Hồi sinh vùng lũ quét Xuyên Cỏ
Xóm nhỏ Xuyên Cỏ 3, nằm bên hạ lưu sông La Tinh bị cơn lũ quét khủng khiếp đêm 15.12.2016 khiến ngôi làng hoang tàn, xác xơ.
Khu tái định cư của người dân vùng lũ quét xã Mỹ Chánh được xây dựng khang trang.
Xuyên Cỏ là tên gọi chung của một vùng đất có 3 thôn: Xuyên Cỏ 1, Xuyên Cỏ 2 và Xuyên Cỏ 3, thuộc xã Mỹ Chánh, huyện Phù Mỹ (Bình Định). Cuối năm ngoái, sau những trận lũ liên tiếp, Xuyên Cỏ 3 gần như bị lũ "xóa sổ", người dân mất nhà, mất kế sinh nhai. Thế nhưng chỉ gần một năm sau, vùng đất ấy đã có những đổi thay kỳ diệu bằng chính những nỗ lực của người dân và chính quyền địa phương.
Xóm nhỏ Xuyên Cỏ 3, nằm bên hạ lưu sông La Tinh bị cơn lũ quét khủng khiếp đêm 15.12.2016 khiến ngôi làng hoang tàn, xác xơ. Có đến 11 ngôi nhà bị lũ cuốn trôi, sập hoàn toàn; 4 ngôi khác bị đổ tường, sập vách, những đìa tôm, đìa cá trong xóm cũng bị bứt, vỡ, tôm cá trôi sạch… Trở lại xóm lũ quét Xuyên Cỏ 3 lần này, chúng tôi không phải đi thuyền, đu dây để vào xóm như những lần tác nghiệp 10 tháng trước. Con đường cái dẫn vào xóm Xuyên Cỏ 3 bị lũ cuốn bứt thành sông, nay đã được hàn khẩu, đắp nền kiên cố.
Ấn tượng nhất là từ đầu làng đến cuối xóm, đâu đâu cũng rộn rả tiếng máy đào đắp hồ đìa, xen lẫn tiếng máy bơm nước, máy tạo ô-xy trong những đìa nuôi tôm rộng lớn. Những người nông dân ở đây vẫn đang hối hả be bờ, bơm nước, vệ sinh ao đìa để thả nuôi vụ mùa tôm mới. Vùng đất 10 tháng trước tan hoang như bị rải bom, nay đã hồi sinh, rộn rã tiếng nói cười. Ông Hồ Xuân Hoàng, Phó Chủ UBND xã Mỹ Chánh phấn khởi nói: “Sau lũ, người dân Xuyên Cỏ 3 đã dồn mọi nguồn lực để đắp lại ao đìa, khôi phục sản xuất, từ đầu năm đến nay bà con đã nuôi thả được 3 vụ đạt năng suất khá cao, có nhiều hộ trúng cả tỷ đồng”.
Dẫn chúng tôi đến thăm khu tái định cư An Xuyên, ông Hồ Xuân Hoàng cho biết, 19 hộ dân ở xã Mỹ Chánh bị lũ cuốn trôi nhà đều được UBND huyện cấp đất tái định cư miễn phí, đồng thời Nhà nước hỗ trợ mỗi hộ 100 triệu đồng để xây lại nhà mới. Toàn bộ người dân mất nhà đều đã xây xong nhà mới kiên cố, hiện đời sống đã dần ổn định, sản xuất trở lại bình thường. Khu tái định cư An Xuyên nằm cao ráo ở trục đường, cách vùng lũ quét khoảng 1,5 km. 8 ngôi nhà của người dân Xuyên Cỏ 3 đã được xây dựng khang trang, mỗi lô đất rộng 150 m2. Ban ngày, xóm này khá vắng vẻ, chỉ có người già và trẻ em bởi người lớn đã trở về nơi ở cũ để làm kinh tế, nuôi tôm, đánh bắt cá. Ông Nguyễn Phẩm (65 tuổi, nhân chứng trận lũ quét đêm 15.12.2016) kể lại: "Nhà ông Phẩm bị dòng nước lũ hung tợn cuốn phăng chỉ trong phút chốc, hôm đó gia đình tôi đi chơi nhà người thân nên may mắn thoát nạn. Hiện, tôi ở đây với hai đứa cháu nội giữ nhà, vợ chồng thằng con trai về nơi ở cũ để nuôi tôm. Ngày trước, nhà tôi ở bên bờ sông La Tinh, mùa lũ về là lo ngay ngáy, nhưng lên đây ở thì yên tâm hơn, không còn lo lụt lội”. Tương tự, hộ ông Nguyễn Văn Liễu và con gái Nguyễn Thị Chung được chính quyền cấp 2 lô đất miễn phí nằm liền kề nhau, đồng thời hỗ trợ thêm 100 triệu/hộ để góp phần xây dựng 2 căn nhà khang trang.
