TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI
Đề xuất những giải pháp phát triển khoa học công nghệ
Ngày 1.11, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2017. Góp ý về môi trường kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam, những giải pháp phát triển khoa học công nghệ, Đại biểu Quốc hội Lê Công Nhường (Đoàn Bình Định) cho rằng:
Đại biểu Quốc hội Lê Công Nhường phát biểu tại hội trường.
Môi trường kinh doanh còn nhiều hạn chế
Hiện còn có tới 5.719 điều kiện đầu tư kinh doanh được đặt ra cho 243 ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện làm khó doanh nghiệp. Đoàn kiểm tra gây phiền hà cho doanh nghiệp, các cuộc khảo sát của VCCI cho thấy, nhiều địa phương vẫn chưa thực hiện đúng yêu cầu thanh tra, kiểm tra một lần/năm như Nghị quyết 35 của Chính phủ đã đề ra. Việc một doanh nghiệp một năm phải tiếp 6 đến 7 đoàn thanh tra, kiểm tra thuế, kiểm toán cùng với đó là các đợt kiểm tra không chính thức liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm, thanh tra quản lý thị trường, y tế, đo lường… là một thực tế phổ biến. Cụ thể: Có khoảng 14% doanh nghiệp từ 4 lần trở lên trong năm và trong những doanh nghiệp có từ 2 cuộc kiểm tra trở lên trên 50% cho rằng các cuộc kiểm tra có những nội dung trùng lắp, chồng chéo.
Quy định mới trong thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa cũng đang làm khó các doanh nghiệp. Đến tháng 7.2017 rất nhiều container bị ách lại tại các cảng dỡ hàng không thể chuyển đến cảng đích vì quy định mới phải làm thủ tục tại cửa nhập khẩu, gây ách tắc hàng hóa và tăng gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp.
Thực tế năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam thấp
So với một số nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam thấp nên việc thua ngay trên sân nhà ngày càng rõ nét khi hàng rào thuế được dỡ bỏ. Điển hình như lĩnh vực sản xuất ô tô, đường, nông sản… vì những lý do sau: công nghệ của ta chưa tốt và sản phẩm chất lượng chưa cao; năng suất lao động thuộc loại thấp, bằng 3,8% Singapore, 36,6% so với Thái Lan; chi phí logistics cảng biển của ta cao gấp từ 1,2 đến 2 lần so với các nước như Thái Lan, Trung Quốc; hệ thống siêu thị phân phối tại Việt Nam đã bị Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc mua và chiếm gần hết. Ví dụ: Big C, Metro, Lotte và Aeon .
Áp dụng khoa học công nghệ rất hạn chế
Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 tác động mạnh đến Việt Nam, tác động cả về mặt thuận lợi cũng như bất lợi, nền kinh tế Việt Nam có năng suất thấp cũng không có những tập đoàn, công ty thuộc loại top hàng đầu thế giới; Áp dụng khoa học công nghệ rất hạn chế. Cuộc cách mạng lần thứ 4 quyết định khoảng cách công nghệ và thu nhập giữa Việt Nam và các nước tùy thuộc vào chúng ta có tận dụng được cơ hội, lợi thế của người đi sau hay không. Về lĩnh vực này tôi xin có ý kiến về đồng tiền ảo bitcoin, sự kiện đại học FPT dự kiến thu học phí sinh viên nước ngoài bằng đồng tiền ảo bitcoin đã bị Ngân hàng nhà nước tuýt còi. Bitcoin và tiền điện tử đang trở thành một chủ đề rất nóng trong giới tài chính nói riêng và trong toàn xã hội nói chung. Được biết Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt Đề án hoàn chỉnh khung pháp lý để quản lý và xử lý các tài sản ảo, tiền ảo và tiền điện tử. Tôi mong Chính phủ cần phải tìm lời giải sớm trong bối cảnh hoạt động mua bán, trao đổi đang diễn ra nhộn nhịp. Một số nước đã công nhận là phương tiện thanh toán như Nhật Bản, Phần Lan. Tôi kiến nghị Chính phủ nên chấp thuận cho FPT triển khai thí điểm đối với sinh viên nước ngoài và trong một thời gian nhất định giúp xây dựng một đề án có thực tế và tốt hơn.
Về nhiệm vụ và giải pháp
Chính phủ có 7 giải pháp cho năm 2018, tôi xin bổ sung thêm một giải pháp là tiếp cận và triển khai cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 gồm kết hợp thông tin trong quản lý nhà nước, trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ nhằm tạo bước đột phá trong nâng cao năng suất, chất lượng cho nền kinh tế từ năm 2018 trở đi để góp phần tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, trong đó có giảm chi phí logicstic cho doanh nghiệp. Kiến nghị Chính phủ và Quốc hội nên cho xây dựng đề án đường sắt cao tốc Bắc Nam với tốc độ khoảng 200 kilomet/giờ với những lý do sau: Quốc hội vừa thông qua Luật Đường sắt tại kỳ họp thứ 3; giá thành vận chuyển đường sắt bằng 40% chi phí đường bộ và giảm thêm khi kết nối với các cảng biển; nếu làm đường sắt Bắc Nam 200 kilomet/giờ thì thời gian đi từ TP Hồ Chí Minh đến Hà Nội chỉ mất 7 giờ, lượng hành khách sẽ tăng mạnh giảm áp lực cho sân bay, ngành hàng không và đường bộ vì tốc độ đường bộ cao tốc vẫn chỉ là 120 kilomet/giờ và qua nhiều trạm thu phí.
Cuối cùng, theo quy tắc Pareto 80/20 có nghĩa là đã chỉ ra có những việc chúng ta đầu tư 80% nguồn lực công sức nhưng chỉ mang lại 20% hiệu quả và ngược lại có những việc chúng ta đầu tư chỉ 20% nguồn lực nhưng mang 80% hiệu quả, trong khi nguồn lực đầu tư của nước ta có hạn tôi kiến nghị Chính phủ nên nghiên cứu đầu tư những lĩnh vực chỉ bỏ ra 20% nguồn lực nhưng mang lại 80% hiệu quả cho đất nước.
Sỹ Nguyên (ghi)
Đó là đã nói cao tốc, thì đường bộ hay đường sắt đều chỉ hiệu quả với cự ly rất xa 800-1000km, chứ vài trăm km mà ý nghĩa gì. Vậy, sao không "đại khai phá", giai đoạn đầu, làm đường sắt đoạn phía bắc từ Hà Nội đến điểm giữa là Đà Nẵng & đường bộ đoạn từ HCM - Đà Nẵng. Sao phải đồng thời làm 2 đoạn ngắn ngắn đường sắt cao tốc từ HN-Vinh & SG-Nha Trang mà nhiều chi phí phải tốn gấp đôi? Sau đó mới giai đoạn 2 "đại khai phá" ngược lại, và đồng thời thu hồi ngay vốn gđ 1 . QH nên nghiên cứu để giảm 1/2 vốn đầu tư mà hiệu quả đúng bản chất - cao tốc là đường dài!