Trẻ em mắc bệnh bướu cổ và các rối loạn do thiếu I-ốt: Nguy cơ rất rõ ràng
Vì nhiều lý do khác nhau, tỉ lệ mắc bệnh bướu cổ ở trẻ em ngày một gia tăng; cùng với đó các rối loạn do thiếu I-ốt có nguy cơ quay trở lại, nhất là ở các huyện miền núi. Do đó, việc đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu, mua và sử dụng muối I-ốt thay thế muối thường trong bữa ăn hàng ngày hết sức cấp thiết.
Bác sĩ Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh khám bướu cổ cho học sinh tiểu học.
Năm 2005, Dự án mục tiêu quốc gia phòng chống các rối loạn thiếu I-ốt đã công bố thanh toán tình trạng thiếu I-ốt trên phạm vi toàn quốc với ba tiêu chí: độ bao phủ muối I-ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh trên 90%, tỉ lệ bướu cổ trẻ em dưới 5% và nồng độ I-ốt niệu trên 10 µg/dl.
6,6% trẻ em mắc bệnh bướu cổ
Tuy nhiên, kể từ năm 2006 trở đi, công tác phòng chống các rối loạn thiếu do I-ốt không còn là dự án mục tiêu y tế quốc gia, Trung ương không còn đầu tư kinh phí để duy trì các hoạt động của chương trình; các địa phương trong nước triển khai các hoạt động không đồng đều, mang tính cầm chừng, kém hiệu quả. Và hệ lụy đã đến rất nhanh!
Vừa qua, Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh “Nghiên cứu tỉ lệ trẻ em 8-10 tuổi và kiến thức thực hành của phụ nữ 18- 49 tuổi về phòng chống các rối loạn do thiếu I-ốt tỉnh Bình Định năm 2016”, được tiến hành ở 30 cụm trường trong toàn tỉnh. Kết quả cho thấy tỉ lệ mắc bệnh bướu cổ chung là 6,6%, riêng khu vực miền núi lên tới 11,7%, tiếp đó là vùng trung du 6,7%, đồng bằng 6,5% và thành thị là 5%; I-ốt niệu trung vị là 15,99mcg/dl và độ bao phủ muối đủ tiêu chuẩn phòng bệnh là 85,8%.
}Việc một số gia vị nêm nếm mới trong nấu ăn được người dân dùng thay thế cho muối I-ốt là nguyên nhân chính khiến tỉ lệ mắc bệnh bướu cổ và rối loạn do thiếu I-ốt tăng trở lại~.
Bác sĩ CKII HOÀNG XUÂN THUẬN
Như vậy độ bao phủ muối có khuynh hướng giảm, tỉ lệ mắc bệnh bướu cổ ở trẻ em gia tăng và các rối loạn do thiếu I-ốt có nguy cơ quay trở lại, đúng như cảnh báo của các chuyên gia về nội tiết và của Tổ chức Y tế thế giới.
Bác sĩ CKII Hoàng Xuân Thuận, Giám đốc Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh, cho biết: “6,6% học sinh mắc bệnh bướu cổ là cao hơn mức trung bình. Từ những năm trước, các chuyên gia đã cảnh báo điều này. Bởi dù chúng ta đã khống chế con số này xuống mức dưới 5% trong một thời gian, nhưng đó không phải là ngưỡng an toàn. Nhiều người tỏ ra chủ quan sau khi chúng ta đẩy lùi được tình trạng thiếu I-ốt. Bên cạnh đó, việc một số gia vị nêm nếm mới trong nấu ăn được người dân dùng thay thế cho muối I-ốt là nguyên nhân chính khiến tỉ lệ mắc bệnh bướu cổ và rối loạn do thiếu I-ốt tăng trở lại”.
“Hãy mua và sử dụng muối I-ốt!”
Đây là thông điệp ngắn gọn và thiết thực nhất để hạn chế tình trạng mắc bệnh bướu cổ ở trẻ em và các rối loạn do thiếu I-ốt. I-ốt là vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho đời sống con người. Nếu trong khẩu phần ăn hàng ngày thiếu I-ốt sẽ gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, được gọi chung là các rối loạn do thiếu I-ốt. Tùy theo giai đoạn phát triển mà sự thiếu hụt I-ốt có tác động khác nhau. Ở tuổi dậy thì, biểu hiện thường gặp nhất là bệnh bướu cổ. Bác sĩ Phạm Văn Bảo, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh, khuyến cáo: Các bà mẹ nên lưu ý, thiếu I-ốt ở giai đoạn bào thai thường gây nên những tổn thương về não bộ như đần thần kinh, phù niêm và nhiều tác hại khác ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ, thể chất, tâm lý, có khi gây sẩy thai, đẻ non, thai chết lưu… Để phòng ngừa hoàn toàn không khó - “Hãy mua và sử dụng muối I-ốt!”.
}Các bà mẹ nên lưu ý, thiếu I-ốt ở trong giai đoạn bào thai thường gây nên những tổn thương về não bộ như đần thần kinh, phù niêm và nhiều tác hại khác ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ, thể chất, tâm lý, có khi gây sẩy thai, đẻ non, thai chết lưu… Để phòng ngừa hoàn toàn không khó - “Hãy mua và sử dụng muối I-ốt!~
Bác sĩ Phạm Văn Bảo, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh
Thiếu I-ốt ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe mọi người dân, đến sự phát triển KT-XH của tất cả các quốc gia trên thế giới. Do đó, việc phòng chống các rối loạn do thiếu I-ốt là trách nhiệm của các cấp, các ngành, của tất cả các quốc gia trên thế giới.
Việt Nam và các nước đã áp dụng nhiều biện pháp để bổ sung lượng I-ốt thiếu hụt hàng ngày, trong đó bổ sung I-ốt vào muối ăn và thực phẩm hàng ngày là biện pháp phòng bệnh đơn giản, chi phí thấp nhất nhưng hiệu quả là cao nhất. Ngày 28.1.2016, Chính phủ ban bành Nghị định số 09/2016/NĐ-CP quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào trong thực phẩm, trong đó quy định vi chất dinh dưỡng bắt buộc tăng cường vào thực phẩm bao gồm: I-ốt, sắt, kẽm và vitamin A.
Bác sĩ Phạm Văn Bảo cho biết thêm, hàng năm, Trung tâm thường triển khai việc khám bướu cổ cho khoảng 3.000 - 5.000 học sinh ở lứa tuổi 8-10 tại các trường tiểu học trong tỉnh, sau đó lấy mẫu nước tiểu gửi vào TP Hồ Chí Minh để định lượng I-ốt niệu. Trung tâm Phòng chống Sốt rét - Các bệnh nội tiết tỉnh cũng đã kiểm tra, giám sát chất lượng muối I-ốt tại 3 nhà máy có sản phẩm lưu thông trên thị trường và tại hộ dân, lấy muối về định lượng I-ốt trong muối. Kết quả cho thấy các mẫu tại 3 nhà máy đều đảm bảo chất lượng. Vấn đề chính hiện nay là các cơ quan, đoàn thể cần tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa để người dân ý thức tầm quan trọng của muối I-ốt, mua và sử dụng muối I-ốt thường xuyên trong các bữa ăn hàng ngày.
LÊ CƯỜNG