Người dân vùng lũ quét Xuyên Cỏ đã đắp lại ao đìa, khôi phục sản xuất.
Ông Liễu vui vẻ kể: “Trận lũ lịch sử cuối năm 2016 đã cuốn trôi hai căn nhà của cha con tôi xuống sông La Tinh, toàn bộ tài sản, giấy tờ trôi theo dòng nước lũ. Rất may, sau lũ, gia đình tôi được chính quyền cấp đất, hỗ trợ tiền, cùng với tấm lòng thơm thảo của các mạnh thường quân gửi về ủng hộ nên tôi xây lại được căn nhà rộng rãi, khang trang, trị giá khoảng 300 triệu đồng. Về đây, yên tâm lắm rồi, giờ chỉ lo làm ăn, nuôi hai con ăn học”. Cạnh bên nhà con gái ông Liễu là căn nhà hộ gia đình ông Dương Thành Điền. Hộ ông Điền bị trôi nhà cũng được cấp đất miễn phí, Nhà nước hỗ trợ 100 triệu đồng, cộng với số tiền khoảng 100 triệu mọi người ủng hộ đã xây dựng căn nhà to đẹp nhất nhì xóm. Bà Nguyễn Thị Nhường (72 tuổi) sống đơn thân ở xóm Xuyên Cỏ 3 bị sập nhà đã được chính quyền và người dân chung tay hỗ trợ xây dựng lại căn nhà mới kiên cố ngay trên nền ngôi nhà cũ bị lũ cuốn sập. Bà Nhường vui mừng: “May nhờ Nhà nước và Ngân hàng Vietinbank quan tâm hỗ trợ, tôi có căn nhà mới để ở lúc tuổi già. Giờ thì yên tâm rồi, không còn lo mưa nắng chi nữa. Tôi mừng và biết ơn nhiều lắm”. Ông Hồ Xuân Hoàng cho biết thêm: “Đợt mưa lũ lịch sử cuối năm 2016 đã gây hậu quả rất nặng nề đối với địa bàn xã Mỹ Chánh, thiệt hại 35 tỷ đồng, trong đó có 19 căn nhà sập hoàn toàn, 4 căn nhà khác bị hư hỏng nặng, hàng trăm hecta nuôi tôm của người dân bị phá hủy, nhiều diện tích ruộng bị sa bồi thủy phá. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã về thăm hỏi động viên, hỗ trợ người dân Mỹ Chánh và chỉ đạo khắc phục hậu quả lũ. Sau 10 tháng, đến nay địa phương đã cơ bản khắc phục xong các thiệt hại, toàn bộ người dân bị trôi nhà đều có nhà mới khang trang, to đẹp hơn; đời sống người dân đã ổn định”.
Dù đời sống người dân Xuyên Cỏ 3 đã dần ổn định, nhưng ông Hoàng vẫn trăn trở: “Sau lũ, người dân gần như kiệt quệ, nhiều gia đình trở về bàn tay trắng. Do đó, lúc này họ rất cần được hỗ trợ vay vốn ưu đãi để tái sản xuất, những hộ có vay nợ đến kỳ hạn trả thì cần được ngân hàng khoanh nợ, giãn nợ. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị với ngân hàng hỗ trợ, chia sẻ khó khăn với người dân vùng thiên tai nhưng đến nay vẫn chưa thấy hồi đáp gì”. Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ (Bình Định), nói rằng: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, chính quyền các cấp đã dồn nhiều nguồn lực, tập trung hỗ trợ người dân Xuyên Cỏ 3 bị lũ quét khắc phục hậu thiệt hại, sớm ổn định đời sống. Vùng đất bị lũ quét nay đã hồi sinh. Người dân bị trôi nhà đều được hỗ trợ xây dựng nhà mới khang trang, đời sống cũng đã ổn định trở lại. Tuy nhiên, hiện khó khăn của người dân nơi đây là diện tích lớn ao hồ nuôi tôm cá đã bị lũ phá vỡ bờ vẫn chưa thể khắc phục được vì thiếu kinh phí. Ngoài ra một số đoạn đê sông La Tinh bị lũ phá vỡ chỉ mới khắc phục tạm, rất cần được cấp trên xem xét đầu tư xây dựng kiên cố để tránh những trận lũ quét tương tự gây thiệt hại nặng nề.
Bài và ảnh: Nguyên Linh (TTXVN)