Hai ghi nhận về thuyết minh viên
Trong rất nhiều ấn tượng đẹp về Bình Định sau chuyến du lịch đến đây của bạn tôi dịp 2.9 năm nay, là tinh thần làm việc đầy trách nhiệm của một thuyết minh viên (TMV) trực tại điểm di tích tháp Bánh Ít.
Vì đi nhầm đường nên nhóm 4 người chúng tôi đến tháp Bánh Ít khi đã hơn 11 giờ. Nắng chói chang, gần hết giờ hành chính, chúng tôi chỉ mua vé để vào tham quan di tích mà không yêu cầu thuyết minh. 4 người hăm hở leo lên. Sau chúng tôi là một thanh niên, da ngăm, dong dỏng cao, có vẻ đã quen việc nên leo rất nhẹ nhàng. Mỗi lần dừng lại để… thở và khoan khoái trông xuống ruộng đồng, xóm làng bao la bên dưới, chúng tôi lại thấy anh nở nụ cười như khích lệ. “Vị khách tự kỷ” này (vì đi du lịch một mình - theo cách đùa và phỏng đoán của một cô bạn trong nhóm), chúng tôi đã gặp ở phòng bảo vệ lúc mua vé.
“Chúng ta đang lên cụm tháp từ phía đông và đây là tháp cổng…”, “vị khách” lên tiếng, mỉm cười nhìn chúng tôi thân thiện như chờ đợi, mời gọi. Cảm giác của chúng tôi lúc ấy là bất ngờ và xúc động, vì biết anh là TMV. Anh cũng rất ý nhị khi hỏi chúng tôi có muốn tham quan tự do, riêng tư không; muốn thuyết minh về từng tháp cụ thể hay tham quan tất cả cụm 4 tháp rồi mới nghe thuyết minh? Chúng tôi cảm nhận rõ ở anh sự nhiệt tình và lịch thiệp. Nhờ TMV này mà chuyến tham quan, tìm hiểu về tháp Bánh Ít của chúng tôi thú vị và đáng nhớ hơn rất nhiều. Nhóm tôi rời di tích khi đã quá 12 giờ, vừa lúc một nhóm khách khác đông hơn, có những người trung niên đến. Chúng tôi lại thấy người TMV nọ lặng lẽ đi sau tốp khách tham quan…
Nhưng không phải TMV nào cũng yêu nghề, giàu tinh thần trách nhiệm và đáng mến như thế. Có dịp dự nhiều triển lãm hay trưng bày trong tỉnh, nội dung mang tính chất tuyên truyền nhân những dịp lễ, sự kiện chính trị, tôi chứng kiến một số TMV làm việc với tinh thần “nhiệt tình không đều”. Khi khai mạc sự kiện, khi có lãnh đạo, đại biểu thì TMV nói rất hăng say. Nhưng khi vãn người xem, chỉ còn một số người, nhóm nhỏ, hoặc những người đến muộn thì hiếm khi thấy TMV chủ động đến phục vụ.
Tỉnh ta vừa tổ chức 2 đợt triển lãm, trưng bày tư liệu, bản đồ chủ đề về “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam- Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” ở Tuy Phước và Hoài Nhơn; theo kế hoạch, sẽ tiếp tục tổ chức tại những địa phương còn lại. Ở những hoạt động có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc như thế này, vai trò “cầu nối” của TMV rất quan trọng, nhất là khi nội dung không dễ tiếp nhận (tư liệu và bản đồ cổ, dù được dịch nhưng vẫn khó tiếp thu). Không riêng gì triển lãm về chủ quyền về Hoàng Sa, Trường Sa, mọi hoạt động tương tự mang mục đích tuyên truyền, đều cần ở TMV một tinh thần làm việc với ý thức cao. Không “bỏ quên” những vị khách lẻ, người dân vì quan tâm đến sự kiện mà tự tìm đến, khi có TMV giới thiệu, đặc biệt bằng thái độ chủ động phục vụ, nhiệt tình và cách thuyết minh thu hút, tin rằng người xem sẽ lưu lại lâu hơn, sự kiện đọng lại trong người sâu hơn, hiệu quả tuyên truyền cao hơn.
KHẢI THƯ