấy ý kiến cộng đồng dân cư ở địa phương để làm hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NNƯT.
Triển khai việc xét tặng danh hiệu năm nay, tỉnh ta đang lập hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân (NNND) cho 5 người, danh hiệu Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) cho 9 người. Để đảm bảo cho việc lấy ý kiến của cộng đồng dân cư diễn ra theo đúng quy định, cơ quan thường trực của Hội đồng cấp tỉnh là Sở VH-TT đã thành lập 2 tổ giám sát. Tháng 9.2017, các thành viên tổ giám sát đã về tham dự, hướng dẫn thêm tại các buổi lấy ý kiến được tổ chức tại các phường, xã của TP Quy Nhơn, TX An Nhơn và các huyện Tuy Phước, Hoài Nhơn, Hoài Ân, Vĩnh Thạnh, Phù Cát.
Theo Nghị định 62/2014 của Chính phủ Quy định về xét tặng danh hiệu NNND, NNƯT trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể, hồ sơ đề nghị xét tặng do Hội đồng cấp tỉnh xét phải có ý kiến của cộng đồng dân cư ở cơ sở (xã, phường, thị trấn) nơi cá nhân đề nghị xét tặng đang cư trú, hoặc hội nghề nghiệp nơi cá nhân đề nghị xét tặng đang hoạt động. Ðây là một trong những bước quan trọng trong việc lập hồ sơ, nhằm ghi nhận những ý kiến đánh giá, đóng góp bám sát thực tế hoạt động của nghệ nhân.
Ông Nguyễn Văn Ngọc, Trưởng Phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và Gia đình (Sở VH-TT), phụ trách một tổ giám sát, cho biết: “Các buổi họp lấy ý kiến do lãnh đạo phường, xã nơi nghệ nhân đang cư trú chủ trì, với sự tham gia của đại diện chính quyền các hội, đoàn thể chính trị - xã hội và người dân... Ngoài ra còn có đại diện phòng VH-TT các huyện, thị xã, thành phố, Hội VHNT tỉnh đối với các nghệ nhân là hội viên. Hiện đã tiến hành xong bước lấy ý kiến cộng đồng đối với hầu hết các nghệ nhân. Nhìn chung, mọi người đều ủng hộ, đánh giá nghệ nhân ở địa phương có nhiều tâm huyết, đóng góp tích cực trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể”.
Việc đề nghị xét tặng danh hiệu NNND, NNƯT đang trong giai đoạn lập hồ sơ để trình Hội đồng cấp tỉnh thẩm định, xét chọn, sau đó mới trình lên Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ. Kết quả vẫn còn ở phía trước, nhưng nhiều nghệ nhân chia sẻ, họ thấy phấn khởi khi được biết tại cuộc họp lấy ý kiến ở địa phương đã có những đánh giá khách quan, ghi nhận những cống hiến của họ đối với di sản văn hóa phi vật thể.
NNƯT Minh Đức (66 tuổi, ở huyện Phù Cát) bộc bạch: “Sau khi được phong tặng NNƯT cách đây 2 năm, mặc dù cuộc sống còn khó khăn nhưng tôi vẫn toàn tâm toàn ý đóng góp cho bài chòi cổ. Lắng nghe các đánh giá, ghi nhận tại cuộc họp lấy ý kiến ở địa phương nhằm xét tặng danh hiệu NNND cho tôi, tôi thấy mình được động viên rất nhiều!”.
Niềm phấn khởi càng nhiều hơn đối với các nghệ nhân năm nay mới được làm hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NNƯT. Đối với họ, lần đầu được lấy ý kiến của cộng đồng dân cư ở địa phương là cơ hội để biết được nhìn nhận của mọi người về mình. “Là người nhỏ tuổi nhất trong số các nghệ nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu đợt này, quả tình rất vui khi những nỗ lực của tôi trong tham gia bảo tồn và phát huy hội đánh bài chòi cổ Bình Định nói riêng, dân ca bài chòi nói chung, đã được ghi nhận trong buổi lấy ý kiến đánh giá ở địa phương...”, nghệ nhân Nguyễn Phú (46 tuổi, ở huyện Tuy Phước), chia sẻ.
Danh hiệu NNƯT được xét tặng cho người có phẩm chất đạo đức tốt, được đồng nghiệp và quần chúng mến mộ, kính trọng; đào tạo được cá nhân đang tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; có tài năng đặc biệt xuất sắc, cống hiến to lớn, tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của địa phương... và thời gian hoạt động trong nghề từ 15 năm trở lên.
Ðối với danh hiệu NNND, ngoài những yêu cầu như NNƯT, tài năng và cống hiến của người đó phải tiêu biểu trong phạm vi cả nước; thời gian hoạt động trong nghề 20 năm trở lên và trước đó đã là NNƯT.
HOÀI THU