Lạm dụng kháng sinh - Quả bom hẹn giờ tại châu Á
Bà Katinka de Balogh, nhà chức trách cấp cao thuộc Cơ quan sản xuất và thú y của FAO, vừa lên tiếng kêu gọi chính phủ các nước, các tổ chức, cá nhân và chuyên gia chăm sóc y tế chung tay hành động nhằm kiểm soát tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, trước khi vi khuẩn kháng kháng sinh gây ra đại họa cho sức khỏe cộng đồng.
Bà Katinka de Balogh cảnh báo, thuốc kháng sinh đang được sử dụng trong mọi trường hợp, khi trẻ em bị ốm hay bị viêm họng, chỉ cần đến bác sĩ sẽ được kê đơn dùng kháng sinh.
Vấn đề là nhiều thuốc kháng sinh đã được kê toa với những căn bệnh do vi-rút gây ra, chứ không phải là do nhiễm khuẩn.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra đối với ngành chăn nuôi gia súc và nông nghiệp. Thay vì sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn, người ta lại sử dụng kháng sinh để phòng ngừa bệnh, ngăn chặn trước để vật nuôi của họ không bị ốm.
Tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh vô tội vạ tới một lúc nào đó sẽ khiến thuốc bị mất tác dụng do vi khuẩn kháng thuốc.
Trên thế giới, kháng thuốc đang trở thành một vấn đề cốt lõi liên quan tới chính trị, xã hội và kinh tế. Tình trạng này chưa bao giờ hiện hữu rõ ràng như ở châu Á, nơi dự báo sẽ có khoảng 5 triệu người chết mỗi năm liên quan tới tình trạng kháng thuốc vào năm 2050, nếu không có những biện pháp ngăn chặn kịp thời. Con số 5 triệu người nói trên còn cao hơn so với số người tử vong được dự báo do bệnh ung thư.
Việc sử dụng bừa bãi thuốc kháng sinh cho động vật, trong ngành nông nghiệp và trong các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe con người được cho là những nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng kháng thuốc lan rộng.
Vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đang xuất hiện trong môi trường và hệ thống thực phẩm của chúng ta. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đã có mặt trong hệ thống cung cấp nước uống tại một số nước châu Á.
Chính sự lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi gia súc và nuôi trồng thủy sản đã đẩy nhanh sự lây lan của mầm bệnh kháng thuốc.
Đối với sức khỏe con người, chúng ta cần thiết phải có sự tư vấn của chuyên gia y tế trước khi quyết định sử dụng thuốc kháng sinh. Đối với gia súc, cách tốt nhất để hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh là tăng cường quản lý trang trại thông qua các phương pháp sản xuất tốt nhất về chăn nuôi gia súc, nuôi trồng thủy sản và sản xuất mùa vụ.
Song song với những biện pháp nhằm cắt giảm hoặc ngăn chặn bệnh cho gia súc, chúng ta cũng cần thực hiện tốt công tác an toàn thực phẩm, chăm sóc động vật, bảo vệ môi trường và thúc đẩy các phương pháp nông nghiệp thân thiện với môi trường.
Việc giải quyết tình trạng kháng thuốc trong thực phẩm và nông nghiệp không thể được giải quyết theo từng lĩnh vực hay với một chiến lược đơn lẻ, mà nó cần có sự kết hợp của nhiều phương pháp nhằm tạo ra thực phẩm an toàn hơn và mang lại môi trường sống tốt hơn.
Chúng ta cần xây dựng một kế hoạch hành động toàn cầu toàn diện liên quan tới các lĩnh vực nông nghiệp, sức khỏe cộng đồng và môi trường; và kế hoạch này cần được tất cả các nước thông qua.
Chúng ta cũng cần đảm bảo rằng thuốc kháng sinh phải được sử dụng một cách thận trọng và hạn chế việc sử dụng thuốc kháng sinh. Nếu không làm ngay vào lúc này, mọi việc sẽ trở nên quá trễ.
Hồng Hà (theo SCMP)