Nâng cấp xếp hạng di tích Ðền thờ Ðào Duy Từ: Nâng tầm di tích, tôn vinh danh nhân
Ðể di tích xứng tầm với giá trị lịch sử, phát huy cao hơn nữa ý nghĩa của di tích, tỉnh Bình Ðịnh đang tiến hành các thủ tục đề nghị nâng Khu di tích lịch sử Ðền thờ Ðào Duy Từ (tại thôn Ngọc Sơn, xã Hoài Thanh Tây, huyện Hoài Nhơn) từ cấp quốc gia lên cấp quốc gia đặc biệt.
Thực hiện chủ trương nâng Khu di tích lịch sử (DTLS) Đền thờ Đào Duy Từ từ cấp quốc gia lên cấp quốc gia đặc biệt, ngày 25.9.2017, UBND tỉnh đã có tờ trình gửi Bộ VH-TT&DL đề nghị xem xét, chấp nhận chủ trương lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với khu di tích này.
Toàn cảnh Khu DTLS Đền thờ Đào Duy Từ.
Khu DTLS Đền thờ Đào Duy Từ được xếp hạng di tích quốc gia năm 1994. Giám đốc Ban Quản lý di tích tỉnh Đặng Hữu Thọ cho biết, đây là công trình kiến trúc đền thờ có quy mô tương đối hoàn chỉnh, gồm các kiến trúc chính: cổng đền, bình phong, trụ biểu và nhà thờ. Tuy trải qua nhiều lần tu sửa nhưng công trình này vẫn lưu giữ được những giá trị nguyên gốc về vật liệu, kết cấu kiến trúc, các họa tiết trang trí và cách thức bài trí, thờ tự bên trong.
Năm 2011, phục vụ lễ kỷ niệm 440 năm năm sinh danh nhân văn hóa Đào Duy Từ, di tích được mở rộng, tôn tạo khá quy mô, theo đó diện tích khuôn viên đền thờ tăng từ 1.616 m2 lên trên 5.466 m2, toàn bộ hệ thống phụ trợ đều được sơn sửa, tôn tạo. Tiếp tục thực hiện quy hoạch mở rộng, đầu tư để phát huy giá trị di tích, năm 2014, UBND tỉnh đã xin chủ trương lập Dự án bảo tồn, tôn tạo DTLS Đền thờ Đào Duy Từ và được Bộ VH-TT&DL thống nhất. Theo dự án, diện tích đền thờ sẽ được nâng lên 7.003 m2 (trong đó, khu vực để tổ chức lễ là 4.465 m2, khu vực tổ chức hội là 2.538 m2).
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, từ tháng 10.2016, Sở VH-TT tiến hành xây dựng hồ sơ - lý lịch trích ngang Khu DTLS Đền thờ Đào Duy Từ, đến ngày 5.9.2017 thì hoàn thành để UBND tỉnh trình Bộ VH-TT&DL, Cục Di sản văn hóa trình Hội đồng Di sản quốc gia cho chủ trương xây dựng hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với khu di tích này.
Có thể nói, chủ trương nâng tầm di tích về Đào Duy Từ tiếp tục cho thấy ý thức chính trị, trách nhiệm và lòng tri ân lớn lao của Bình Định đối với danh nhân Đào Duy Từ nói riêng và các anh hùng dân tộc nói chung. Danh nhân Đào Duy Từ vốn sinh ra và lớn lên ở Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa nhưng Bình Định mới là nơi ông trưởng thành, cống hiến tài năng cho dân tộc. Từ xa xưa, người Bình Định đã xem ông là tài năng kiệt xuất, là danh nhân văn hóa - lịch sử của địa phương.
Trong văn bản gửi Bộ VH-TT&DL, UBND tỉnh đã nêu lên tầm vóc, công lao, đóng góp to lớn của Đào Duy Từ trên mọi lĩnh vực: kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa. Với tài năng và đóng góp quan trọng trên mọi lĩnh vực, có ảnh hưởng tích cực đối với tiến trình lịch sử và nền văn hóa dân tộc, Đào Duy Từ xứng đáng là một danh nhân văn hóa tiêu biểu. Đây cũng là cơ sở cho chủ trương nâng tầm di tích về Đào Duy Từ của Bình Định. Theo Phó Giám đốc Sở VH-TT Trương Đông Hải, chủ trương xin xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với Khu di tích về Đào Duy Từ hướng đến mục đích phát huy cao hơn nữa hiệu quả của khu di tích, xứng tầm với giá trị lịch sử là nơi đã lưu lại dấu ấn về danh nhân Đào Duy Từ.
SAO LY